کمربند و جاده و داستان خاورمیانه

«به دنبال دانش برو حتی اگر در چین باشد.» این سخن منسوب به پیامر اسلام است و بیش از هزار سال است که به عنوان ضرب المثل در میان مردم خاورمیانه نقل می‎شود. شاید یکی از دلایل رواج این سخن، خاطرات زیبای تجاری باشد که در گذشته از طریق راه ابریشم دریایی به چین سفر می‎کردند و یا سفرنامه‎هایی است که این تجار درباره سفر خود به هند و چین نوشته‎اند؛ به هر حال، از آن زمان، رفتن به چین برای کسب علم و دانش یکی از آرزوهای بسیاری از مردم خاورمیانه بوده است.

اکنون پس از هزار سال، واقعیت در حال پاسخ دادن به تاریخ است. پیشنهاد یک کمربند و جاده باردیگر باعث رونق آموزش و درس گرفتن کشورهای جاده ابریشم از یکدیگر شده است. امروز سفر به چین، آموزش زبان چینی و استفاده از تجربه مردم چین تبدیل به یک روند و فرصتی مغتنم شده و دانش بار دیگر، در جاده ابریشم نقشی بزرگ پیدا کرده است

کتاب «هند و چین» که در نیمه قرن نهم توسط تعدادی از بازرگانان ساکن چین و هند نوشته شده، قدیمی‎ترین کتاب درباره چین به زبان عربی به شمار می‎رود که در آن چین از هر نظر معرفی شده است. نویسندگان در این کتاب بارها شگفتی و تحسین خود را نسبت به میزان اهمیت دانش و آموزش در میان چین بیان کرده‎اند. در بخشی از کتاب آمده است:

«در هر شهر یک مدرسه وجود دارد که در آن معلمان به کودکان فقیر درس می‎دهند و از حکومت حقوق می‎گیرند. همه چینی‎ها از ثروتمند و فقیر و پیر و جوان خواندن و نوشتن می‎آموزند.»

امروز گذراندن دوره‎های تحصیلی کوتاه‎مدت برای دانشجویان اهل خاورمیانه در چین بسیار عادی شده است؛ برای نمونه، از آغاز برگزاری دوره‎های آموزش بیابان‎زدایی توسط منطقه خودمختار هویی‎نشین نینگ‎شیائو در سال 2006 میلادی، بیش از 240 نفر از کشورهای عربی با حضور در این دوره توانسته‎اند با فناوری‎های مربوط به بیابان زدایی آشنا شوند.

پیشنهاد یک کمربند و یک جاده راه مبادلات انسانی را هموارتر کرده است. وزیر برنامه‌ریزی اردن که همین ماه ژوئن امسال بازنشسته شد می‎گوید: سال 2017 میلادی، چین بزرگ‎ترین منبع آموزش نیروی انسانی برای اردن بوده است. به گفته سفارت چین در اردن، در سال 2017 میلادی، 305 دانشجوی اردنی در چین مشغول تحصیل بوده‎اند که در مقایسه با دوره مشابه سال پیش از آن 23 درصد افزایش نشان می‎دهد.

حمیده در ایران به دنیا آمده و در کویت بزرگ شده. سال 2011 میلادی با رسیدن به سن 18 سالگی تصمیم می‎گیرد برای تحصیل به چین سفر کند. او با نگاهی به آن زمان می‎گوید: تصمیم من برای تحصیل در چین کاملاً درست بود، چرا که دوران تحصیل در چین، تا کنون زیباترین و مهم‎ترین تجربه زندگی من بوده است. من در دانشگاه علوم و فنون «هوا جونگ وو هان» دوره‎های کارشناسی و کارشناسی ارشد را پشت سر گذاشتم. شش سال تحصیل و زندگی در چین باعث شده که او نه تنها به آب و هوا و غذاهای چین عادت کند بلکه اکنون شیفته غذاهای خوشمزه چینی شده و به بیش از 20 شهر چین سفر کرده است. او به برادر کوچک‎تر خود هم پیشنهاد داده که برای درس خواندن به چین بیاید و به گفته که زندگی در چین خیلی آزادانه است.

ژانویه سال 2018 میلادی، حمیده به کویت برگشت و با استفاده از مهارت‎هایی که در زمینه زبان چین کسب کرده بود، ظرف کمتر از 20 روز کار مورد علاقه خود را پیدا کرد. او اکنون در شرکت هواوی کار می‎کند و مسوول هماهنگی و معرفی محصول به خریداران کویتی است.

پیشنهاد یک کمربند و یک جاده علاوه بر کمک به توسعه کشورهای خاورمیانه، فرصت آن را به مردم کشورهای این منطقه می‎دهد که بیشتر با چین آشنا شوند. حمیده می‎گوید: کار من باعث شده که علاوه بر معرفی محصولات چین به مردم کشورم، بتوانم فرهنگ و اندیشه‎های مردم چین را نیز برای آنان توضیح دهم و از این نظر خیلی خوشحالم که می‎توانم سهمی در افزایش درک و همکاری بین مردم دو کشور داشته باشم.

در کتاب سفرنامه «هند و چین » نوشته شده نخستین کشتی‎های تجاری خاورمیانه از عمان راهی چین شدند. امروز شرکت‎ها و مؤسسه‎های چینی، در امتداد مسیر راه ابریشم دریایی قدیمی، به عمان برای ایجاد یک منطقه تجاری جدید کمک می‎کنند. پارک صنعتی چین و عمان که توسط شرکت مدیریت سرمایه گذاری وان فانگ نینگ‎شیائو چین ساخته شده، با 12 کیلومتر مربع مساحت به عنوان بزرگ‎ترین پارک صنعتی در عمان شناخته می‎شود.

پرورش استعداد، سرمایه گذاری برای آینده است. شا یان‎جو، رئیس هیأت مدیره پارک می‎گوید این پارک صنعتی با همکاری دولت عمان، سالانه گروهی از فارغ‎التحصیلان برتر را برای ادامه تحصیل به چین می‎فرستد. طبق برنامه قرار است در فاصله 8 تا 10 سال آینده، به هزار دانشجوی عمانی برای تحصیل در چین کمک هزینه تحصیلی بدهد.

حسن، مدیر گروه زبان چینی دانشگاه خارطوم سودان با استقبال گسترده از تحصیل در رشته زبان چینی می‎گوید: در سال 1994 میلادی هنگامی که من در رشته زبان چینی دانشگاه خارطوم درس می‎خواندم، گروه زبان چینی تنها 15 دانشجو داشت که کتاب و کلاس ثابت هم نداشتیم اما حالا گروه زبان چینی دانشگاه ما، دوره‎های کارشناسی و کارشناسی ارشد برگزار می‎کند و تنها ورودی‎های سال اول رشته زبان چینی 18 دانشجو هستند.

حسن اطمینان دارد که پیشنهاد یک کمربند و یک جاده روابط چین و سودان و دوستی مردم دو کشور را محکم‎تر خواهد کرد و می‎گوید که روابط انسان از هر چیز مهم‎تر است و می‎تواند به روابط بین دولت‎ها کمک کند.