همراهی چین و جهان در راه بیابان زدایی

سیزدهمین همایش امضا کنندگان بیانیۀ بیابان زدایی سازمان ملل 6 سپتامبر(15شهریور) با حضور بیش از 2000 نماینده در شهر اردوس منطقه خودمختار مغولستان داخلی برگزار شد. برگزاری این همایش که موضوع اصلی آن همبستگی در بیابان زدایی و رسیدن به رفاه مشترک بشر است، به قدر کفایت مسؤولیت پذیری و تلاش چین در بیابان زدایی را نشان می دهد.

در چند دهۀ گذشته بسیاری کشورها در بیابان زدایی تلاشهای گوناگونی به خرج داده و به دستاوردهای عظیمی نائل آمده اند. اما در عین حال بر اثر عوامل مختلف مانند تحولات اقلیمی، افزایش پیوسته جمعیت و تغییر کاربری زمین، جنگل و منابع آب، وضعیت بیابان زدایی در جهان کماکان بسیار جدی است و بیابان هنوز زیست و توسعه در دو سوم کشورها و یک پنجم جمعیت جهان را تهدید می کند.

چین یکی از کشورهایی است که مورد جدیترین تهدید بیابان زایی است و همواره در مقابله با آن فعال بوده است. چین سال 1994 به کنوانسیون (همایش) بیابان زدایی سازمان ملل پیوست. سال 2001 قانون بیابان زدایی جمهوری خلق چین به تصویب رسید. در جریان مهار بیابان، چین با اتخاذ تدابیر مناسب و مدیریت سامانمند به ثمرات چشمگیری دست یافته است. از سال 2000 تا 2014 مساحت بیابانی کشور پیوسته کاهش یافته و حد بیابانی نیز تا اندازه ای سبک تر شده است. در سالهای اخیر چین نظریۀ توسعه پایدار بر پایۀ نوآوری، هماهنگی، توسعه سبز، درهای باز و اشتراک را اجرا کرده و راه بیابان زدایی ویژۀ خود را در پیش گرفته که ضمن توجه مشترک به محیط زیست و توسعه اقتصادی، همزمان بیابان زدایی و فقرزدایی را شامل می شود.

7 سپتامبر (16 شهریور) در نشست فناوریهای پیشگیری از بیابانزایی که در حاشیه سیزدهمین نشست اعضای پیمان بین‎المللی پیشگیری از بیابانزایی برگزار شد، نماینده چین به تشریح تجربیات چین در این زمینه پرداخت.

لو چی، محقق پژوهشگاه جنگل‎های چین بر این باور است که چین با هدایت دولت، مشارکت عموم مردم، پشتیبانی علمی و فنی و تصویب و اجرای قوانین مناسب، توانسته است در زمینه پیشگیری از بیابانزایی به دستاورهای خوبی دست پیدا کند و در این میان مطالعات فنی و استفاده از فناوریهای جدید نیز به پیشگیری از بیابانزایی کمک کرده است.

جانگ هونگ ون، اقتصاددان اداره ملی جنگلداری چین نیز گفت: دولت چین به پیشگیری از بیابان‎زایی از طریق فناوری بسیار اهمیت می‎دهد و در حوزه پژوهش، تدوین معیارهای فنی و اشتراک دستاوردها و همکاری با سایر کشورها به نتایج خوبی دست یافته است. چین فعالانه تجربیات خود در زمینه استفاده از فناوری برای پیشگیری از بیابانزایی را با سایر کشورها به اشتراک گذاشته و همچنین همکاری فنی با کشورهای واقع در مسیر "یک کمربند-یک جاده"، اتحادیه کشورهای عرب و اتحادیه آفریقا، به منظور پیشگیری از بیابانزایی را آغاز کرده و همچنان در حال گسترش همکاری با سازمان‌های بین المللی مانند دبیرخانه پیمان بین‌المللی پیشگیری از بیابان‌زایی و اداره برنامه‌ریزی محیط زیست سازمان ملل است.

منطقه شا بو تائو شهر جونگ وی نینگ شیا یکی از نمونه کارهای بیابان زدایی چین است که مورد تحسین و تمجید اداره برنامه میحط زیست سازمان ملل قرار گرفته است. دهکده جین نونگ این منطقه سالهای پیش بیابان و کویر بود، دولت محلی منطقه مهاجران را تاسیس کرد، اما مسئله بیابانی شدن زمین به طور موثر حل نشد. نوامبر سال 2015 شرکت سهامی مسؤولیت محدود میوه جات هون شین دای ی تیمی 100 نفری به این دهکده فرستاد و پروژه مهار زمینهای بیابان شده را شروع کرد.

وانگ شیائو لیانگ سرپرست این شرکت گفت: این تیم بیابان زدایی اقداماتی مانند جنگلکاری، آبیاری و چمن زنی، کاشت یونجه انجام داده تا زمین بیابان شده تحت کنترل قرار گیرد. پروژه این شرکت به سرعت توسعه یافته است. در حال حاضر 300 هزار اصله درخت میوه کاشته شده که مساحت زیر کشت به 200 هکتار رسیده است. اجرای پروژه نه تنها محیط بیابانی محلی را تغییر داده، بلکه با کاشت سیب ارگانیک کارایی اجتماعی و اقتصادی خوبی به دست آورده است.

وانگ شیائو لیانگ گفت: به دنبال فعالیت موسسه ما، کاشت درختان میوه و صنعت خدماتی مانند بسته بندی میوه جات و حمل و نقل خوردویی در منطقۀ اطراف توسعه یافته است. باغ ما هر سال بیش از 20 هزار نفر استخدام می کند. کشاورزان اطراف به این سبب بیش از ده میلیون یوان درآمد مازاد کسب کرده اند. این پروژه به توسعه اقتصاد منطقه بسیار کمک کرده و الگویی برای توسعه صنعت کشت میوه جات مرغوب در منطقه شده است.

شهرستان جونگ وی ضمن بیابان زدایی و توسعه اقتصاد همچنین تجارب موفق خود را در میان کشورهای مختلف به اشتراک گذاشته است. چو جیان جون استاد پژوهشگاه محیط زیست و منابع شمال غربی فرهنگستان علوم چین گفت سالهای اخیر فرهنگستان در بخش شا بو تائو شهرستان جونگ وی آزمایشگاه صحرایی تاسیس کرد. بیش از 20 کلاس آموزشی برای 50 کشور برگزار کرد. مقامات بلندپایه از جمله رییس جمهور مالی و مشاور امور امنیتی رییس جمهور مصر و کارشناسان بیابان زدایی کشورهای مختلف برای بازدید و آموزش به این شهرستان آمدند. جونگ وی به عنوان یک محل مقدس بیابان زدایی شناخته شده است.

استاد چو یادآور شد: کشورهای افریقایی که تحت تاثیر شدید روند بیابانی شدن قرار گرفته اند، می توانند از تجارب موفق جونگ وی استفاده کنند و در مقابله با بیابانزایی به عنوان دشمن مشترک بشر همراه شوند.

"کشورهای افریقایی همانند ما با چالش های بیابان زایی مقابله می کنند. گرم شدن کره زمین و کاربرد بی رویه، موجب بیابانزایی شده و زیست بشر تحت تاثیر زیادی قرار گرفته است؛ لذا بیابانزایی پدید آمده است. در نایروبی نیز همایش بین المللی بیابانی زدایی برگزار شده بود. تجارب ما در بیابانی زدایی برای کشورهای افریقایی بسیار مفید است."

در حقیقت در سالهای اخیر جهانیان نیز به آهنگ بیابانی زدایی چین توجه داشته و از آموزش فناوری چین در زمینه بیابانی زدایی استفاده کرده اند.

از سال 2006 به این سو فرهنگستان علوم کشاورزی و جنگل نینگ شیا 12 دوره کلاس آموزش فناوری بیابان زدایی برای کشورهای عربی، یک دوره کلاس آموزش مهار جامع فرسایش خاک و کلاس آموزش فناوری بیابان زدایی برای کشور الجزایر برگزار کرده است.

لی شن بائو معاون فرهنگستان علوم کشاورزی و جنگل نینگ شیا گفت هدف از برگزاری دوره های آموزشی، اشتراک گذاری فناوری بیابانی زدایی چین در جهان است تا از این طریق، همراه با کشورهای بیابان زده مشترکاً بیابانها را تحت مهار و بهسازی قرار دهیم و کمک فنی در اختیار مردم محلی بگذاریم . در عین حال آموزش بیابانی زدایی مسؤولیت پذیری چین به عنوان کشوری بزرگ در زمینه مدیریت محیط زیست جهان را نشان می دهد.

چین همیشه در مساعدت به همکاری های بین المللی بیابانی زدایی تلاش کرده است. فناوریهای مربوط را برای کشورهای در حال رشد از جمله کشورهای افریقایی فراهم آورده است. چین به کشورهای درگیر، در روند توانمندسازی، بیابانی زدایی، ارتقای سطح امنیت غلات و بهبود محیط زیست کشورهای در حال توسعه کمکهای بسیاری کرده که مورد تحسین و ستایش قرار گرفته است.