مرد واژه‎های بسیار

هنگامی که مینگ‎جوئو به عنوان رئیس یک سازمان بین‎المللی کتاب کودک انتخاب شد همکارانش می‎دانستند که قرار است با بهترین فرد ممکن کار کنند.

دستاوردهای مینگ‎جوئو به عنوان کسی که در یکی از روستاهای دورافتاده استان های‎لونگ‎جیانگ و نزدیک به مرزهای شمال شرق چین به بزرگ‎شده بی‎نظیر هستند.

او ابتدا کار خود را به عنوان عضو پایین رده یک گروه دیپلماتیک شروع کرد و پس از آن نیز مدتی به عنوان رایزن فرهنگی مشغول به کار بود تا اینکه به عنوان مدیر امور حق مالکیت معنوی در صنعت چاپ و نشر انتخاب شد. با این حال اوج دوران کار او زمانی بود که یک سازمان بین‎المللی کتاب کودک با 65 سال سابقه فعالیت او را به عنوان نخستین رئیس چینی خود انتخاب کرد.

ژانگ هنگام پذیرش این سمت گفت: من اگر به خاطر در کودکی منبع الهامی مثل کتاب‎هایی که می‎خواندم را نداشتم حتی جرأت نمی‎کردم رؤیای این زندگی را در سر بپروانم.

10 شهریور ماه امسال، هنگامی که در سی‎ وششمین همایش دوسالانه سازمان بین‎المللی هیئت مدیره کتاب جوانان، در حضور 600 نماینده از 79 کشور جهان اعلام کردند که ژانگ به ریاست این سازمان انتخاب شده است او درباره حسش گفت: «[حس من] شبیه آرامشی است که هنگام نگاه کردن به سطح صاف و آرام دریاچه دارید» و بعد هم به روزنامه دیلی گفت که بیشتر این حس را داشتم تا حس هیجان.

او می‎گوید: من ادبیات قدردان ادبیات هستم و نیروی بی‎نظیر آن برای دادن شادی و امید به کودکان را از طریق گسترش قدرت تخیل آن‎ها را می‎ستایم؛ این توانایی باعث می‎شود آن‎ها زندگی بهتری داشته باشند.

«من در عمق ذهنم تنها این صدا را می‎شنیدم که باید همواره اعتماد دوستانم را حفظ کنم و همواره تلاش کردم وظایف و مسئولیت‎هایم را به خوبی انجام دهم.»

او می‎گوید کنار کشیدن رقیب نزدیکش در این رقابت برای پشتیبانی از انتخاب او باعث تشویقش شده است.

راجر ملو، تصویرگر برزیلی نیز می‎گوید که او هم از انتخاب ژانگ خوشحال است و از با عنوان «قهرمان ما» یاد می‎کند. تریش آمیچی استرالیایی هم می‎گوید که بهترین گزینه ممکن برای ریاست سازمان انتخاب شده است و بر این باور است که در دوران ژانگ سازمان کتاب برای جوانان می‎تواند کارهایی بسیار بهتر را انجام دهد.

سازمان کتاب برای جوانان به عنوان یک سازمان بین‎المللی غیرانتفاعی و غیردولتی در سال 1953 در شهر بازل سوئیس تشکیل شد و ویراستاران، نویسندگان، تصویرگران، کتابخانه‎داران، استادان دانشگاه، ناشران و اهالی رسانه در آن کنار هم جمع شدند تا با کمک هم نوشتن و خواندن آثار کودک را با هدف بهبود روابط کشورهای دنیا و کمک به حفظ صلح در جهان گسترش دهند.

سازمان کتاب برای جوانان از سال 1956 اقدام به برگزاری جایزه دوسالانه هانس کریستین اندرسن برای نویسندگان و خلق‎کنندگان آثار کودک کرد. سائو ون‎شوان نخستین نویسنده چینی بود که در سال 2016 موفق به دریافت این جایزه شد.

نخستین تماس ژانگ با این سازمان در سال 2002 برقرار شد و از آن زمان تا سال 2016 که به عنوان رئیس سازمان انتخاب شد به عنوان یکی از ده عضو هیأت مدیره در این خانواده بزرگ بین‎المللی مشغول خدمت است.

در همین مدت که جامعه ادبی بین‎المللی با عادت‎های مطالعه کودکان چینی بیشتر آشنا شدند و متوجه شدند که نویسندگان و تصویرگران چینی علاقه‎دارند در آثاری که برای کودکان و نوجوانان می‎نویسند سنت را با قالب‎های جدید ترکیب کنند.

تا پیش از سائو یک فهرست بلند بالا از نویسندگان چینی برای به دست آوردن جایزه هانس کریستین اندرسن تلاش کرده بودند اما هیچ گاه این جایزه را به دست نیاوردند. در سال 2015، وو چینگ، استاد دانشگاه مطالعات خارجی پکن به عنوان داور این جایزه انتخاب شد. پس از آن نیز شیونگ لیانگ نیز در بخش تصویرگری کتاب کودک در سال 2018 در فهرست نامزدهای دریافت جایزه قرار گرفت.

لی شوئه‎چینگ، ناشر با سابقه چینی می‎گوید که رسیدن ژانگ به ریاست این سازمان علاوه بر تلاش‎ها خود او در گذشته، از جمله نتایج اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز در چین نیز هست. رشد صنعت چاپ و نشر در کنار دیگر پیشرفت‎های اقتصادی باعث مطرح شدن نام چین در جهان شد.

اغلب از ژانگ به عنوان یک نمونه خوب از «داستان چین» یاد می‎شود چرا که داستان موفقیت او هم بازتاب‎دهنده و هم درخدمت پیشرفت‎های کشور بوده است.

تمام گام‎هایی که به سوی موفقیت برداشته گواهی‎دهنده همین موضوع است.

داستان ژانگ که در سال 1968 در یک خانواده فرهنگی و با پدر و مادری معلم به دنیا آمده بود از زمانی شروع شد که او در 9 سالگی با پولی که از جمع‎آوری و فروش زباله به دست آورده برای خودش یک کتاب مصور خرید.

کتاب درباره سفر یک دانه‎ بید کوچک بود و تعریف می‎کرد که چطور یک دانه به ظاهر ناچیز می‎تواند به سراسر جهان سفر کند.

«این [کتاب] چشم من را به روی دنیا باز کرد و از آن به بعد دلم می‎خواستم همه جای دنیا را ببینم.»

و این دقیقاً همان کاری بود که او موفق شد انجام دهد.

با تلاش و پشتکار فراوان او توانست برای تحصیل وارد دانشگاه مطالعات بین‎المللی شانگهای شود و پس از فارغ‎التحصیلی نیز وارد وزارت خارجه چین شد.

او می‎گوید: این تجربه به من برای کار در یک سازمان بین‎المللی خیلی کمک کرد.

ژانگ در ادامه شرکتی را تأسیس کرد که در زمینه تبادلات فرهنگی فعالیت می‎کرد و پس از آن به عنوان مدیر حق مالکیت معنوی بین‎المللی گروه چاپ و نشر کتاب‎های کودکان چین کار خود را ادامه داد.

«من از همان لحظه‎ای که در همایش سال 2002 سازمان کتاب جوانان در شهر بازل شرکت کردم و به ویژه وقتی که فهمیدم مأموریت این سازمان افزایش شناخت کشورهای جهان یکدیگر از طریق ادبیات کودک است، عاشقش شدم. »

ژانگ می‎گوید: من واقعاً از این ایده که چطور یک کتاب می‎تواند زنده یک کودک از خانواده‎ای فقیر و درست مثل خود من را برای همیشه عوض کند.

او پس از آن تبدیل به یکی از نیروهای فعال عرصه‎ شد که سازمان کتاب برای جوانان در جهان ایجاد کرده بود. همایش سال 2006 سازمان در ماکائو برگزار شد. ژانگ به عنوان یکی از برگزارکنندگان همایش از کودکان کشورهای مختلف دعوت کرد تا در نشست‎های مختلف که برای بزرگسالان در نظر گرفته شده بود شرکت کنند. در طول 4 دوره‎ای که از سال 2008 به عنوان عضور کمیته اجرایی سازمان کتاب برای جوانان فعالیت می‎کرد، همکارانش پیوسته او را تشویق می‎کردند که برای ریاست سازمان اعلام آمادگی کند.

او هم آغاز امسال کار خود به عنوان ناشر را رها کرد و تصمیم گرفت که بخت خود را امتحان کند.

«به خاطر داشتن باورهای مشابه من می‎خواستم به سازمان کتاب جوانان برای رسیدن به پیشرفت بیشتر کمک کنم.»

او پیش از این زمینه امضای یک توافق‎نامه میان سازمان کتاب برای جوانان و انجمن ناشران بین‎المللی را فراهم کرده بود و بخش بین‎المللی سازمان در سریلانکا نیز با کمک او راه افتاده بود.

ژانگ می‎گوید: امیدوارم کشورهای بیشتری به سازمان کتاب برای جوانان بپیوندند. داستان‎های بسیاری از فعالان عرصه کتاب و کتاب‎خوانی وجود دارد که من دوست دارم مردم بیشتری در جهان با آن آشنا شوند.

یکی از برنامه‎های اصلی او به عنوان رئیس سازمان افزایش آشنایی مردم با این سازمان در سراسر جهان است.

ژانگ می‎گوید او جوانان بیشتری را به کار در این سازمان تشویق خواهد کرد و برنامه‎هایی مثل «کودکان در بحران» و « کتاب برای کودکان معلول» را بیشتر توسعه خواهد داد.

نخستین کار او در مقام رئیس سازمان کتاب برای جوانان، راه‎اندازی جایزه آی‎رید (iRead) کتاب‎خوان برتر سازمان کتاب برای جوانان است. بنیاد آی‎رید چین به دو فعال عرصه کتاب‎خوانی در مناطق فقیر جهان جایزه‎ای به مبلغ 200 هزار یوان (29 هزار دلار) اعطا خواهد کرد.

نیکا واسیلیکی، رئیس سازمان کتاب برای جوانان یونان می‎گوید: امروز، مهم‎ترین مأموریت سازمان جهانی کتاب برای جوانان تبدیل شدن به وسیله‎ای برای مطالعه این موضوع است که چطور داستان‎ها و افسانه‎ها در ذهن و فکر مردم در نقاط مختلف جهان با هم در هم می‎آمیزند و می‎توانند تعامل کنند. شناخت و حسن نیت در میان مردم و همین‎طور ایجاد فرصت‎های برابر برای کودکان جهان تنها زمانی محقق خواهد شد که از طریق کتاب پلی میان انسان‎ها و تمدن‎های مختلف جهان ساخته شود.

ژانگ نیز همین هدف را دنبال می‎کند و عقیده دارد که چین هرگز تا به این اندازه به مرکز صحنه جهانی چاپ و نشر کتاب کودک نزدیک نبوده است و این امر به لطف فرایند اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز صورت گرفته که باعث شده چین در بخش چاپ و نشر به جایگاهی بالا دست پیدا کند.

ژانگ می‎گوید امیدوار است که ریاست او بر این سازمان باعث افزایش تبادلات و همکاری‎های چین در سطح جهانی شود و در ادامه می‎افزاید که کار سازمان تنها محدود به چین نیست.

« من از خلق و انتشار کتاب‎های با کیفیت برای کودکان در سراسر جهان حمایت می‎کنم و می‎خواهم که کودکان همه جا به صورت برابر به کتاب دسترسی داشته باشند. امیدوارم ما با کار خود بتوانیم شاهد رشد کودکانی با شخصیت سالم، اندیشه مستقل و داشتن توانایی برقراری ارتباط و در بر گرفتن فرهنگ‎های دیگر باشیم. از همه بالاتر، امیدوارم این کودکان از وظیفه تبدیل کردن جهان به یک جامعه‎ با سرنوشت مشترک نیز آگاه باشند.»