تحریم آمریکا علیه ایران ضمن تلاش ایران برای مهار شیوع کرونا

ایران هم اکنون در دل طوفان کرونا قرار دارد. با وجود برخوردار بودن از بهترین منابع پزشکی در منطقه خاورمیانه، تعداد موارد ابتلا همچنان در حال افزایش و میزان مرگ و میر نیز از بسیاری از کشورها بیشتر است. در شرایطی که ایران در تلاش برای مهار شیوع کروناست، تحریم‎‏های آمریکا در مسیر عکس آن پیش می‎رود.

از سال 2018 میلادی و با خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‎های این کشور، نظام بهداشت و درمان در ایران مختل شده است. در حدود یک سوم مواد خام مورد نیاز برای تولید دارو در ایران و 70 درصد تجهیزات پزشکی از طریق واردات تأمین می‎شود. در سال 2016 و با گذشت یک سال از امضای برجام، میزان صادرات دارو و تجهیزات پزشکی اتحادیه اروپا به ایران به 920 میلیون یورو رسید اما در سال 2018 این میزان به 790 میلیون یورو کاهش پیدا کرد. این ممنوعیت‎ها به معنی سردرگرمی و درماندگی بسیاری از بیماران در ایران است.

علی باقرخانی رئیس شورای عالی حقوق بشر قوه قضاییه ایران گفت: کشورهایی که دست به اعمال تحریم‎های دارویی زده‎اند باید نه تنها به عنوان ناقض حقوق بشر بلکه به عنوان قاتلان حرفه‎ای انسان‎ها شناخته شوند.

یارمحمدی یک شهروند ایرانی گفت: داروهای سرطان و انسولینم را سه روز است که دارم می‎گردم ولی پیدا نکردم.

همزمان با شیوع کرونا و در شرایطی که ایران حتی قبل از آن نیز با کمبود داروهای مهم روبه‎رو بود، دولت ترامپ نه تنها از برداشتن تحریم‎ها خودداری کرد بلکه اقدامات تحریمی تازه‎ای را نیز در پیش گرفت.

استیون منوچین وزیر خزانه‎داری آمریکا گفت که رئیس جمهور به طور کاملاً واضح گفته‎اند که ما تحریم‎های اقتصادی را همچنان ادامه خواهیم داد.

17 مارس، وزارت خزانه‎داری آمریکا 9 فرد و شرکت را به خاطر به خاطر «انتقال مبالغ قابل توجه» در راستای خرید و فروش محصولات پتروشیمی از ایران در فهرست سیاه تحریم‎های خود قرار داد.

سیاست «فشار حداکثری» ترامپ به شکلی مؤثر مجاری صادرات نفت و گاز ایران را مسدود و اقتصاد این کشور را فلج کرده است. کمبود کیت‎های تشخیص به واسطه تحریم نیز باعث وخیم‎تر شدن وضعیت شیوع کرونا در ایران شده است.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفت: دولت آمریکا با کینه‎توزی دست از اقدام غیرقانونی خود برای تنبیه جمعی مردم ایران بر نمی‎دارد تا جایی که خرید دارو و تجهیزات پزشکی را تقریباً برای ما غیر ممکن کرده است.

مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا ادعا کرده است «راه کمک‎های انسان‎دوستانه به ایران کاملاً باز است» اما به خاطر قرار نگرفتن در معرض تحریم‎های ثانویه آمریکا، بسیاری از بانک‎ها و شرکت‎ها تمایلی به فروش کالاهای انسان‎دوستانه به ایران ندارند. این ادعا که ایران می‎تواند دارو بخرد در شرایطی که آمریکا راه‎های تجارت این کشور با استفاده از دلار را مسدود کرده است مانند آن است که بدون دادن پول به یک فقیر به او بگویید هر چیزی که می‎خواهد بخرد.

سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، ایالات متحده را به «تروریسم دارویی» در ایران متهم کرد.

بابی نادری تحلیل‎گر مسائل روز گفت: مشکل آن است که آمریکا مسئله را سیاسی کرده است؛ این کشور متوجه نیست که کمک‎های انسان‎دوستانه و پزشکی هیچ ارتباطی با سیاست ندارند؛ ویروس هیچ مرز، نژاد و سیاستی را نمی‎شناسد.

بدتر آن است که آمریکا نه تنها حاضر نیست تغییری در راهبرد «فشار حداکثری» خود ایجاد کند که مانع از تلاش‎های ایران برای مهار شیوع بیماری شده، جنگ‎طلبانی نظیر پومپئو و رابرت اُبریان، مشاور امنیت ملی آمریکا حتی از این شرایط به عنوان فرصتی برای به زانو در آوردن ایران یاد می‎کنند.

در حالی که منطقه درگیر مبارزه با ویروس است، پنتاگون خود را برای عملیات نظامی برای نابودی نیروهای وابسته به ایران در عراق می‎کند که باعث افزایش بیشتر ناآرامی در منطقه خواهد شد.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا گفت که ما با دقت اوضاع را دنبال می‎کنیم و اگر اتفاق بدی رخ دهد برای طرف مقابل بسیار دردناک خواهد بود.

علاوه بر ایران کشورهایی مانند کوبا، ونزوئلا و سوریه نیز به خاطر تحریم‎های آمریکا برای مهار کرونا دچار مشکل شده‎اند. آمریکا باید متوجه آن باشد که گرچه هدف این کشور از تحریم‎ها اعمال فشار بر دولت ایران است، در واقع مردم ایران هستند که به خاطر تحریم‎ها رنج می‎کشند.

اکنون زمان فرصت‎طلبی و دنبال کردن اهداف ژئوپولتیک نیست. اگر آمریکا اولویت‎های درستی را برای خود برنگزیند ممکن است تلاش‎های سایر کشورها برای مبارزه با شیوع کرونا در جهان نیز هدر برود. به بهانه سیاست نمی‎توان جان انسان‎ها را نادیده گرفت.