اصغر فرهادی: نخستین جرقه هر فیلم در ناخودآگاه من شکل می گیرد

به گزارش بخش فارسی رادیو بین‌ المللی چین روز جمعه ۱۶ آذر (۶ دسامبر) ششمین روز از دومین دوره جشنواره بین المللی فیلم های نان با برگزاری نشست تخصصی (مستر کلاس) کارگردان برجسته ایرانی و برنده جایزه اسکار، اصغر فرهادی ادامه یافت.

فرهادی ضمن ابراز خشنودی از برگزاری بخش نشست های تخصصی در این دوره از جشنواره فیلم های نان و همچنین حضور فیلمسازان جوان در این کارگاه ها، از آن به عنوان یکی از بهترین بخش های جشنواره یاد کرد.

فرهادی که به عنوان یکی از کارگردان های صاحب سبک ایرانی که تا کنون با دو فیلم «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» موفق به دریافت جایزه اسکار شده است سرآغاز فرایند شکلگیری هر یک از فیلمهای خود را تصویری در ناخودآگاه خود عنوان کرد.

«در مسیر ساختن هر فیلمی یک جرقهٔ اولیه برای من وجود داشت مثلاً در مورد فیلم جدایی نادر از سیمین این جرقه تصویری بود از پدربزرگ خود من که به آلزایمر مبتلا شده بود و برادرم هنگام حمام کردن او از شدت ناراحتی سرش را روی شانه او گذاشته بود و گریسته بود. این تصویر مدت ها در ذهن من بود و تبدیل به نقطه آغازی برای ساختن فیلم جدایی نادر از سیمین شد.»

کارگردان «درباره الی» در مورد فیلم های مورد علاقه خود با تأکید بر اهمیت احساس در سینما گفت که در مرحله اول بیشتر از نظر عاطفی و احساسی با یک فیلم درگیر می شود و پس از پایان فیلم است که شروع به پرسشگری درباره آن می کند و ذهنش فعال می شود و به فکر فرو می رود.

«من دوست دارم با احساساتش به تماشای فیلم های من بنشیند و پس از تمام شدن فیلم تازه زمانی باشد که شروع به اندیشیدن می کند. بر خلاف آنچه که تصور می شود ما بعد از احساساتی شدن آمادگی بیشتری برای فکر کردن پیدا می کند. . . فیلم ها ما را احساساتی می کنند و با تماشای آنها غمگین و شاد می شویم و با پایان هر فیلم آمادگی آن را داریم که درباره آن بیاندیشیم. به همین خاطر من معمولاً در صحنه آخر فیلم هایم سعی می کنم از اندوه آن کمی بکاهم و تماشاگر را از نظر روحی و روانی آماده فکر کردن کنم.»

در این نشست تخصصی تعدادی از کارگردانان جوان و مشتاق سینمای چین حاضر بودند و پرسش ها خود در مورد نحوه فیلمسازی فرهادی و نظر او در مورد شیوه های انتخاب و کار با بازیگر، نوع نگاه او به رابطه فیلم و تماشاگر و موارد دیگر را مطرح کردند.

فرهادی با تأکید بر این موضوع که مهمترین بخش تولید یک فیلم برای او کار با بازیگران است به سابقه خود در تئاتر اشاره کرد و گفت: بیشتر کار من با بازیگران به تمرین های قبل از شروع فیلمبرداری مربوط می شود. در این مرحله من با بازیگرانم بیشتر به شیوه تئاتر تمرین می کنم و سعی می کنیم بخش هایی از داستان را در این تمرین ها اجرا کنیم که اصلاً قرار نیست در فیلم دیده شود. این روش به من و بازیگران کمک می کند که شخصیت های فیلم را بسازیم.

او سپس در پاسخ به پرسش یک کارگردان جوان دیگر در مورد تم یک فیلم گفت که در هر فیلم تنها یک موضوع و یا یک تم وجود ندارد. در هر فیلم تم های مختلفی وجود دارد و تماشاگر با توجه به شخصیت خود با یکی از این موضوعات ارتباط برقرار می کند. یک فیلمساز یا فیلمنامه نویس نباید هنگام نوشتن فیلمنامه به یک تم فکر کند چرا که در نهایت فیلمی که از روی چنین فیلمنامه ای ساخته خواهد شد قابل پیش بینی و کسل کننده خواهد بود. باید موضوعات گوناگون در فیلم وجود داشته باشد که باعث ایجاد لایه های مختلف و ارتباط بهتر تماشاگر با آن شود.

کارگردان فیلم «همه می دانند» با اشاره به آنکه گروه بازیگران فیلم های او همواره ترکیبی از بازیگران حرفه ای و نابازیگران هستند گفت که برای انتخاب بازیگر معمولاً سعی می کند از روی تصویر صورت بازیگر این کار را انجام دهد.

«ابتدا فکر می کردم که مهمترین ویژگی برای انتخاب بازیگر چشم است اما اکنون صدای بازیگر برای من اهمیت بیشتری دارد چرا که در هر فیلمی تنها برای چند دقیقه اول ما به چهره بازیگر نگاه می کنیم اما صدا عاملی است که تا انتهای فیلم باید با آن همراه باشیم و می تواند تأثیر بسیاری روی ما به عنوان تماشاگر بگذارد.»

فرهادی در بخش پایانی این نشست در پاسخ به پرسش خبرنگاران حاضر در مورد جشنواره فیلم های نان و احتمال ساختن فیلم در چین گفت که از حضور در جشنواره و جزیره زیبای های نان بسیار خوشحال است و با وجود اینکه تا کنون جرقه ای برای ساختن فیلم در چین در ذهنش ایجاد نشده احتمال آنکه روزی در سرزمین باستانی چین فیلم بسازد را رد نمی کند.

دومین جشنواره بین المللی فیلم جزیره های نان از ۱۰ تا ۱۸ آذر (۱ تا ۸ دسامبر) در شهر ساحلی سانیا برگزار می شود و علاوه بر حضور اصغر فرهادی در نشست های تخصصی این دوره از جشنواره، آثاری از فیلمسازان ایرانی در بخش های رقابتی و جنبی جشنواره به نمایش در می آید.