وزارت بازرگانی آمریکا شرکت چینی زد تی ای را به دلیل نقض شرایط توافق مربوط به نقض تحریمهای ایران مجازات کرد و خرید فناوری آمریکایی را به مدت هفت سال برای این سازنده تجهیزات مخابراتی ممنوع کرد. وانگ چانگ لین معاون پژوهشگاه اقتصاد کلان چین اعلام کرد که این رویکرد مانع پیشرفت سریع صنایع با علوم و فناوری عالی چین نخواهد شد.
در حال حاضر، زنجیرۀ صنایع با علوم و فناوری عالی جهان شامل کارهای گوناگونی است که بین کشورها تقسیم شده است. برای نمونه، در زمینۀ صنعت تولید محصولات الکترونیک و مخابراتی، امریکا کارهای تحقیقات و تولید فناوری کلیدی و محصولات بالادستی را برعهده دارد. کشورهایی چون ژاپن و کره جنوبی بیشتر در زمینۀ تولید محصولات میان دستی و بالادستی و کشورهای در حال توسعه مانند چین در مونتاژ و فراوری محصولات فعالیت می کنند.
وانگ چانگ لین معاون پژوهشگاه اقتصاد کلان چین گفت: چین در زنجیرۀ صنایع جهان نقش کارخانۀ جهان را ایفا کرده است. بر اساس آمار در سال ۲۰۱۷ چین یک میلیارد و ۹۲۰ میلیون دستگاه تلفن همراه، ۳۱۰ دستگاه رایانه، ۳ میلیارد و ۱۸۰ میلیون دستگاه لوازم برقی خانگی تولید کرد که به ترتیب ۷۵، ۹۵ و ۸۵ درصد تولید کل جهان را شامل می شود. اگر آمریکا صدور فناوری کلیدی به چین را محدود کند، بی تردید در تولیدات چین تأثیرات بزرگی ایجاد خواهد شد. اما با توجه به آنکه دیگر کشورها جهان نمی توانند در مدت کوتاهی میزان تولید رایانه، تلفن همراه و لوازم برقی خانگی را افزایش دهند، این اقدام آمریکا تأثیرات منفی در تولید آمریکا، ژاپن و کره جنوبی نیز ایجاد خواهد کرد. می توان گفت نتیجۀ این اقدام آمریکا باخت - باخت است. افزون بر این، با توجه به آنکه صنایع بالادستی کشورهای پیشرفته از جمله آمریکا موتور اقتصاد است، اما اگر میزان تولید آن تا اندازۀ زیادی کاهش یابد، در صنایع دیگری از جمله صنایع خدماتی و بازار مالی این کشورها تأثیرات منفی زیادی بر جای خواهد گذاشت که به اقتصاد آمریکا و جهان نیز آسیب خواهد رساند.
بر اساس داده‌های منتشر شده، صنایع با علوم و فناوری چین در سالهای اخیر رشد سریعی داشته است. طوری که میزان تولید آن در چین در سال گذشته به ۴ر۱۳ درصد و سهم آن در ارزش افزوده صنایع بزرگ چین به حدود ۱۳ درصد رسید. چین در این زمینه حدود ۴۳۰۰ میلیارد یوان نیز سرمایه گذاری کرده که در مقایسه با سال ۲۰۱۶ حدود ۹ر۱۵ درصد افزایش یافت. در سه ماهه نخست سال جاری، ارزش افزودۀ این صنایع در چین ۹ر۱۱ درصد رشد داشته و از میزان رشد دیگر صنایع چین ۱ر۵ درصد بالاتر بود.
این کارشناس چینی عنوان کرد: به دنبال پیشرفت سریع چین در صنایع با علوم و فناوری عالی، چین در این زمینه از برتریهای بیشتری برخوردار بوده است. علاوه بر این، به دنبال بهبود ساختار اقتصادی چین و رشد باکیفیت آن و ارتقاء سطح زندگی مردم، تقاضای چین به محصولات با علوم و فناوری عالی از جمله هوش مصنوعی، زیست پزشکی به شدت افزایش یافته و چین در این زمینه به رشد قابل ملاحظه ادامه خواهد داد.
معاون پژوهشگاه اقتصاد کلان چین در این باره گفت: چین از چرخش کامل صنعتی برخوردار بوده است. طوری که چین در زمینۀ تولید تلفن همراه و رایانه سازوکار کامل و قوی شکل داده و تکنیسینها و کارشناسان زیادی دارد. این یک برتری جایگزین ناپذیر چین در جهان است. همچنین چین در سالهای اخیر در توسعه فناوری کلیدی نیز به پیشرفتهای بزرگ و مهمی رسیده است. با تلاش در سالهای گذشته، چین در تولید چیپ و سیستم عامل به فناوریها و محصولات دارای حق مالکیت معنوی خود دست یافته و آنها را در صنایع نظامی مورد استفاده قرار داده است. این پایۀ خوبی برای توسعۀ صنایع با علوم و فناوری عالی چین بنا گذاشته است. علاوه بر این، با توجه به بازار بزرگ داخلی، چین در این زمینه از پتاسیل بزرگی برای توسعۀ فناوری کلیدی و صنعتی شدن آن برخوردار است که بسیاری از کشورهای دیگر آن را ندارند.
بسیاری کارشناسان بر این باورند: در صورتی که چین از برتریهای خود استفاده کرده و ضمن نوآوری مستقل در تقسیم کار بین المللی مشارکت و در صنعتی شدن اقدام کند، در زمینۀ توسعه صنایع با علوم و فناوری عالی به دستآوردهای بزرگی خواهد رسید. واقعیات نشان می دهد که اصطکاک تجاری و محدودیت فنی مانع توسعۀ صنایع یک کشور نخواهد شد.
معاون پژوهشگاه اقتصاد کلان چین گفت: در دهۀ ۷۰ قرن گذشته، بین آمریکا و ژاپن در زمینۀ صنعت نیمه هادی جنگ تجاری رخ داد و مانع توسعۀ صنعت نیمه هادی ژاپن نشد. همچنین کشورهایی از جمله آمریکا در چند سال گذشته اقداماتی علیه محصولات فتوولتائیک در پیش گرفتند، اما مانع توسعۀ سریع صنعت فتوولتائیک چین نشد. علاوه بر این، با انحصار و تحریم کشورهای پیشرفته در انتقال برخی فناوری به چین در سالهای گذشته، چین به تحقیقات و توسعه و نوآوری مستقل در این زمینه ها وادار شده و در نهایت موجب ارتقاء و تقویت توانایی چین در این راستا شده است. طوری که اکنون چین در برخی زمینه ها از جمله هوا فضا و فیبر کربن در مقام نخست جهان قرار داشته است.
