خروج ایالات متحده از سازمان بهداشت جهانی غیرقانونی و تهدید کنننده سلامت و امنیت جهان و آمریکاست

به گزارش مجله تخصصی پزشکی لانست، دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا 29 مه 2020 اعلام كرد كه این کشور روابط خود را با سازمان بهداشت جهانی قطع می کند و وجوه اختصاصی آن را به اولویتهای بهداشت جهانی ایالات متحده هدایت خواهد کرد. دولت امریکا در 6 ژوئیه سال 2020 رسما آنتونیو گوترش، دبیركل سازمان ملل متحد را از قصد خود برای خروج از سازمان آگاه کرد. اعلام این خبر همزمان بود با افزایش روزانه شمار مبتلایان به کروناویروس 2019 در سراسر جهان و افزایش سرایت و ابتلاء به بیماری در بیش از سه چهارم ایالتهای امریکا. 750 عضو ارشد فرهنگستانها، دانشمندان و حقوقدانان از کنگره امریکا خواستند جلوی این اقدام رئیس جمهور را بگیرد.

کنگره ایالات متحده، دادگاهها و عموم مردم این قدرت را دارند که مانع اجرای این تصمیم بی پروا شوند. ایالات متحده با تصویب قطعنامه مشترک سال 1948 در هر دو مجلس نمایندگان و کنگره به عضویتسازمان بهداشت جهانی در آمد و دولتهای بعدی از آن حمایت کردند. رئیس جمهور پیشین هری ترومن صریحاً این قطعنامه را مبنای قانونی وی برای پیوستن بهسازمان بهداشت جهانی تلقی کرده است. اقدام یک جانبه کنونی دولت آمریکا به آگاه کردن سازمان ملل از خروج یک طرفه از سازمان، نقض قانون خود امریکاست، زیرا تأییدیه کنگره را برای این اقدام ندارد. یک عضو ارشد پیشین دیوان عالی امریکا روشن ساخت که «وقتی رئیس جمهور اقداماتی خلاف میل یا تأیید ضمنی کنگره انجام می دهد، در ضعیفترین موقعیت خود قرار دارد».

پایگاه اینترنتی مجله لانست در ادامه این مقاله به دیگر موارد نقض قوانین بین المللی توسط دولت امریکا در صورت خروج آنی از سازمان بهداشت جهانی اشاره و تأکید می کند که امریکا طبق قانون موظف است سهم خود را از کمک مالی به سازمان تا پایان سال 2021 میلادی بپردازد. طبیعی است در آن موقع یک دولت جدید در امریکا می تواند کل این تصمیم را لغو کند.

از سویی در این مقاله به عواقب ناگوار خروج امریکا از سازمان بهداشت جهانی بر امنیت، سیاست خارجی و نفوذ خود این کشور و مشروعیت جهانیش اشاره می کند. بسیاری از نهادهای همکار سازمان بهداشت جهانی در امریکا که روی برنامه های ملی از قبیل مهار و پیشگیری از بیماریها و ریشه کنی فلج اطفال، پیشگیری از سرطان و امنیت جهانی بهداشت فعالیت می کنند، تأثیر منفی خواهد گذاشت.

خروج امریکا از سازمان بهداشت جهانی درست در آستانه پاییز که زمان آنفلوانزای فصلی و احتمال شیوع دوباره و سنگین کروناویروس 2019 است، فشار سنگینی بر ظرفیتهای نظام بهداشتی این کشور وارد خواهد کرد.

از سویی با قطع دسترسی امریکا به نتایج تحقیقات جهانی درباره واکسن کروناویروس، ممکن است شهروندان این کشور از سفر به مقاصد خارجی منع شوند، که این امر می تواند شامل دانشمندان این کشور که در قالب گروههای تحقیقاتی به مأموریتهای جهانی از جمله وو هان چین سفر می کنند، بشود.

سازمان جهانی بهداشت در واکنش به چندین مورد شیوع بیماریهای عفونی در جهان از جمله تب زرد در توگو، نشانگان حاد تنفسی خاورمیانه در عربستان سعودی و تب دنگ در برزیل اقدامات مهم و متهورانه ای انجام داد. در 25 ژوئن سال 2020 دولت جمهوری دموکراتیک کنگو پایان موج دوم شیوع بیماری ویروس ابولا را در جهان اعلام کرد. سازمان جهانی بهداشت کارمندانش را زمانی به یک منطقه جنگی کنگو اعزام کرد که حتی کاخ سفید کارمندان سازمانهای خود را از مشارکت در این تلاش منع کرده بود.

سازمان بهداشت جهانی در مقابله و رفع بیماریهای عفونی نقشی اساسی داشته است. مجمع جهانی بهداشت در سال 1980 اعلام كرد كه آبله نابود شده که دستاوردی تاریخی برای سازمان بهداشت جهانی بود. امروز هم کار مهم سازمان روی ویروس ایدز، سل، مالاریا و مرگ و میر مادران است که تحت تأثیر کمکهای خارجی ایالات متحده قرار دارد.

شیوع کروناویروس 2019 نواقصی را در توان و بودجه سازمان آشکا کرد که اصلاحات اساسی را در آن ایجاب می کند. سازمان بهداشت جهانی صلاحیت محدودی برای اطمینان از مطابقت گزارشهای رسمی دولتها با مقررات بین المللی سلامت دارد. ولی امریکا پس از خروج، به عنوان ناظر خارجی تأثیری در اصلاحات اساسی نخواهد داشت. علاوه بر این، برنامه های مستقل ایالات متحده هرگز نمی تواند جایگزین یک نهاد واقعاً جهانی شود.

بهداشت و امنیت در آمریكا و در سطح جهان نیاز به همکاری استوار با سازمان جهانی بهداشت دارد. ایالات متحده آمریكا نمی تواند روابط خود را با سازمان بهداشت جهانی بدون ایجاد اختلال و وارد کردن خسارتهای عمده قطع كند که به قیمت کاسته شدن از امنیت آمریكاییها تمام خواهد شد. این آخرین چیزیست که جامعه جهانی لازم دارد، زیار جهان با یک وضعیت اضطراری تاریخی روبروست.