دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا 8 مه خروج از برجام و ازسرگیری تحریمهای اقتصادی و مالی علیه ایران را اعلام کرد، قرار است اولین قسمت تحریمها از ششم اوت اعمال شود. تحریم صنعت انرژی ایران نیز از چهارم نوامبر اجرا می شود. آمریکا ایران را به قطع کل صادرات نفتش تهدید کرده است. در عین حال جنگ لفظی بین آمریکا و ایران شدت می گیرد.
به گفته یک کارشناس نظامی ایران، در حقیقت خروج آمریکا و از سرگیری تحریم مانع توسعه اقتصاد ایران می شود، اما ایران تحت فشار آمریکا تسلیم نمی شود و برعکس آن توانمندسازی نظامی خود را تسریع و خود را برای مقابله کامل با دشمنان آماده می کند. از سوی دیگر ایران بارها اعلام کرده است اگر حقوقش در برجام تضمین شود، تهران در این توافقنامه می ماند.
از دید عربستان سعودی، تلاش این کشور برای گسترش نفوذش در منطقه خاورمیانه با چالش رقیب قدیمیش، ایران مواجه است. پس از خروج آمریکا از برجام، چندی نگذشت که ارتش ائتلافی به رهبری عربستان در میدان جنگ یمن بزرگترین حمله نظامی علیه حوثیها در سه سال اخیر را به راه انداخته است. عربستان و چند کشور دیگر همچنین روابط سیاسی با قطر را که روابط نزدیکی با ایران دارد، قطع و قطر را تحریم کردند. اما قطر تا کنون در برابر عربستان تن به سازش نداده است. پیشبینی می شود این کشمکش همچنان مدتها ادامه یابد.
تحلیلگران عرب معتقدند عربستان «راهبرد حاشیه ای» در قبال ایران به راه انداخته؛ بدین معنی که از یک سو باید به هدف بازدارندگی در برابر ایران برسد، از سوی دیگر باید از «جنگ گرم» با ایران پرهیز کند، زیرا «جنگ گرم» موجب شکست و تلفات دو طرف می شود.
تحلیلگران بر آنند که اسرائیل تا کنون چند بار به اهداف نظامی ایران در سوریه حمله هوایی کرده است، اما منظورش بیشتر هشدار دادن بوده نه تحریک؛ اسرائیل می خواهد که نیروهای مسلح ایران از سوریه خارج شوند.
امنیت ملی مهمترین مسئله برای اسرائیل به شمار می رود. اسرائیل خواهان رویارویی مستقیم با نیروهای مسلح ایران نیست. لذا نمی خواهد شاهد تشدید تنش و ناآرامی در خاورمیانه باشد. تلاویو می خواهد وضعیت خاورمیانه هر چه زودتر به آرامی و صلح و ثبات برگردد تا امنیت خودش ضمانت پایداری به خود بگیرد.
گرچه ترکیه همپیمان آمریکا است، اما در مسئله هسته ای ایران با آمریکا همگام نیست. دولت ترکیه چندی پیش اعلام کرد که به تحریمهای آمریکا علیه ایران نمی پیوندد. خبرگزاری آناطولی ترکیه به نقل از وزیر اقتصاد این کشور گزارش داد، اگر سازمان ملل دربارۀ مسئله هسته ای ایران تصمیمی بگیرد یا تحریمی اعمال کند، ترکیه آن را رعایت می کند. در غیر این صورت ترکیه فقط از منافع خود پیروی می کند.
مسئلۀ هسته ای ایران اختلافات بین کشورهای خاورمیانه را شدت بخشیده است، دو بلوک به رهبری ایران و عربستان سعودی به تدریج شکل گرفته، ولی هیچ کشوری در خاورمیانه خواهان آن نیست که کشمکش پیرامون مسئلۀ ایران موجب خارج شدن وضعیت منطقه از کنترل شود.
