مطالعات باستاشناسی در مسیر جاده ابریشم و تقویت اعتماد به نفس فرهنگی چین

وو شین هوا

پروژه باستان‌شناسی "جاده ابریشم 2017/ مسیر کوه تین شان" سوم ژوئن در مراسمی در شهر کورلای منطقه خودگردان اویغورنشین شین‎جیانگ چین کلید خورد. این برنامه باستانشناسی که به صورت مطالعات میدانی صورت می‎گیرد، به مدت بیست روز به طول خواهد انجامید و بزرگ‎ترین برنامه باستان‌شناسی در جاده ابریشم خواهد بود که توسط مرکز بین‎المللی گسترش فرهنگ جاده ابریشم شین‎جیانگ برگزار می‎شود. در سال گذشته برنامه‎ای مشابه توسط همین مرکز در کوه کونلون انجام گرفته بود.

کارشناسانی سرشناس از آکادمی علوم اجتماعی چین، دانشگاه پکن، دانشگاه خلق، دانشگاه مرکزی ملیت‌ها و موزه ملی چین در این برنامه شرکت دارند.

دکتر وو شین هوا، نماینده آکادمی علوم اجتماعی چین که سرپرستی گروه را نیز برعهده دارد، در توضیح دلایل مسیر انتخابی برای این سفر باستان‌شناسی گفت: "شین جیانگ در دوران باستان به راهروی هزار کشور مشهور بود. از این عنوان می توان فهمید که همه کانال‌های حمل و نقل زمینی در زمان قدیم از شین جیانگ عبور می‎کرده است. از این زاویه می‎توان گفت شین جیانگ مرکزی تمدن شرق آسیا است. در زمانی که راه‌های دریایی هنوز کشف نشده بود، شین جیانگ یگانه کانال ارتباطات فرهنگی چین با دیگر ملت‌ها بود و کوه تین‎شان نیز مهم‎ترین قسمت این کانال محسوب می‎شد. به همین دلیل مسیر کوه تین شان برای این پروژهش انتخاب شد."

وو شین هوا در مصاحبه با خبرنگار رادیو بین المللی چین گفت، نتایج مهمی که در این دوره ز مطالعات باستانشناسی به دست آمده است، به تقویت اعتماد به نفس فرهنگی ما کمک می‌کند.

رشته کوه "تین شان" به سمت شرق– غرب در عمق قاره اوراسیا قرار دارد و طول آن نیز به 2 هزار و 500 کیلومتر می رسد. اهمیت کوه تین شان برای حمل و نقل در زمان باستان به صورتی است که می‎توان گفت نقطه عطف و محل عبور همه کاروان‌های جاده ابریشم بوده و کانال حمل و نقل سرنوشت‌ساز در قاره اوراسیا از نقطه عبور می‎کرده‎اند. از تعداد فراوان آثار تاریخی و مقبره‌های کشف شده در منطقه نیز می توان به این نکته رسید که ارتباطات فرهنگی بین تمدن‌های قاره اوراسیا در دوران‌ نوسنگی، عصر برنز و دوران‌ پس از آن، همه از راه کوه تین شان شکل گرفته است. ولی اسم "تیان شان"از چه زمانی و به چه دلیل به وجود آمده بود، تاکنون مشخص نشده است. وو شین هوا در این مورد دیدگاهی جدید را مطرح کرد و گفت: علت انتخاب کوه "تیان شان" در شرق کانال جاده ابریشم می‎تواند از این نظر جالب باشد که شرق نزدیک به تمدن چین است. در شرق به این کوه تیان شان می‎گویند اما در مرکز و یا غرب چنین نامی وجود ندارد. بی تردید، این نام با تأثیر از فرهنگ سنتی چین انتخاب شده است.

به باور وو شین هوا، تفکر اراده خدا که در چین باستان رایج بود، در مبادلات فرهنگی بین کشورهای قاره آسیا و اروپا تاثیراتی عمیق گذاشته است. تحت چنین تفکری، غرب و دشت‎های شمال از مدت‎ها پیش آسمان را می‎پرستیدند و باعث ظهور نام " تیان شان" شدند.

تمدن چین از زمان به وجود آمدن، مبادله با تمدن های خارجی را متوقف نکرده بود. چنین مبادلاتی منجر به توسعه مداوم تمدن چین در 5 هزار سال گذشته شده است. مطالعات باستان‎شناسی به تقویت اعتماد به نفس فرهنگی چین کمک می کند. وی گفت، به نظر من، فرهنگ و تمدن چین سه نسل قبل از تاریخ، فرا تر از سطح جهان بود. برای نمونه، متالورژی، روش ساخت فلز، آبیاری، فناوری کشاورزی به مدت 2000 سال پیشرفته تر از سطح جهان بود. ولی چرا تمدن چین پیشرفته تر از تمدن های دیگر بود. در حقیقت، توسعه مداوم تمدن چین و مبادلات با تمدن های دیگر از دلیل مهم پیشرفت تمدن چین بود.

وو شین هوا گفت، تمدن چین مثل یک کوره فرهنگ‎های برجسته را به خود جلب کرده و به بخشی از فرهنگ خود تبدیل کرده است. برای نمونه، دین بودایی به چین آمد و به دین چینی

 تبدیل شد.

وو شی هوا تاکید کرد، هدف مهم از این دوره از مطالعات باستانشناسی، تقویت اعتماد به نفس فرهنگی و خدمات رسانی به ساخت یک کمربند و یک جاده است.