روند شش دهه توسعه و تحول در آموزش و پرورش چین (1949 تا 2009)

مبادلات آموزشی میان چین و آمریکا

گسترش همکاری خصوصا در زمینه زبان و امور آموزشی بخش مهمی از تبادلات و همکاریها میان چین و آمریکا بوده است. کشور چین در سالهای اخیر هر سال از طریق مبادلات بین دانشگاهی ، حدود 20 تا 30 معلم برای آموزش زبان چینی به آمریکا اعزام می کند.

وزارت آموزش و پرورش دو کشور چین و آمریکا همچنان اقدام به تدریس زبان ، بوسیله اینترنت دایر کرده اند و از طریق تنظیم و تهیه مواد درسی انگلیسی و چینی برای چند رسانه ، خدماتی درسی به مدارس یکد یگر ارایه می کنند.

به طور مثال برای درس چینی حدود 15 هزار دانش آموز در 20 ایالت آمریکا آموزش می بینند .

بدنبال ا ستمرار مبادلات آموزشی میان این دو کشور ، بسیاری از آموزشگاه های عالی دو کشور با یکدیگر همکاریهای پژوهشی ،علمی و آموزشی دارند . طبق آمار اعلام شده ، در سال تحصیلی 2004 و 2005 ، شمار دانشجویان چینی در آمریکا بیش از 60 هزار نفربوده است .

دانشجویان و پژوهشگران آمریکایی نیز متقابلا به چین می آیند و رشته های مختلفی از جمله زبان چینی ، فرهنگ چین ، علوم اجتماعی و هنر ، طب سوزنی و... را می آموزند .طبق آمار اعلام شده از سوی مسوولین آموزشی چین ، به غیر از هنر آموزان و هنر جویان آمریکایی که در دوره های آموزشی کوتاه مدت شرکت می کنند ، بیش از 4 هزار دانشجوی آمریکایی نیز دراین کشور مشغول به تحصیل هستند .

تاکنون حدود 600 دانشمند چینی برای مطالعه و پژوهش عازم آمریکا شده اند و تقریبا 400 استاد آمریکایی در چین مشغول به تدریس بوده اند و یا تدریس می کنند. قابل ذکر است که اعزا م دانشجوی چینی به خارج از کشور یکی از طرح ها و برنامه های عمده این دولت برای فراگيری علوم و فنون و روشهای آموزشی درکشورهای پیشرفته بوده است .

در آمار های اعلام شده از سوی مسوولین آموزشی چین در سال 2008 میلادی ، بیش از 1210000 نفر برای تحصیل ، به کشورهای خارجی اعزام شده اند.

سیاست دولت در افزایش پذیرش دانشجو یان خارجی

شن جیان شوئه، معاون اداره همکاری بین المللی وابسته به وزارت آموزش و پرورش چین می گوید ، میزان پذیرش دانشجویان خارجی برای کسب مدارک تخصصی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد را نسبت به تعداد دانشجویان آموزش زبان را کاهش داده ایم .

وی چندی پیش در نشست کاری امور آموزشی دانشجویان خارجی در چین در دانشگاه علوم پزشکی تیان جین گفت ، در حال حاضر تعداد دانشجویانی که برای کسب مدارک تخصصی وارد چین شده اند بسیار کم است و به همین دلیل وزارت آموزش و پرورش چین تدابیر لازم را فراهم کرده است تا آموزشگاه های عالی اولویت خود را در پذیرش دانشجویان خارجی که داوطلب تحصیل در رشته های تخصصی هستند ، قرار دهند.

لذا برای دستیابی به این هدف ، وزارت آموزش و پرورش مقررات و ضوابط خاصی را تعیین و به کلیه مراکز آموزشی اعلام نمود .طبق آمار اعلام شده از سوی وزارت آموزش و پرورش چین در روز چهارشنبه 25 مارس 2008 میلادی ، نشان می دهد که شمار دانشجویان خارجی پذیرفته شده در چین در سال 2008 به 223 هزار نفر رسیده است .

همچنین دولت چین در سال 2008 پانصد میلیون یوان برای بورسیه 14 هزار دانشجوی خارجی ممتاز اختصاص داد. چین قصد دارد در سال 2010 شمار دریافت کنندگان بورسیه تحصیلی دولتی را به 20 هزار نفر افزایش دهد.

از سال 1949 ، پس از تاسیس جمهوری خلق چین ، حدود 1460000 نفر دانشجوی خارجی در چین تحصیل کرده اند. کشور چین در حال حاضر با 188 کشور و منطقه روابط و همکاری و مبادلات آموزشی و پرورشی دارد .

دوره های الزامی در آموزش های مقدماتی برای دانشجویان خارجی

وزارت آموزش و پرورش چین روز جمعه 27مارس 2008 میلادی در اطلاعیه ای اعلام کرد ، از یکم ماه سپتامبر سال 2010 میلادی، دانشجویان خارجی جدیدی که با بورس دولت چین در این کشور مشغول تحصیل می شوند، قبل از شروع تحصیلات خود ، ملزم به گذراندن آموزش های مقدماتی به عنوان دروس پیش نیاز هستند .

دروس آموزشی مقدماتی شامل ، زبان، فرهنگ و دانستی های عمومی و اختصاصی و سایر موارد است که به مدت یک تا دو سال به طول خواهد انجامید . هدف ازانجام این برنامه ، تقویت دانشجویان خارجی به زبان چینی و فرهنگ این کشور است تا بدین طریق بتوانند در سطح معیارهای آموزشی چین قرار گیرند . .

آزمون سطح زبان چینی

این امتحان در سطح استاندارد ملی چین است و مسوولین آموزشی چین معتقد هستند که از لحاظ ماهیت ، با تافل آمریکایی ( GRE ) برابر است. رتبه های موفقیت در این آزمون به یازده درجه تقسیم شده که دارای سطوح مختلف است .

پرفسور " وان لو جیانگ " از دانشگاه زبان شناسی پکن که در این خصوص صاحب نظر می باشد معتقد است ، به هنگام برگزاری نخستین ازمون فوق در سال 1990 میلادی ، حدود 2000 نفر شرکت کردند و قبل از اواسط دهه 90 ، متقاضیان را اساسا دانشجویانی تشکیل می داد که در دانشگاه های داخلی و خارجی زبان چینی را آموزش می دیدند اما پس از ورود به قرن 21 ، به غیر از دانشجویان ، محصلینی که مشغول یادگیری زبان چینی هستند را نیز شامل می شود که بیشتر به منظور ارزیابی زبان چینی خود در این آزمون ( HSK ) شرکت می کنند . تا سال 2005 ، تعدا د کل شرکت کنندگان حدود 500 هزار نفر رسید.

بر اساس اعلام "اداره ملی اموزش زبان چینی ، در سال 2007 تعداد 130000نفر در سراسر د نیا جهان ،در امتحانات HSK(تعیین سطح زبان چینی)شرکت کرده اند.این امتحانات در 66 حوزه امتحانی در 35 کشور برگزار گردیده است.پرفسور " وان لو جیانگ " می گوید ، اکنون در34 کشور و منطقه جهان بیش از 150 حوزه برای امتحان HSK وجود دارد . خارجیان می توانند بر اساس نتیجه آزمون برای آموزش درآموزشگاه های عالی چین ثبت نام کنند .

برای مثال ، با گواهی نامه های بالا تر از سه درجه می توان دررشته های علوم طبیعی ، صنعتی و مهندسی و کشاورزی مدارس عالی چین تحصیل کرد ؛ با گواهی نامه بالا تر از شش درجه می توان در رشته های ادبیات و تاریخ مدارس عالی چین تحصیل نمود .

به منظور تشویق محصلین خارجیان به آموختن زبان چینی و شناخت فرهنگ چین ، دولت چین مخصوصا برای آنها یی که نمره عالی بگیرند " بورس تحصیلی HSK دایر خواهد کرد . این افراد در مدت تحصیل در چین نه تنها از پرداخت هزینه های شهریه و اقامتگاه معاف خواهند بود بلکه می توانند هر ماه بیش از 1000 یوان بورس تحصیلی دریافت کنند .

ادارات ذی ربط چین در حال تحقیق و بررسی امتحان HSK برای مناطق مختلف هستند. علاوه بر این ، این آزمون برای آزمایش توانایی فرزندان چینی مقیم در خارج از کشورهم مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته است .

خانم لی شیائو جی مسئول تنظیم سئوالات امتحان امور تجاری می گوید ، به منظور تقویت تخصص در HSK ، چین قصد دارد که این امتحان را به زمینه های تجاری ، جهانگردی و فرهنگی تقسیم بندی کند ا کنون این امتحان به پنچ درجه تقسیم بندی شده است . سئوالات امتحانی در این آزمون شامل خواندن و شنیدن و درک مطلب و آزمون شفاهی و غیره می باشد .

در دهه های اخیر مردم چین به آموزش زبان و فرهنگ سایر کشورها اهمیت زیادی می دهند. در حال حاضر تعداد چینی هایی که زبان های خارجی می آموزند به 200 میلیون نفر و تعداد زبان های خارجی که در آموزشگاه های عالی تدریس می شود به بیش از 60 زبان می رسد. بسیاری از کشورها ی خارجی در چین آموزشگاه های تدریس زبان دارند .

قابل ذکر است ، وزارت آموزش و پرورش چين، مسوول تمامی امور مربوط به آموزش در سراسر چین بوده و در تمامی مقاطع تحصيلی و تمامی امور از جمله اجرای قوانين و مقررات، سياست ها و راهكارهای ارايه شده از سوی دولت مركزی از مقطع پيش دبستانی تا تحصيلات دوره دكتراء ، برعهده اين وزارتخانه می باشد .

عزیز علیزاده

کارشناس رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا. ایران در چین-پکن

30/6/1388