مخالفت جمعی متحدان اروپایی با خواست غیرمنطقی آمریکا و انزوای بی سابقه واشنگتون در شورای امنیت

وزرای امور خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان در تاریخ 20 اوت (30 مرداد) با انتشار بیانیه مشترکی مخالفت واضح خود با درخواست ایالات متحده از شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بازگرداندن سریع تحریم ها علیه ایران (مکانیسم ماشه) را بیان کردند.

تروئیکای اروپایی در بیانیه‌ خود خاطرنشان کرده‌اند که آمریکا در روز 8 مه 2018 (18 اردیبهشت 1397) به‌طور رسمی مشارکت خود را برجام را متوقف کرده و به همین دلیل نمی‌تواند اقدام به فعال‌سازی مکانیسم ماشه که در چارچوب برجام و برای مشارکت‌کنندگان برجام تعریف شده است- کند.

این قاطع ترین " نه " متحدان اروپایی ایالات متحده پس از زمان جنگ عراق در سال 2003 به حساب می آید که انزوای شدید واشنگتن در مسئله ایران را نشان داد.

همان روز «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه آمریكا وارد مقر سازمان ملل شد و اعلام كرد كه وی به طور رسمی به دبیر كل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت اطلاع داده است كه آمریكا تشریفات "از سرگیری سریع تحریم ها علیه ایران" (مکانیسم ماشه) را به راه انداخته است كه ظرف 30 روز عملی خواهد شد.

با این حال، وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان با اظهارات خود مستقیماً به چهره واشنگتن سیلی زدند. علاوه بر این، جمعه گذشته قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران با 13 رای منفی در شورای امنیت رد شد. شکی نیست که این تحقیرآمیزترین زمانی است که ایالات متحده از زمان پومپئو به عنوان وزیر امور خارجه ایالات متحده در شورای امنیت با آن روبرو شده است.

برخی رسانه های غربی اظهار داشتند که ایالات متحده در ابتدا می خواست ایران را منزوی کند، اما در واقع خود را منزوی کرد. دلیل اصلی این است که خواست واشنگتن بیش از حد است. این کشور به زور منافع و اهداف خود را به عنوان امور عمومی در نظر گرفته است و جهان باید آن را تصویب و حمایت کند تا شعار "آمریکا اول" قانونی شود. طبق نظر دولتمردان کاخ سفید همه جهان باید ازحرف های آمریکا پیروی کنند و هر کسی که همکاری نکند، مورد سرکوب قرار می گیرد.

پومپئو قبل از عزیمت به مقر سازمان ملل حتی تهدید کرد که اگر روسیه و چین از احیای تحریم های علیه ایران خودداری کنند، آمریکا این دو کشور را تحریم خواهد کرد.

«وانگ یی» وزیر خارجه چین 21 اوت (31 مرداد) در کنفرانس خبری چنین اظهارات پومپئو را زیر سئوال برد و گفت:آمریکا هر کسی که با تحریم های یک جانبه مخالف باشد، آن را تحریم می کند. این رویکرد بسیار گستاخانه و غیر منطقی است. سئوال این است که در این دنیا عدالت کجاست؟ حقوق بین الملل چه ارزشی دارد؟ اعتبار ایالات متحده کجاست؟ ایالات متحده فقط منافع شخصی خود را در نظر می گیرد، قوانین بین المللی را در صورت تطابق با آن اعمال می کند و در صورت عدم تطابق، آن را رعایت نمی کند. نه تنها خودش قانون را رعایت نمی کند بلکه کشورهای دیگر را ملزم به رعایت نکردن قانون می داند و حتی با تحریم، کشورهایی که قانونی عمل می کنند را تهدید می کند. چگونه می تواند چنین منطق پوچی در جهان وجود داشته باشد.

می توان گفت که یک جانبه گرایی کنونی در واشنگتن به شکل زیادی افزایش یافته است. سیاستبازان آمریکایی کشورهای اروپایی را وادار به ایستادن در صف درگیری آمریکا و چین می کنند. همچنین آن کشورها را به صرف نظر از پروژه خط لوله گاز طبیعی "North Stream-2" با روسیه را مجبور می کنند. به نظر می رسد واشنگتن فکر می کند که قدرت آن به حد بی پایان رسیده است و می تواند اراده هرکسی را خرد کند و به همه دنیا دستور دهد تا تمام دنیا از آن پیروی کند.

ایران از نظر جغرافیایی به اروپا نزدیک است و ثبات این کشور با منافع حیاتی اروپا گره خورده است. پس از امضای برجام شرکت های اروپایی به ایران آمدند و سود خوبی کسب کردند. اما دولت ترامپ پس از روی کار آمدن به طور قاطع از برجام خارج شد و همزمان به منافع امنیتی و اقتصادی اروپا آسیب رساند. به همین دلیل نارضایتی و حتی عصبانیت آن کشورها قابل تصور و قابل درک است.

«دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریكا اخیرا اعلام كرد كه در دوره ماموریت دوم خود با ایران توافق هسته ای جدیدی را امضا خواهد کرد. صرف نظر از اینکه آیا در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر پیروز خواهد شد یا خیر یک سوال ذهن مخاطبان را درگیر کرده و آن این است که: ایالات متحده بارها از توافق های امضا شده خارج شده، کدام کشور جرات دارد توافق جدیدی را با ایالات متحده امضا کند؟

دولت دموکرات یک توافقنامه بین المللی را امضا می کند، جمهوریخواهان هنگام رسیدن به قدرت آنرا پاره می کنند؛ رئیس جمهور ابر قدرت جهان حرف خود را چند روز بعد انکار می کند. در مواجهه با سیاستبازان آمریكایی كه سریعتر از یک چشم به هم زدن حرف خود را تغییر می دهند، کدام کشور متقاعد خواهد شد؟

ایالات متحده با وجود مخالفت های گسترده جامعه جهانی این واقعیت را که از برجام خارج شده، نادیده گرفته و به منظور تحقق اهداف سیاسی خود به تحریف متون مربوطه سازمان ملل روی آورده است.

این نشان دهنده ذهنیت "انحصارگرایی آمریکایی" است که خود را بالاتر از قوانین بین المللی قرار داده است. مسئله حفظ یا لغو برجام در واقع بازتاب مناقشات یک جانبه گرایی و چند جانبه گرایی است. اگر ایالات متحده مصرا به راه خود ادامه دهد و به طور ناخواسته معیارهای بین المللی را نقض کند، قطعا به کشوری منزوی در جامعه بین المللی تبدیل خواهد شد.