زیبا سازی

این جا در این صفحه آن چه که به دیده می آید نوشته می شود، از آن جا که یک روز از هفته ی گذشته به روز جهانی کارگر اختصاص داشت! ناخودآگاه نگاهم به سوی جمعیت کارگر چینی چرخید! چندی پیش مرتضی هادی جابری مقدم، کتابی را ترجمه کرد به نام "معماری و شهرسازی چین باستان" این کتاب تالیف پژوهشگری انگلیسی درباره‌ی چند هزار سال سنت معماری چینی است. به گفته‌ی مترجم، کتاب "معماری و شهرسازی چین باستان" اثری است که ضمن بیان مولفه‌های زیباشناختی "شهر ممنوعه" به طرح طرح بحث هایی درباره‌ی معماری چین باستان پرداخته و از سویی نیز آداب و رسوم چین باستان و ارتباط این سنن را با ساختار معماری چین مورد واکاوی قرار داده است و بالاخره این‌که نقش سلسله‌ها و حکومت‌های مختلف در چین و تاثیر این حکومت‌ها بر شکل معماری و شهرسازی چینی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. مترجم معتقد است، به‌دلیل این‌که در زمینه‌ی تاریخ معماری چین اثری قابل توجه منتشر نشده، انتشار این اثر می‌تواند خلاء موجود را پر کند و به عنوان منبع درسی دانشجویان رشته‌ی معماری مورد استفاده قرار گیرد.

باری، با توجه به این نگاه متخصصان که سیاست های فرهنگی دولت چین پس از دوران اصلاحات منجر به تولید نوعی ویژه از نگاه به زندگی انسان و در نتیجه تغییر شکل شهر و الگوی مسکونی در این کشور شده، این فرض آورده شده است که، با توجه به نیاز دولت چین به نیروی کار ارزان و وجود آیین‌ها و مکاتب گوناگون در این کشور، دولت چین سیاستی را در جهت سوق دادن نوعی فرهنگ خرافه پرستی و ساده لوحی در پیش گرفته است که نتیجه این سیاست در شکل زندگی مردم و به خصوص شکل شهر منجر به تولید منازلی مسکونی با حداقل امکانات رفاهی و تولید فضاهای جمعی بدون حیات مدنی در شهرهای چین شده است.

کارشناسان این تنیجه ی احتمالی را نیز برای گفته های خود نیز آورده اند، این که، مهمترین برتری نسبی کشور چین نیروی کار ارزانی است که در اختیار دارد.

چین کشورمعابد بدیع و بی همتاست. کافی است تا چند قدمی در خیابانی در یکی از شهرهای کوچک چین قدم بزنیم تا معابدی با شکوه و عرفانی برخورد کنیم که طراحی و معماری آن ها نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.

اما معماران نسل جدید، طراحی ها و ایده های جدیدتری دارند! در خبرها آمده است که،

گروهی از بزرگترین معماران چینی با همكاری یكدیگر موفق به ارایه طرح شهر پلكانی در منطقه سوزونگ چین شده‌اند كه با در اختیار داشتن فضایی به مساحت 30 میلیون متر مربع به صورت زمین مسطح و بایر توانستند ساختمان‌هایی با طرح‌های پلكانی و موج‌دار طراحی و به صورت رسمی به مسوولان مربوط ارایه دهند.

ساختمان‌های مسكونی، تجاری و كارخانه‌های این شهر پلكانی فضایی معادل 3 میلیون متر مربع را به خود اختصاص داده‌اند كه مابقی فضا به صورت فضای سبز و محوطه‌های تفریحی طراحی شده است.

این نوع طراحی بافت جدید شهری را در چین به نمایش می‌گذارد، بافتی كه تركیبی از ساختمان‌های در هم فرو رفته با طراحی‌های مورب، موج‌‌دار، قوس‌دار و پلكانی را در خود جای داده است.

سقف این ساختمان‌ها با توجه به طرح پلكانی خود فضاهای سبز با پنل‌های گیاهی را به خود اختصاص داده كه می‌تواند فضای تفریحی- سرگرمی مناسبی را برای ساكنان و بازدیدكنندگان این شهر ایجاد کند. همچنین سیستم توربین‌های بادی و سوخت هیبریدی برای تامین انرژی داخلی ساختمان‌ها از جمله برتری های شهر پلكانی چین به‌شمار می‌رود.

یکی از ویژگی های مردم چین همکاری و همراهی با مسوولین شهری برای ایجاد فضایی زیباست. در گزارشی که رادیو بین المللی چین ارایه کرده است نمونه ای از این نوع همکاری و در نتیجه زیباسازی و ایجاد فضایی مطلوب آمده است. به طور مثال، منطقه ی "آکسای" که سال‌های دور و به روایت کتاب‌های تاریخی، جای بسیار زیبایی بوده است که هم کوه‌های بلند و مراتع وسیع و هم رودهای زیبا و کویر بی‌انتها داشته است. اما از آن جا که این منطقه در حاشیه کویر قرار گرفته است، به مرور زمان و با گسترش بیابان و از بین رفتن مراتع، سرسبزی و خرمی خود را از دست داد و زندگی دامپروان آکسای به دلیل نامساعد شدن وضع محیط زیست آن، با تهدید جدی مواجه شد. بر اساس گفته ی ساکنان قدیمی این منطقه، شهرستان آکسای در سال 1954 میلادی تاسیس شد. در آن زمان حتی خانه ی گِلی هم در آکسای وجود نداشت و مردم این منطقه، چادرنشین بودند. شرایط اقلیمی در این منطقه هم چندان مطلوب نبود. به دلیل آن که این منطقه در ارتفاع 2800 متری نسبت به سطح دریا قرار داشت، کاشت سبزیجات در آن، تقریبا غیرممکن بود.

در اوایل دهه ی 90 قرن گذشته، دولت مرکزی چین با جا به جایی این بخش، موافقت کرد. با تلاش پیگیر و مستمر، ساخت محل جدید بخش آکسای در سال 1998 به پایان رسید و تمام این بخش، از مکان قبلی به محل جدید، نقل مکان کرد و حفاظت از محیط زیست و ساخت فضای سبز محل جدید، به هدف اصلی دولت و ساکنان آکسای، تبدیل شد. رییس اداره حفاظت از محیط زیست آکسای در گفت و گو با خبرنگار رادیو گفته بود که از زمان نقل مکان بخش آکسای به محل جدید در سال 1998، دولت این بخش به حفاظت از محیط زیست منطقه و ساخت زیستگاه ها کوشش کرده و از همان زمان تا به امروز، تقریبا 45 میلیون یوان برای جنگل کاری و زیباسازی آکسای، سرمایه گذاری کرده و سطح کل جنگل کاری و فضای سبز این بخش به بیش از 500 هزار متر مربع رسیده است. همچنین، نسبت پوشش گیاهی و فضای سبز آکسای نیز به حدود 47 درصد و سطح فضای سبز این ناحیه به ازای سرانه ی جمعیت کنونی آن، حدود 39 مترمربع است."

ایجاد فضای سبز در حاشیه صحرای گوبی، دارای محدودیت‌های فراوانی است که از جمله آن‌ها می‌توان به محدودیت‌های ناشی از شرایط اقلیمی موجود در این مناطق و نیز نیازمندی به سرمایه‌گذاری کلان برای انجام این کار، اشاره کرد. دولت بخش آکسای به منظور غلبه بر این مشکلات و ساخت بهتر و مطلوب تر خانه های ساکنان این بخش، از روشی جدید برای ایجاد فضای سبز در منطقه ی آکسای استفاده کرد. این روش، بر همکاری و مشارکت تمامی اقشار مردم و ساکنان آکسای و دولت محلی در ایجاد فضای سبز و جنگل کاری، استوار بود. این پروژه عمومی که از سال 2003 و با شرکت فعال و پشتیبانی کامل همه ی ساکنان این بخش، آغاز شد، حدود هشت سال است که ادامه دارد. رییس قزاق بخش آکسای چین در یک گفت و گوی خبری گفته است که، از زمان آغاز این پروژه در سال 2003، هر کارمند دولت متوسط و ارشد ساکن این بخش، به منظور ساخت مطلوب محل زندگی خود، 600 یوان در سال و هر کارمند معمولی، 200 یوان در سال، برای ایجاد فضای سبز، کمک مالی می کند. به این ترتیب، از محل این کمک ها رقمی در حدود 450 هزار یوان در سال می‌توان جمع آوری کرد که 8 سال است بر انجام آن اصرار ورزیده و پافشاری نموده ایم.

در حال حاضر، جنگل کاری در بخش آکسای با زندگی مردم این منطقه عجین شده و تمام اهالی آن، درختکاری را وظیفه ی خود می دانند. یکی از اهالی جوان این بخش قزاق نشین چین می‌گوید که هر سال در ماه مارس، درختکاری به موضوع داغ گفت و گو بین ساکنان آکسای بدل می‌شود و با تلاش چندین ساله، هم‌اکنون کمربند سبزی که برای مهار بادهای تند کویر ایجاد شده، وضع زندگی مردم آکسای را بهتر و مطلوب تر کرده است.

مسوول این بخش در صحبت های خود آورده است که ماه مارس هر سال، مردم آکسای از هم می پرسند جنگل کاری از چه زمانی و در کجا آغاز می شود؟ و این، به یک موضوع داغ میان مردم تبدیل شده است. حالا پس از ایجاد بوته های باد شکن، از وزش بادهای تند شنی که از جانب صحرای گبی می وزید، به طور قابل ملاحظه ای کاسته شده است.

در اوایل تابستان، در خیابان عریض آکسای، چیزی که به چشم می خورد، رنگ سبز درختان و سبزه و گل های رنگارنگ است. در حاشیه ی خیابان ها، نهال ها جوانه زده‌اند و در اطراف شهر، کمربند سبز بوته ها و درختان باد شکن به چشم می خورد. با دیدن این مناظر، نمی‌توان باور کرد که آکسای در حاشیه ی صحرای گبی واقع شده است. امروزه، آکسای بیش از هر زمان دیگری، به حفاظت از محیط زیست کمک می کند و قصد دارد با مشارکت تمامی نیروهای موجود، یک شهر بوستانی در سطح ملی ایجاد کند. مسوولین این منطقه همراه با مردم سراسر این بخش برای حفاظت از کاشانه خود و این واحه ی زیبا واقع در حاشیه صحرای گبی، همچنان تلاش می کنند.