چرا چین میزبان جام جهانی باشگاه های 2021 شد؟

جانی اینفانتینو رییس فیفا اخیرا در نشست شورای فیفا که در شهر شانگهای چین برگزار شد اعلام کرد، جام جهانی باشگاه های 2021 در ماه های ژوئن و ژوییه این سال در شش یا هشت شهر چین برگزار می شود. در صورت برگزاری، این نخستین دوره جام جهانی باشگاه ها خواهد بود که پس از افزایش تعداد تیم های شرکت کننده از 7 به 24 تیم و تغییر فاصله زمانی برگزاری به چهار سال، برگزار می شود.

در حال حاضر جام جهانی باشگاه های فیفا سالانه میان هفت تیم باشگاهی که قهرمان قاره‌ها هستند برگزار می شود. قطر میزبان این رویداد در سال های 2019 و 2020 است. حالا، بد نیست تا به پیشینه جام جهانی باشگاه های فیفا نگاهی بیاندازیم.

در سال 2000 میلادی نخستین دوره جام جهانی باشگاه ها در برزیل برگزار شد. 8 تیم در آن شرکت کردند. اما یک سال پس از آن، هنگام برگزاری این رویداد، به خاطر مشکلات شرکت پشتیبان، کنسل شد.

این اتفاق تا سال 2005 به طول انجامید تا این که مسابقات بار دیگر در ژاپن برگزار شد. در آن سال 6 تیم، یعنی تیم های باشگاهی قهرمان شش قاره شرکت کردند. در جام جهانی باشگاه های 2006 تعداد تیم های شرکت کننده نیز 6 تیم بود.

تا سال 2007، یک سهمیه اضافی به کشور میزبان داده شد و بدین ترتیب، تعداد تیم های شرکت کننده به 7 تیم رسید. این الگو تداوم یافته و قرار است تا سال 2020 ادامه داشته باشد. تاکنون کشورهای برزیل، ژاپن، مراکش و امارات میزبان این رویداد بوده و قطر نیز قرار است میزبان آن در سال های 2019 و 2020 باشد.

حالا تصمیم بر این است که این رویداد در سال 2021 در چین برگزار شود و پس از آن هر چهار سال، یک دوره برگزار می شود و تعداد تیم های شرکت کننده نیز از هفت تیم به 24 تیم افزایش می یابد. جانی اینفانتینو رییس فیفا نیز اعلام کرده است، جایزه تیم قهرمان 120 میلیون دلار و جایزه دیگر تیم ها 20 میلیون دلار خواهد بود. این ها نشان می دهد فیفا قصد دارد این رویداد را در سطح بالاتر و با اهمیت بسیار بیشتر از گذشته برگزار کند.

درباره این که این رویداد در شش یا هشت شهر چین برگزار می شود، باید گفت با توجه به این که 24 تیم شرکت کننده در هشت گروه برگزار می شود، به احتمال زیاد این رویداد در هشت شهر برگزار خواهد شد. حالا هشت شهر چین از جمله شانگهای، پکن و گوانگ جوئو مورد ارزیابی و بازرسی فیفا است. برخی شهرهای دیگر چین نیز سعی دارند به ردیف شهرهای نامزد میزبانی ملحق شوند.

براساس برنامه اعلام شده فیفا درباره ساختار تیم های شرکت کننده، می دانیم که از میان 24 تیم شرکت کننده، 8 تیم از اروپا، 6 تیم از آمریکای جنوبی، 3 تیم از هر کدام از قاره های آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و دریای کاراییب و 1 تیم از اقیانوسیه هستند.

هشت تیم اروپایی شامل تیم های قهرمان جام یوفا و لیگ قهرمانان اروپا در فصل های 2017-2018، 2018-2019، 2019-2020، و 2020-2021 است. اگر یک تیم باشگاهی اروپا چند عنوان قهرمانی را در این مدت به خود اختصاص دهد، نوبت به تیم بعد از آن می رسد. به علاوه، یوفا احتمالا محدودیت هایی درباره تعداد تیم های باشگاهی از یک لیگ در جام جهانی باشگاه ها را ایجاد می کنند تا با این پدیده رو به رو نشود که تعداد زیادی از تیم ها از یک لیگ به جام جهانی باشگاه ها راه یابند.

پس از اروپا، آمریکای جنوبی بیشترین سهمیه را در دست دارد. شش تیم شرکت کننده از این قاره خواهند بود که 4 تیم شرکت کننده، قهرمان جام لیبرتادورس و لیگ قهرمانان آمریکای جنوبی باید باشند. روش تعیین دو تیم شرکت کننده دیگر هنوز تعیین نشده است.

سه تیم شرکت کننده نیز از منطقه کاراییب هستند که طبق برنامه کنونی، دو تیم ورودی به فینال لیگ قهرمانان آن منطقه در سال 2021 به جام جهانی باشگاه های 2021 راه می یابند. روش تعیین آخرین تیم شرکت کننده هنوز معین نشده است.

سه تیم شرکت کننده آفریقایی نیز همان سه تیم برتر جام قهرمانی باشگاه ها در سال 2021 خواهند بود.

در مورد آسیا نیز کنفدراسیون فوتبال آسیا ماه آگوست تصمیم گرفته است تا تیم های شرکت کننده، قهرمانان لیگ قهرمانان آسیا در سه دوره 2018، 2019 و 2020 باشند. با توجه به این که هیچ کدام از تیم های لیگ برتر چین قهرمان لیگ قهرمانان آسیا در سال 2018 یا 2019 نشدند و اگر یک باشگاه چینی نتواند در سال 2020 در لیگ قهرمانان آسیا به قهرمانی برسد، چین باید روی اعطای یک سهمیه از فیفا به تیم کشور میزبان حساب کند.

براساس برنامه فوق، تا کنون تیم های باشگاهی رئال مادرید، اتلتیکو مادرید، لیورپول، چلسی و کاشیما آنتلرز ژاپن به جام جهانی باشگاه ها راه یافته اند.

به عنوان جوان ترین رییس فیفا در طول تاریخ، جانی اینفانتینو پس از تصدی دوباره به ریاست فیفا به دنبال انجام اصلاحاتی بی نظیر بوده است. این نیز انگیزه اصلی او برای اصلاح سازوکار برگزاری جام جهانی باشگاه ها به شمار می آید.

در این مقطع، چین که به دنبال توسعه سریع فوتبال خود است، طبیعتا به بهترین شریک اینفانتینو تبدیل شده است. او درباره دلیل انتخاب چین به عنوان میزبان جام جهانی باشگاه ها در سال 2021 گفت: «هنگامی که تصمیم گرفتیم جام جهانی باشگاه ها را با الگویی جدید برگزار کنیم، چین به سرعت برای میزبانی ابراز علاقه کرد. ما نیز تماس هایی با فدراسیون فوتبال چندین کشور آسیایی دیگر داشتیم و در نهایت به نتیجه رسیدیم که چین از شرایط بهتر برخوردار است. از این رو، شورای فیفا تصمیم گرفت تا این رویداد در سال 2021 در چین برگزار شود.»

از آن جا که تعداد تیم های شرکت کننده از هفت تیم به 24 تیم افزایش می یابد، جانی اینفانتینو به دنبال شریکی قابل اعتماد برای میزبانی این رویداد بوده است. او اراده قوی چین برای توسعه ورزش فوتبال را احساس کرده و چین را بهترین گزینه می داند. او گفت: «نصف عمرم را صرف فوتبال کرده ام. طبق تجربیات خودم، بدون حمایت ولادیمیر پوتین و دولت روسیه، این میسر نبود که سال گذشته جام جهانی در روسیه با موفقیت برگزار شود. جام جهانی فوتبال زنان امسال که در فرانسه برگزار شد نیز مورد حمایت قوی دولت فرانسه قرار گرفته بود. چین کشوری پرجمعیت است و ورزش فوتبال یکی از ورزش های اصلی این کشور محسوب می شود و دولتش نیز به توسعه ورزش فوتبال اهمیت می دهد. ما نسبت به توسعه فوتبال در چین اطمینان زیادی داریم.»

هرچند چین در دنیای فوتبال در سطح ایده آلی قرار ندارد، اما جمعیت علاقه مندان فوتبال آن کشور بسیار عظیم است. به طور مثال در جام جهانی روسیه هرچند تیم ملی چین به آن راه نیافته بود اما بازهم 40 هزار علاقه مند فوتبال چینی بلیت بازی ها را خریدند.

علاوه بر جمعیت بزرگ علاقه مندان، شرکت های چینی نیز با قدرت بیشتر از گذشته از رویدادهای فوتبال بین المللی پشتیبانی می کنند. به طور مثال هفت شرکت چینی از جمله وانگ دا، منگ نیو و هاسنس در برگزاری جام جهانی روسیه همکاری و یا پشتیبانی کردند. شرکت «علی اسپرت» زیر مجموعه گروه علی بابا چین نیز یکی از همکاران فیفا و پشتیبان اصلی جام جهانی باشگاه ها است.

به علاوه، از آن جا که چین میزبانی جام ملت های آسیا در سال 2023 را کسب کرده است، امکانات موجود در شهرهای چین که برای این رویداد فوتبال آماده است، می تواند در برگزاری جام جهانی باشگاه ها مورد استفاده قرار گیرد. این نیز برتری دیگر چین برای میزبانی این رویداد به شمار می آید.

حالا براساس گفته اینفانتینو بحث درباره این که بازی ها در شش یا هشت شهر چین برگزار شود، ادامه خواهد یافت اما این برای علاقه مندان فوتبال چین مهم نیست. به هر حال، برای آن ها که حتی به فکر میزبانی جام جهانی 2030 یا 2034 افتاده اند، برگزاری جام جهانی باشگاه ها در چین می تواند تا حدی تشنگی آن ها را برای برگزاری عالی ترین رویداد فوتبال جهانی در کشور خود برطرف می سازد.