آداب و رسوم عید چینگ مینگ

همزمان با برگزاری جشن نوروز در کشورهایی مانند ایران، افغانستان و دیگر کشورها و مناطق، چین نیز در فصل بهار مهم ترین عید خود را با نام عید چینگ مینگ برگزار می کند. این عید در روز 4 آوریل آغاز می شود.

چینگ مینگ به زبان چینی به معنای آب و هوای فرح بخش است. عید چینگ مینگ، همچنین، روز یادبود درگذشتگان است. در این روز، چینی ها به مقبره ی در گذشتگان خود می روند و مقبره ها را شست و شو داده و از رفتگان خود یاد می کنند.

اما، این عید به خاطر یاد درگذشتگان، به عیدی غمگین تبدیل نشده، بلکه عیدیست که چینی ها در آن روز، در کنار یادآوری خاطرات رفتگان خود، به طبیعت رفته، تفریح می کنند و از آب و هوای پاکیزه و مفرح بهاری لذت می برند.

همان طور که اشاره شد، چینی ها عید چینگ مینگ را عیدی غمگین نمی دانند و علاوه بر یاد درگذشتگان در گورستان ها، در این روز، به طبیعت می روند و تفریح می کنند. در زمان گذشته، تفریحات چینی ها در این روز شامل تاب بازی، بازی فوتبال معروف به "تسو جیو"، گردشگری، درختکاری، بادبادک بازی و کاشت درخت بید بود.

امروزه، بسیاری از آداب و رسوم قدیمی عید چینگ مینگ مانند مصرف خوراک سرد و خام، رعایت نمی شود، اما جنبه های یادبود درگذشتگان و گردشگری آن تا امروز باقی مانده است. از آن جا که عید چینگ مینگ روز تعطیل رسمی کشور چین است، دولت نیز برای دسترسی مردم به یک دوره تعطیلی سه روزه پی در پی، معمولا تعطیلات دو روزه شنبه و یک شنبه را به تعطیلی چینگ مینگ متصل می کند تا به این ترتیب مردم این فرصت را داشته باشند که با استفاده از این تعطیلات سه روزه، برای گردشگری خود برنامه ریزی کنند. اما در مقایسه با تعطیلات هفت روزه دیگر مانند تعطیلات روز ملی و تعطیلات عید بهار، مردم چین در تعطیلات سه روزه عید چینگ مینگ به مقاصد بسیار دور نمی روند و مسافت مسیر آن ها خیلی دور نیست.

محبوب ترین مقاصد گردشگری در تعطیلات عید چینگ مینگ، پارک ها و فضاهای سبز و پر گل و درخت است. در این روزها، گل های کلزا غنچه کرده و درختان هلو و گیلاس شکوفه می دهند، از این رو، اماکنی که دارای این نوع گل و شکوفه هاست، بسیار مورد علاقه گردشگران و هنرمندان عکاس است. آژانس های گردشگری نیز مسیرهای ویژه تماشای گل را در این ایام برای مشتریان خود ترتیب می دهند.

در سال های اخیر نیز تماشای گل کلزا در اوایل فصل بهار و ایام چینگ مینگ بسیار پر رونق شده است. کلزا نوعی گیاه سنتی چین برای تولید روغن است. به خاطر جنبه کشاورزی و ظاهر بسیار زیبای آن و نزدیکی آن با سنت (چون چین به طور اصلی کشوری کشاورزی بود)، چینی ها به تماشای کلزا که معمولا در مناطق روستایی کشت شده و با بناهایی با سبک سنتی مورد حفاظت قرار می گیرد، بسیار علاقه دارند و برای تماشای آن و عکس گرفتن از این گل های زیبا به اماکنی این چنین می روند.

البته، علاوه بر تماشای گل، رفتن به طبیعت اطراف محل زندگی نیز گزینه ای خوب برای گردشگری در تعطیلات سه روزه عید چینگ مینگ است.

حال نگاهی دیگر به عید چینگ مینگ می اندازیم.

در روز "چینگ مینگ" آسمان صاف و آفتابی می شود. در این روز درخت ها و گل ها تا بیشترین حد ممکن رشد می کنند. براساس رسم ملت چین، مردم در این روز، به مقابر می روند و به درگذشتگان خود ادای احترام می کنند و در عین حال از هوای با طراوت، طبیعت سرسبز و زیبا لذت می برند.

طبق سنت، چینی ها مردگان را به خاک می سپارند. اما با توجه به جمعیت بسیار زیاد، این سرزمین برای تامین غذای مردم خود، به مزارع کشاورزی نیاز دارد بنابراین نمی تواند همه مردگان خود را دفن کند، به همین خاطر این فرهنگ بین مردم رواج یافت که مردگان خود را بسوزانند. در حال حاضر این عمل در شهرها انجام می شود اما در مناطق روستایی که بیشتر به سنت ها وفادارند، همچنان مردگان را دفن می کنند.

سنگ قبر چینی ها، مخصوصا آن ها که براساس سنت دفن می شوند، به صورت نیم کره و از جنس بتون ساخته می شود که آن را به صورت عمودی قرار داده و بر روی آن نام و مشخصات فرد متوفی را حک می کنند.

از آن جا که کشور چین کشوری بزرگ و پرجمعیت است، از لحاظ آیین ادای احترام به مردگان نیز سنت های متنوع وجود دارد. معمولا مردم پیش از حضور در مقابر، لوازمی مانند "پول" مخصوص مردگان، عود، ترقه و کاغذ آتش زا تهیه می کنند.

"پول" ویژه مردگان در قدیم به شکل قطعاتی از جنس طلا و نقره ساخته می شد، اما این روزها بیشتر از "اسکناس" استفاده می شود. معمولا اعداد چاپ شده بر روی این اسکناس ها مبالغ بسیار زیادی مانند: عدد 1000000000000000 را نشان می دهد.

یکی دیگر از مراسمی که در روز ادای احترام به مردگان انجام می شود ترقه بازی است. مردم چین معمولا در روزهای شاد، مثل روزهای عید و مراسم ازدواج، ترقه و آتش بازی می کنند. در آیین مردگان نیز، برای افرادی که سن آن ها بیش از 80 سال است، این مراسم انجام می شود که به این نوع مرگ، "مرگ شاد" می گویند. به اعتقاد آن ها، مرگ در این سن مرگی عادیست، و شخص متوفی، توانسته برای مدت زمان طولانی زندگی کند، پس این، مرگی راضی کننده است. البته این روزها چنین مراسمی برای همه مردگان در هر سنی که باشند، انجام می شود.

روشن کردن عود، از جمله مراسمی است که چینی ها در روزهای عزاداری انجام می دهند. آن ها عودهای روشن را در دست گرفته و به حالت احترام مقابل مقابر تعظیم می کنند.

اگر چه روز "چینگ مینگ" یکی از روزهای مربوط به مردگان بوده و مردم در آن روز برای تقدیم احترام به مردگان به مقبره ها می روند، اما در واقع این روز، جزو مهم ترین روزهای مربوط به مردگان در چین نیست. روز اصلی، 7 روز پس از دفن مردگان است که به این روز "توو چی" گفته می شود. چینی ها در این روز برای ادای احترام به مقبره فردی که به تازگی با این دنیا وداع کرده است می روند.