چین چگونه توانست به سرعت از شیوع کرونا جلوگیری کند؟

سازمان جهانی بهداشت 17 فروردین (5 آوریل)اعلام کرد چین بعد از دو ماه مبارزه سخت با ویروس کرونا، از مرحله مهار وارد مرحله کندی شیوع شده است.

در حال حاضر با وجود آنکه شیوع ویروس کرونا در مناطق مختلف جهان به شدت ادامه دارد، در چین شاهد مهار آن هستیم. برخی سیاستبازان و رسانه های غربی که به سیاهنمایی و انگ زدن به چین عادت کرده‎اند، نمی توانند آرام بنشینند و دوباره با جوسازی از طریق نظریاتی مانند حقیقی نبودن و غیر قابل اعتماد بودن داده های چین در مورد کرونا و پنهانکاری چین درباره آمار شیوع بیماری قصد دارند ناکارآمدی خود درباره مبارزه با کرونا به گردن دیگران بیاندازند.

این نظریات اگر از سوی برخی سیاستبازان متکبر و متعصب غربی ایراد شود، برای ما عجیب و غریب نیست اما مطرح شدن آن از سوی عده قلیلی از مقامات ایرانی که کشور دوست و برادر ما است واقعا تأسف برانگیز است.

کیانوش جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت ایران 17 فروردین (5 آوریل) در یک نشست خبری ویدئویی به خبرنگاران‌ گفت، داده‎های منتشرشده از سوی چین درباره کرونا را «یک شوخی تلخ» خواند و در ادامه این اظهارات در فضای مجازی جنجال به راه انداخت و برخی رسانه های غربی تلاش کردند با سوء استفاده از آن به ایجاد تفرقه در روابط چین و ایران بپردازند. برای نمونه ، سایت فارسی بی بی سی روز دوشنبه در گزارشی به عنوان نظرات متضاد سخنگویان وزارت بهداشت و وزارت امور خارجه ایران درباره چین نوشت، انتقاد تند سخنگوی وزارت بهداشت ایران از عملکرد دولت چین در انتشار داده‎های علمی درباره همه گیری ویروس کرونای جدید با واکنش سفیر چین در تهران و سخنگوی وزارت امور خارجه ایران همراه شده است.

آیا آمارهای چین قابل اعتماد است؟ یا اینکه چین پنهانکاری کرده است؟ یافتن حقیقت از هر گونه مجادله مهمتر است. ما باید به پخش اخبار از سوی نهادهای معتبر نگاه کنیم و نظریات متخصصان را بپذیریم.

پس از شیوع کرونا، چین به موقع پیامهای مربوط به آن را در اختیار سازمان جهانی بهداشت قرار داد و همواره همکاری نزدیک خود را با آن نهاد حفظ کرد، از دولت مرکزی تا دولت‎های محلی هر روز چند نشست خبری درباره انتشار داده های شیوع کرونا برگزار کردند. افزون بر آن نیز چین یافته‎‏های تحقیقات علمی خود را با سایر کشورها به اشتراک گذاشت و اولین کشوری بود که زنجیره ژنتیکی ویروس کرونای جدید را کشف کرد و در اختیار سایر پژوهشگران جهان قرار داد.

بروس آیلوارد، مشاور ارشد مدیر کل سازمان جهانی بهداشت در قبال زیر سئوال بردن آمارهای چین صریحاً گفت که چین در آمارهای خود هرگز دست به پنهانکاری نزده است و بازدید و تحقیقات گروه کارشناسی سازمان جهانی بهداشت در چین می تواند این موضوع را ثابت کند. می توان گفت شفافیت اطلاعات چین درباره شیوع کرونا برای همه واضح است.

هوانگ یین جونگ محقق ارشد سلامت جهانی کمیته روابط خارجی آمریکا چندی پیش اظهار داشت، گزارش‎‏ها و آمارهای چین همه مبنای علمی و مستدل دارد و با اشاره به این که پنهانکاری در این گزارش‎ها یک حرف بی معنی است افزود «با تلاشهای دولت چین، اقدامات لازم برای شناسایی ( جلوگیری از انتشار ویروس) در چین به طور کامل و همه جانبه انجام شد. می توان گفت، به غیر از داگوی کره جنوبی ، هیچ کشوری یا منطقه ای در زمینه شناسایی و پیگیری موارد ابتلا را نمی توان با ووهان مقایسه کرد.

همانطوری که این کارشناس بهداشت عمومی آمریکا گفت، پنهانکاری در باره شیوع بیماری هیچ معنایی ندارد، چون تنها از طریق انتشار داده های صحیح ، تصمیم گیرندگان می توانند اقدام درستی را اتخاذ کنند. از سوی دیگر ، هماهنگی از طریق سنجش و گزارش اطلاعات حقیقی و مفصل یک وظیفه اجتماعی در قبال سلامت خود ما و دیگران است، پیدا کردن هرچه زودتر افرادی که با مبتلایان تماس نزدیکی دارند و نجات هرچه زودتر مبتلایان ، یک اقدام کلیدی برای جلوگیری از ابتلای افراد بیشتر به بیماری محسوب می شود.

شهروندان چینی می توانند به راحتی کارهای مربوط به شناسایی را هماهنگ و از حریم شخصی خود حفاظت کنند. اگر مبتلایان سابقه مسافرت و وضعیت بیماری خود را پنهان کنند، نه تنها برای درمان خود آنها خوب نیست بلکه بر پیشگیری و مهار بیماری تاثیر منفی خواهد گذاشت. لذا کسانی که طبق مقررات مربوطه وضعیت بدنی خود را گزارش ندهند، اگر مبتلای قطعی تشخیص داده شوند مورد پیگیرد قانونی قرار می گیرند. اولین مورد مبتلای ورودی استان هه نن مردی به نام گوا به همین علت به یک سال و شش ماه حبس محکوم شد.

اکنون که ویروس کرونا در سراسر جهان شیوع یافته ، کشورهای مختلف برای مقابله با آن در تلاش هستند اما وضعیت همچنان وخیم است. حال باید دید که چگونه چین با یک میلیارد و چهار صد میلیون نفر جمعیت می تواند ظرف یک مدت کوتاه شیوع این بیماری را کنترل کند؟

کشورهای مختلف راهکارهای چین را مطالعه کرده‎اند و امیدوارند از تجربیات موفق چین استفاده کنند. گزارشهای بسیاری در این رابطه منتشر شده است که بیشتر آنها سه عامل را دلیل موفقیت چین ذکر می‎کنند:

نخست، توان بالای دولت برای بسیج نیروها: بلافاصله پس از شیوع کرونا در ووهان، دولت چین به سرعت برای نجات جان مردم دست به کار شد و از پرداخت هر گونه بهای اقتصادی دریغ نورزید: 23 ژانویه حکم بی سابقه قرنطینه شهر ووهان صادر شد و این در حالی بود که در آن زمان موارد قطعی اضافه شده در روز فقط 259 مورد بود. ظرف 10روز دو بیمارستان تخصصی احداث شدند که برای نجات دادن مبتلایان دارای علائم حاد نقش کلیدی داشتند. برنامه ریزی سراسری به این صورت بود که وقتی یک نفر دچار مشکل می‎شد حداقل هشت نفر به کمک او می‎آمدند و به سرعت سازوکار کمکرسانی به تمام مناطق استان هوبی از سوی دیگر استان‎ها و شهرها ایجاد شد......

تدروس آدانوم مدیر کل سازمان جهانی بهداشت در مقابل دوربین خبرنگاران غربی هنگام اشاره به سیاست مقابله چین با کرونا گفت ، در طول عمرم تا به حال چنین بسیج نیرویی را در هیچ کشوری ندیده‎ام!

دوم، همدلی و سختکوشی مردم چین: شیوع کرونا یک جنگ بدون آتش و اسلحه برای یک میلیارد و چهارصد میلیون چینی بود، در برابر حکم قرنطینه شهری ، ساکنان ووهان هیچ گله یا شکایتی نکردند. اوج‎گیری شیوع بیماری همزمان با ایام عید بهار و سال نوی چینی بود اما همه چینی ها آگاهانه در خانه نشستند و از دید و بازدید و رفتن به مهمانی خودداری کردند. پزشکان و پرستاران داوطلبانه خواستار عزیمت به هوبی و ووهان شدند، بیش از 40 هزار نفر از کارکنان و اعضای گروه‎های درمانی مناطق دیگر چین به هوبی رفتند که یک سوم آنها جوانان متولد دهه 90 و دهه اول قرن 21 بودند. آنان که تا دیروز در چشم والدین خود تنها کودکی بودند امروز به ستون‎های محکم عصر جدید جمهوری خلق چین تبدیل شده‎اند. مردم مناطق مختلف یکی پس از دیگری با پرداخت کمک‎های نقدی و غیرنقدی در مبارزه با کرونا نقش شایسته خود را ایفا کردند.

سوم، جدیت در اجرای سیاست پیشگیری و مهار بیماری: پس از شیوع کرونا، دولت چین از مناطق و نهادهای مختلف خواست تعداد مبتلایان قطعی خود را به صورت علنی و شفاف اعلام کنند و از پنهانکاری و انتشار آمارهای جعلی خودداری کنند. نظام جدیت در انجام وظیفه به اجرا در آمد، مقامات بلندپایه که در جریان کار پیشگیری و مهار ناکارآمد بودند، یکی پس از دیگری برکنار شدند. دولت از مردم خواست ماسک بپوشند و مردم نیز قاطعانه این خواسته را اجرا کردند و بدون ماسک بیرون نمی‌روند. تجربیات چین نشان می‎دهد که پوشیدن ماسک برای پیشگیری همه‎گیر شدن بیماری بسیار مهم است اما برخی کشورها هنوز درخصوص زدن ماسک به یک نظر مشترک نرسیده‌اند و اعلام می‎کنند افراد سالم نباید ماسک بپوشند و زدن ماسک تنها برای بیماران است.

هیچ فردی نمی تواند به راحتی موفق شود، پشت تمام پیروزی‎ها پر است از فداکاری، همدلی، سختکوشی و ایستادگی. برخی سیاستبازان غربی با نادیده گرفتن عمدی تلاشهای عظیم مردم چین برای مقابله با کرونا سعی می‎کنند ناکارآمدی و بی‎تدبیری خود را به گردن دیگران بیاندازند و از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند. امیدواریم آنان با دست برداشتن از این رویه به جان انسان‎ها اهمیت بیشتری بدهند. به جای تلاش بیهوده برای متهم کردن دیگران تمام توان خود را صرف مبارزه با کرونا در کشور خود کنند.