کارشناس آمار چین: روش کنونی آمار حجم تجارت با الگوی کنونی تقسیم کار در جهان سازگار نیست

شیو شیان چون رییس مرکز مطالعات داده های اقتصادی و اجتماعی چین از دانشگاه چینگ هوا در یکی از مجمعهای اقتصادی پکن اظهار کرد روش کنونی آمار تجارت بین المللی متکی بر ارزش کل کالاها نمی تواند شرایط واقعی تجارت بین المللی را نشان دهد و آمریکا مازاد تجاری چین بر آمریکا را بالاتر از حد واقعی برآورد کرده است. او تاکید کرد علاوه بر شرکتهای چینی، شرکتهای خارجی از جمله شرکتهای آمریکایی نیز در ایجاد بی توازنی تجاری بین چین و آمریکا سهم دارند.

داده های گمرک کل چین نشان می دهد در سال 2017 چین به آمریکا 429 میلیارد و 800 میلیون دلار کالا صادر و از آمریکا 153 میلیارد و 900 میلیون دلار کالا وارد کرده و مازاد تجاری چین بر آمریکا در آن سال 275 میلیارد و 800 میلیون دلار بوده در حالی که طبق آمار وزارت بازرگانی آمریکا، در آن سال آمریکا به چین 130 میلیارد و 40 میلیون دلار کالا صادر و از چین 505 میلیارد و 600 میلیون دلار کالا وارد کرده و کسری تجاری آمریکا به چین 375 میلیارد و 200 میلیون دلار بوده است. روشن است که اختلاف آمار مازاد تجاری چین با آمار کسری تجاری آمریکا به حدود 100 میلیارد دلار می رسد. شیو شیان چون رییس مرکز مطالعات داده های اقتصادی و اجتماعی چین در دانشگاه چینگ هوا در این باره گفت روش کنونی آمار تجارت بین المللی متکی بر ارزش کل کالاها است و اگر در انجام این آمار از ارزش افزوده تجاری که منطقی تر است، استفاده کنیم، نتیجه به دست آمده درباره تراز تجاری (میان ارزش پولی واردات و صادرات خروجی) بین چین و آمریکا بسیار کمتر از حد کنونی خواهد بود. او گفت:

«با احتساب صِرف ارزش کل کالاها که روش سنتی آمارگیری تجارت بین المللی است، چه طبق آمار چین چه آمریکا، تراز تجاری زیادی بین این دو کشور دیده می شود، اما اگر در این آمارگیری از ارزش افزوده تجارت استفاده می شد، نتیجه دربارۀ تراز تجاری بین دو کشور بسیار کمتر از حد کنونی به دست می آمد و به نتیجه گیری موسوم به «بی توازنی شدید تجاری بین چین و آمریکا» منجر نمی شد. روش آمار متکی بر ارزش کل کالاها با توجه به نظام نوین تقسیم کار جهان روش مناسبی نیست و شامل ارقام کاذب و محاسبه های مکرر است و نمی تواند جایگاه یک کشور در تجارت بین المللی را نشان دهد. طبق برآوردهای انجام شده، نتیجه آمار طبق ارزش افزوده کالاها حدودا کمی بیشتر از 50 درصد نتیجۀ آمار طبق ارزش کل کالاها است».

روش آمار طبق ارزش کل کالاها شامل همۀ کالاهای وارداتی یا صادراتی است و آمارگیری انجام گرفته در آمریکا در واقع کالاهایی را که از چین با روش تجارت ترانزیت و پس از افزایش بها وارد آمریکا شده است نیز شامل شده و بیشتر از حد واقعی مازاد تجاری چین بر آمریکا است.

آقای شیو شیان چون گفت: باید روش آمار تجارت بین المللی را تغییر داد و مطالعات زنجیرۀ ارزش را تقویت کرد و به جای ارزش کل کالاها، در آمار تجارت بین المللی از روش ارزش افزوده کالاها استفاده کرد. او با اشاره به این که در چارچوب زنجیره ارزش جهانی، تجارت چین و آمریکا بر هر دو مفید است گفت:

«طبق زنجیره ارزش جهانی، مازاد تجاری متعلق به چین است اما مازاد سود به آمریکا تعلق می یابد که برای هر دو طرف مفید است. طبق داده های سال 2017، به ازاء صدور یکصد میلیارد دلار کالا از چین به آمریکا، 64 میلیارد و 600 میلیون دلار ارزش افزوده در چین ایجاد می شود و به ازاء ورود یکصد میلیارد دلار کالا از آمریکا به چین، 81 میلیارد و 400 میلیون دلار ارزش افزوده در آمریکا نیز ایجاد می شود. به عبارت دیگر، با حجم تجاری یکسان، نسبت به چین، ارزش افزوده بیشتری در آمریکا ایجاد می شود».

شیو شیان چون در این مجمع همچنین تاکید کرد علاوه بر شرکتهای چینی، شرکتهای خارجی از جمله شرکتهای آمریکایی نیز در ایجاد تراز تجاری بین چین و آمریکا نیز سهم دارند. او گفت:

«شرکت های خارجی به ویژه شرکتهای آمریکایی در ایجاد تراز تجاری بین چین و آمریکا سهم دارند. حداکثر این سهم 80 درصد بود اما در سالهای اخیر به 30 درصد نزول کرده است. شرکتهای آمریکایی ضمن ایجاد تراز تجاری، سود فراوانی نیز به دست گرفته اند که بر درآمد ملی آن کشور می افزاید.»