روند شش دهه توسعه و تحول در آموزش و پرورش چین (1949 تا 2009)

ا مور آموزشی

دولت چین اقدامات متعددی را برای توسعه آموزش در مدارس مناطق اقلیت نشین انجام داده و با استفاده از امکانات خود ، انواع دبستان ها ؛ دبیرستان ها و دانشگاه ها را تاسیس کرده است و با توجه به ویژگیهای هر یک از مناطق اقلیتهای ملی ، اقدام به آموزش با زبان خاص هر قوم می کند .

در مدارس مختلف چین شمار دانش آموزان و دانشجویان اقلیت های ملی نسبت به سالهای گذشته از رشد چشمگیری برخوردار بوده است .در هر یک از مناطق اقلیت نشین واقع در شمال غرب ،؛ شمال شرق و جنوب غرب ، مدارس عالی اقلیتهای ملی وجود دارد که هزاران دانشجو مشغول به نحصیل هستند . طبق آمار اعلام شده از سوی مسوولین آموزشی چین ، تمام قلیت های ملی چین ( اقلیت 55) دارای دانشجویان منحصر به خود هستند .

در قانون اساسی چین ، بر حق و حقوق اقلیت ها مبنی بر بهره گیری ازامکامنات فرهنگی و آموزشی همانند سایر بخش های کشور توجه ویژه شده است .

طبق قانون اساسی سال 1954 چین ، کلیه اقوام در این سرزمین با هم برابر هستند و همه به یکسان حق آموزش و بهره گیری از ظرفیت ها و امکانات آموزشی و توسعه زبان و خط خود و هر گونه فعالیت فرهنگی در جهت رشد و بالندگی منطقه خود را دارند و در عرصه امور انتشاراتی ، گردهمایی ها ، تشکلات سازمانی ، اعتقادات مذهبی ، و اصلاح و تقویت آداب و رسوم سنتی خود آزاد هستند .

در قانون اساسی اصلاح شده چین در سال 1982 ، قانون خود مختاری مناطق ملی جمهوری خلق چین صادر شد و در قانون اساسی اصلاح شده در سال 1984 حقوق بهره مندی کامل از فرهنگ خود و پیشرفت آن در تمامی عرصه ها تصویب شد .

در تحولات اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی دهه های اخیر چین سیاست ها و برنامه های لازم در جهت امور اقلیت های ملی این کشور برای سالهای بین 2006 تا 2010 تدوین گردید .

از دهه هفتاد قرن بیستم دولت چین برای پیشبرد امور فرهنگی اقلیت های ملی خود و سازندگی این مناطق ، بودجه های خاصی را تخصیص داد که موضوعاتی مانند ، آموزش و پرورش ، بهداشت و خدمات درمانی ، رادیو و تلویزیون و مسا ئل اقتصادی از جمله این موارد بوده است .

در سال 2006 در سراسر مناطق خود مختار حدود 167 آموزشگاه عالی ، 12695 آموزشگاه متوسطه و 61246 مدرسه ایجاد کرد.

در سال 2006 تعداد دانش آموزان کلاس تبت و سین کیانگ به ترتیب 3385 نفر و 3903 نفر بوده اند . پس از اصلاحات و در های باز در این کشور و بدنبال رشد سریع آموزش و پرورش ، طرح آموزش و کا در سازی برای مناطق اقلیت های قومی یکی از اهداف اصلی دولت چین بوده است .

در سال 2006 تعداد فارغ التحصیلان از آموزشگاههای عالی کشور در ناحیه خودمختار در سراسر چین به 239 هزار نفر رسید که تعداد دانشجویان این مناطق نسبت به دانشجویان کل کشور رقمی حدود 9/6 درصد را شامل می شود .

لیو یان دون، عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و عضو شورای دولتی چین روز دوشنبه بیست و دوم دسامبر 2008 در نشستی تاکید کرد که باید با غنیمت شمردن فرصت سی امین سالگرد اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز، به ایجاد وضعیت نوینی در توسعه علمی امور آموزشی پرداخته و برای ساخت جامعه ای مرفه و تحقق رستاخیز ملی، پرورش استعدادهای قوی را تضمین کرد.

وی می گوید ، در سال 2009 میلادی، وزارت آموزش و پرورش چین با انجام تحقیق و بررسی هایی عمیق، برنامه هایی را برای اصلاح و توسعه بلندمدت امور آموزشی تنظیم کرد و برای توسعه امور آموزشی در مناطق روستایی و توسعه نیافته و ملیت ها تلاش های بیشتری را خواهد کرد. از سوی دیگر، با عملی کردن طرح های دولت مرکزی چین برای رویارویی با بحران مالی جهانی، به خوبی از سرمایه گذاری جدید در ایجاد تاسیسات زیربنایی آموزشی استفاده خواهد شد.

روز دوشنبه 5 ژانویه 2009 میلادی روزنامه مردم، معتبرترین روزنامه چین، مقاله ای از ون جیا بائو، نخست وزیر چین را منتشر می کند. وی در این مقاله تاکید دارد که با تنظیم برنامه ریزی های آموزش و پرورش باید فرصت های عادلانه در امور آموزشی را برای همه مردم فراهم کنیم .

ون جیا بائو معتقد است که آموزش و پرورش پایه اصلی توسعه کشور می باشد و با منافع مردم ارتباطی تنگاتنگ دارد باید ضمن پایبندی به اصل انسان محوری و مد نظر قرار دادن کامل انتظارات مردم، کمک به آموزش و پرورش و بر آورده ساختن نیازهای متنوع مردم به آموزش و پرورش و آموزش در روستاها و در میان مردم با درآمد متوسط و کم را در راس برنامه های توسعه خود قرار دهیم .

محور طرح آموزش و پرورش که دولت چین تنظیم کرده، تعمیم آموزش و پرورش و ارتقای سطح فرهنگی مردم است. در این طرح ، اصلاحات و توسعه آموزش و پرورش در سال 2009 تا سال 2020 میلادی برنامه ریزی شده است .

در سالهای 2007 – 2008 ، دولت چین بیش از 20 میلیارد یوان برای آموزش اجباری روستایی برای دانش آموزان و دبستانی های روستایی واقع در مناطق مرکزی و غربی نسبتا فقیر اختصاص داد که بیشتر در بخش متون و کتب درسی و لوازم التحریر وامور متفرقه هزینه شد.

جذب دانشجویان در مناطق محروم و اقلیت نشین

در سال 2007 شورای دولتی چین به طور آزمایشی اقدام به جذب دانشجو بدون پرداخت هزینه دانشجوئی در 6 دانشگاه تربیت معلم متعلق به وزارت آموزش و پرورش از جمله دانشگاه تربیت معلم پکن ، دانشگاه تربیت معلم شرق چین ، دانشگاه تربیت معلم شمال شرقی چین ، دانشگاه تربیت معلم مرکزی چین ، دانشگاه تربیت معلم شیان سی ، دانشگاه جنوب غربی چین نمود.

بر اساس مقررات مذکور ، دانشجویان جدیدی که به طور رایگان وارد دانشگاه تربیت معلم می شوند در مدت 4 سال تحصیل در دانشگاه می توانند به طور مجانی در دانشگاه تحصیل و اقامت کرده و کمک هزینه زندگی دریافت کنند . دولت تضمین می کند آنها پس از فراغت از تحصیل در مدرسه و دبیرستان استان اصلی خود کار کنند.

بر اساس این برنامه حدود 12 هزار دانشجوی جدید به طور رایگان وارد دانشگاه تربیت معلم شدند که اکثر آنها از دانشجویان مناطق مرکزی و غرب چین هستند . این سیاست در جهت ایجاد فرصت مناسب برای ورود به دانشگاه برای دانشجویان کم درآمد است. دانشگاه تربیت معلم نیز با انجام این طرح قادر خواهد بود دانشجویانی را که انگیزه اشتغال در آموزش و پرورش را دارند جذب کند .

هر چند با توجه به وضع کنونی و مشکلات موجود در آموزش و پرورش تربیت معلم چین ، مقررات ورود رایگان دانشجویان به دانشگاه تربیت معلم نیز تعهداتی بر دوش دانشجویانی که از تحصیل رایگان برخوردارند گذاشته شده است . این دانشجویان پس از فراغت از تحصیل باید در مدارس و یا دبیرستانهای استان خود برای 10 سال به امر آموزش و تدریس بپردازند .

آقای سونگ یونگ گانگ ( song yong gong) معاون رئیس اداره آموزش تربیت معلم وزارت آموزش و پرورش چین می گوید ، دولت به پیشرفت هر دانشجویی که به طور رایگان وارد دانشگاه تربیت معلم شود اهمیت زیادی می دهد . هر دانشجوی فارغ التحصیل از دانشگاه تربیت معلم ، پس از 2 سال تدریس در مدرسه یا دبیرستان روستائی ، می تواند به عنوان دانشجوی فوق لیسانس در حین خدمت ، تحصیل خود را ادامه دهد.