ائتلاف امید و ائتلاف حفاظت از کشتیرانی، کدام یک حافظ صلح است؟

گنگ شوانگ سخنگوی وزارت خارجه چین 26مهر/18اکتبر در واکنش به پیشنهاد ایران درباره ابتکار صلح هرمز گفت: چین از همه پیشنهادات و تلاش های دیپلماتیک کمک کننده به تنش زدایی منطقه استقبال می کند.

گنگ شوانگ همین روز در کنفرانس خبری در پاسخ به سوال مربوط اظهار داشت: در حال حاضر وضعیت خاورمیانه و خلیج فارس بسیار پیچیده و حساس است، چین توجه زیادی به آن دارد. حفاظت از صلح و ثبات منطقه با منافع مشترک جامعه جهانی سازگار است. چین از همه پیشنهادات و تلاش های دیپلماتیک کمک کننده به تنش زدایی منطقه استقبال می کند و کشورهای منطقه را به صدور پیام حسن نیت و پایان دادن به مقابله، انجام گفت و گو و حل اختلافات از طریق مشورت جمعی براساس حسن همجواری و دوستی تشویق می کند.

حسن روحانی رییس جمهور ایران دهه سوم سپتامبر در نشست مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد و همه کشورهایی که متاثر از تحولات خلیج فارس و تنگه هرمز هستند را به «ائتلافِ امید» یعنی «ابتکار صلح هرمز» دعوت کرد.

روحانی گفت: این ابتکار می تواند شامل ابعاد مختلف همکاری ها باشد، مانند امنیت انرژی عمومی، آزادی کشتیرانی، حمل و نقل آزاد نفت و دیگر منابع از تنگه هرمز و مناطق نزدیک به آن.

وی تاکید کرد: مهم ترین پایه «ائتلاف امید» رعایت اصول عدم تعرض به طرف متقابل و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر است.

در ماه ژوییه، آمریکا ائتلاف حفاظت از کشتیرانی در خلیج فارس را مطرح کرد، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، کشورهای همپیمان مانند، انگلستان، فرانسه، آلمان، ژاپن، کره جنوبی و استرالیا را به حضور در این ائتلاف دعوت کرد. گرچه آمریکا در جاهای مختلف همپیمانان خود را متقاعد کرده و حتی چندین بار اقدام به اعمال فشار کرد، اما از چنین پیشنهادی استقبال گرمی نشد. اگرچه در ماه اگوست، انگلستان به سبب کشمکش توقیف نفتکش با ایران، قبل از همه به ائتلاف نظامی آمریکا پیوست، پس از آن کشورهایی مانند اسراییل و استرالیا نیز خبر از حضور در این ائتلاف دادند.

براساس فرضیه آمریکا، نیروی هوایی ائتلاف حفاظت از کشتیرانی خلیج فارس در راه های کشتیرانی مهم تنگه هرمز، تنگه باب المندب و خلیج عمان ظاهر خواهند شد تا با حمله احتمالی ایران مقابله کنند.

از ماه مه به این سو، وضعیت منطقه خلیج فارس ناگهان رو به تیرگی گذاشت و گاه به گاه تبادل آتش صورت گرفت. جدیدترین حادثه این است که در روز 11 اکتبر، یک نفتکش ایران در آب های نزدیک عربستان سعودی منفجر شد، علت آن احتمالا حمله موشکی بوده است.

تنها این بار هیچ کشوری ایران را به عنوان حمله کننده متهم نکرد!

پیش تر، حوادثی چون انفجار در یک بندر امارات، حمله به دو ابرنفتکش در خلیج عمان، حمله به دو پایگاه نفتی عربستان سعودی .... که رخ می داد، آمریکا بلافاصله پس از رخداد، ایران را به عنوان حمله کننده یا دست داشتن در آن، متهم می کرد.

در این جریان، همچنین جنجال توقیف نفتکش از سوی انگلستان و ایران به مدت بیش از دو ماه طول کشیده است، با آن که در حال حاضر دو کشور نفتکش طرف متقابل را آزاد کرده اند، اما ابر سیاه جنگ هرگز در فضای خلیج فارس پراکنده نشده است.

چین به عنوان یکی از اعضای دایمی شورای امنیت سازمان ملل همواره اظهار امیدواری کرده است که طرف های مربوط بتوانند خونسردی و خویشتنداری خود را حفظ کنند و از اقدامات تنش زا پرهیز کرده و مشترکا از صلح و ثبات منطقه خلیج فارس دفاع کنند. به عنوان بزرگ ترین کشور وارد کننده نفت خاورمیانه، چین نسبت به سایر کشورها دلایل بیشتری دارد که راه بین المللی کشتیرانی بدون مانع باشد و امنیت زنجیره تامین انرژی جهانی تضمین شود.

تحقق امنیت خاورمیانه و خلیج فارس تنها برپایه آشتی کشورهای منطقه میسر خواهد بود، در نهایت این کشورها همسایه یکدیگر ند و جا به جا نمی شوند. مداخله کشورهای خارج از منطقه تنها وضعیت را پیچیده تر خواهد کرد. برخی کشورها با تاسیس به اصطلاح ائتلاف نظامی دریایی تنها درصدد امنیت مطلق و یک جانبه خود هستند و نگرانی منطقی کشورهای دیگر نسبت به مساله امنیتی را در نظر نمی گیرند، اما در نهایت ممکن است هیچ کس به امنیت نرسد، این مساله تنها به نفع افرادی خواهد بود که از آب گل آلود ماهی می گیرند.