در جست و جوی منابع جدید انرژی

نیاز به انرژی در یک جامعه با توجه به انواع مصارف (خانگی، تجاری، صنعتی و کشاورزی) نیازی روزافزون است. در این میان افزایش یا عدم افزایش این نیاز، بسته به موقعیت و سیاست رهبران هر دولت دارد.

به عنوان مثال، رشد چشمگیر اقتصاد و تجارت چین موجب شده تا دست یابی به انرژی امن برای مکانیزم عظیم تولید این کشور و همچنین بهبود تامین و مصرف انرژی، به طور کلی ذهن رهبران چین را به خود مشغول سازد.

اکنون رهبران چین به طور جدی در جست و جوی منابع جدید و مطمئن تر هستند. رهبران پکن قصد دارند تا از طریق توسعه سرمایه گذاری های فرامرزی و انعقاد قراردادهای جدید به اهداف خود در این زمینه دست یابند.

در طول دو دهه گذشته چین با رشد میانگین حدود 9 درصدی در تولید ناخالص داخلی به یکی از بزرگ ترین اقتصادهای جهانی تبدیل شد، به دنبال آن، به منظور تثبیت موقعیت این کشور و تداوم رشد اقتصادی برنامه های کلانی طرح ریزی شد.

حال چین در تلاش است تا در تعاملات سیاسی و اقتصادی در فضای بین المللی با ایجاد امنیت دستیابی چرخه عظیم تولیدی این کشور به انرژی، تداوم رشد شتابنده خود را به نوعی تضمین کرده و از تبدیل شدن مساله انرژی به اهرمی در دست رقبای سیاسی و اقتصادی جلوگیری به عمل آورد.

چین در زمان حاضر میزان قابل توجهی از مجموع انرژی مورد نیاز خود را در داخل تولید می کند و تمایل دارد تا این روند را ادامه دهد اما نکته اساسی در مساله تامین انرژی مورد نیاز این کشور این است که رشد تولید ناخالص داخلی بسیار سریع تر از رشد اکتشاف و بهره وری از منابع موجود داخلی است. علاوه بر این میزان تولید انرژی هایی مانند نفت و گاز در سرزمین پهناور چین به شدت محدود بوده و این کشور را نیازمند واردات نفت و گاز از منابع خارجی می کند. شاید یکی از بزرگ ترین مزیت های سرزمین چین وجود منابع عظیم زغال سنگ در این کشور باشد که تا حد زیادی توانسته در تغذیه ارگانیسم صنعتی و مصرفی چین موثر باشد تا جایی که می توان گفت اقتصاد انرژی این کشور بر منابع زغال سنگ داخلی متکی بوده و بالاترین سهم را در تامین انرژی مورد نیاز دارد.

اما، از راهبردهای جدید چین در سال های اخیر گسترش صنایع نفتی کشور از طریق تاسیس حوزه های نفتی در ورای مرزهای این کشور بوده است.

از جمله برنامه های جدید دیگر که در شرایط کنونی در بحث تولید و مصرف انرژی مورد توجه بیشتر رهبران پکن قرار گرفته است بحث استفاده از انرژی های تجدید پذیر و نیز استفاده حداکثری از امکانات طبیعی سرزمینی برای تولید انرژی بوده است. در این پیوند می توان به سرمایه گذاری های قابل توجه در تامین انرژی الکتریکی از منابع مهم آبی اشاره کرد.

مهم ترین محوری که در زمینه تامین و واردات انرژی مورد توجه مقامات چینی بوده تنوع بخشی به منابع خارجی نیرو است تا از هرگونه وابستگی به بلوک ها و کشورهای تولید کننده جلوگیری به عمل آید. در این رابطه نگاه چین به طور عمده متوجه سه مبدا اصلی تامین نفت و گاز بوده است.

در این میان، ایران به عنوان دومین ستون تامین نیازهای انرژی چین در منطقه در دیپلماسی انرژی پکن اهمیت ویژه ای داشته تا جایی که با وجود تحریم های اخیر همچنان جایگاه خود را در صف مشتریان ثابت منابع انرژی ایران حفظ کرده است.

تازه ترین گزارش ها پس از سفر رییس جمهوری خلق چین به ایران، حاکی است که ایران و چین با توجه به شرایط جدید ایجاد شده به توافق هایی درباره گسترش همکاری ها و تبادلات اقتصادی به ویژه در حوزه انرژی دست یافته اند که می تواند همکاری های دو کشور را در این عرصه بیش از پیش افزایش دهد. البته در این میان زمزمه هایی مبنی بر کمرنگ شدن حضور شرکت های چینی در صنعت نفت ایران در پساتحریم شنیده می شد. در این مورد، "جویس یی" مدیر فروش شرکت "جیجانگ تیر" (Zheijang TEER Holding Group) شرکت متخصص در تولید و فروش شیرآلات در صنایع نفت خام- شیمیایی و استخراج نفت در گفت و گو با رسانه ی ایرانی، در مورد حضور شرکت های نفتی چینی در صنعت نفت ایران در پساتحریم گفت: "چرا باید گفته شود که حالا که شرکت های غربی می خواهند بیایند چینی ها باید بروند، غربی ها این حرف ها را برای خودشان می زنند. هم اکنون شرکت های چینی در همه جای دنیا از خاورمیانه و آسیای مرکزی گرفته تا آفریقا و آمریکای لاتین حضور دارند. این که ادعا می شود تحریم های ایران برای چینی ها فرصت ایجاد کرده بود، درست نیست بلکه این فرصت دوطرفه بوده است و ما چینی ها در شرایط تحریم در کنار ایران بوده ایم و توانستیم با انتقال فناوری تولید قطعات به داخل ایران، تاثیر تحریم ها را به حداقل برسانیم."