سفر به شین جیانگ(1)

شاید بیشتر ما ایرانی ها سرزمین پهناور چین را با شهرهایی مثل پکن و شانگهای و گوانگجو و آثار تاریخی خیره‌کننده‌ای نظیر دیوار بزرگ چین و شهر ممنوعه و میدان تیانانمن و برج‌های زیبای شانگهای بشناسیم و حتی برخی از ما زمانی که می شنویم در چین نیز اقلیت‌های مسلمان زندگی می‌کنند شگفت‌زده شویم. بزرگترین استان چین منطقه خودمختار ایغورنشین شین جیانگ است که بیشترین تعداد مسلمانان این کشور در این منطقه زندگی می‌کنند. منطقه شین‌جیانگ واقع در شمال غربی چین در گذشته یکی از مهم‌ترین مناطق در مسیر جاده ابریشم باستانی بوده است و از همین رو آن را مروارید جاده ابریشم نامیده‌اند. امروزه نیز پس از مطرح شدن طرح یک کمربند و یک راه برای احیای جاده ابریشم باستانی و ایجاد راه ابریشم دریایی در قرن بیست و یکم از سوی شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، منطقه شین جیانگ در حال تبدیل شدن به یکی از مناطق مهم چین هم از نظر اقتصادی و هم از نظر فرهنگی است و از همین رو نگاه بسیاری از مردم چین، منطقه و جهان به این سرزمین زیبا و پهناور در چین دوخته شده است. مطمئناً برای ما ایرانی‌ها نیز بازدید از شین جیانگ و آشنایی با شباهت‌های فرهنگی مردم این منطقه با مردم ایران خالی از لطف نخواهد بود.

از همان زمانی که وارد فرودگاه پکن می‌شوید و می‌خواهید این شهر را به مقصد ارومچی مرکز منطقه شین جیانگ ترک کنید با دیدن مسافرانی که برخی از اهالی همین منطقه هستد متوجه نزدیکی های فرهنگی این مردم با فرهنگ ایرانی و اسلامی می شوید. نوع پوشش زنان مسلمان، خوش‌آمدگویی با گفتن سلام و علیکم به یکدیگرو حتی شباهت چهره برخی افراد به برخی از ساکنان شرق ایران، همگی نویدبخش سفر به یک دیار آشنا را می دهد. پس از ورود به ارومچی نیز این حال و هوا تشدید می شود و این بار اهالی شهر هستند که تصور می کنند شما اهل این منطقه هستند و به زبان محلی با شما صحبت می کنند و رانندگان درست مثل ایران با گفتن واژه تاکسی به شما، شانس خود را برای یافتن مسافر امتحان می‌کنند. همه تابلوهای راهنمای مسیر در شهر علاوه بر زبان چینی و انگلیسی و شامل زبان ایغوری هم هستند که برای نوشتن آن مثل زبان فارسی از حروف عربی استفاده می‌شود و توانایی خواندن برخی واژه‌ها، حس خوبی را در شما ایجاد می‌کند. اگر بر حسب اتفاق مثل گروه ما پس از ورود به شهر تصمیم به خوردن غذا بگیرید و به یک رستوران اسلامی بروید، پس از ورود به یکباره بوی منقل و کباب شما را وارد فضای کبابی‌های ایران می‌کند. گوشت گوسفند کباب شده به همراه برنج که شبیه به پلوهای ایرانی است و با کشمش و هویج تزئین شده یکی از غذاهای محبوب شین جیانگ است. در کنار آن برای شما کبابی شبیه به کباب چنجه هم می‌آورند که آن را با زیره سبز و فلفل قرمز مزه‌دار کرده‌اند و طرفداران کباب با خوردن آن حسابی دلی از عزا دربیاورند. این کباب که به آن در زبان چینی چوآن و یا چوآر می‌گویند آنقدر طرفدار دارد که امروزه در گوشه و کنار پکن نیز می‌توانید آن را پیدا کنید.

همان طور که پیش‌تر اشاره کردم شین جیانگ در حال حاضر همگام با سایر مناطق چین در مسیر پیشرفت قرار گرفته است و هر سال پروژه های مختلفی در زمینه های مختلف نظیر انرژی، شهرسازی و توسعه زیرساخت‌ها در این منطقه به بهره‌برداری می‌رسد. یکی از پروژه‌های مهم شین‌جیانگ که امسال به بهره‎برداری رسیده، راه‌اندازی قطار سریع‌السیر ارومچی است. رفت‌وآمد به شین جیانگ به خاطر داشتن شرایط جغرافیایی خاص این منطقه کار ساده‌ای نیست، اما راه‌اندازی خط آهن سریع‎‌السیر ارومچی بسیاری از مشکلات را از سر راه برداشته است و علاوه بر راحتی مردم موجب رشد و رونق بیشتر منطقه شین جیانگ و شهر ارومچی شده است. اولین چیزی که در مسیر رسیدن به ایستگاه جلب توجه می‌کند ساختمان زیبای آن است که از دور نمایان است؛ ساختمان زیبایی که بالای آن با حروف قرمز نوشته شده است ایستگاه راه آهن سریع‌السیر ارومچی. شاید این ایستگاه به شلوغی و بزرگی ایستگاه های راه آهن پکن و یا سایر شهرهای بزرگ چین نباشد اما به محض ورود رضایت خاطر را در چهره مسافران آن می بینید که برخی از آنها مجبور بودند تا پیش از این مسیرهای سختی را برای رسیدن به مقصد خود طی کنند. مردمی از اقوام مختلف که با یکدلی و تدبیر توانسته‌اند به چنین پیشرفت هایی نائل بیایند.

از آنجایی که چندین قومیت مسلمان در منطقه شین جیانگ زندگی می‌کنند، مسئله تولید و توسعه غذای حلال در این منطقه از سایر مناطق چین با جدیت بیشتری دنبال می‌شود و با استقبال خوبی نیز در چین و سایر کشورهای اسلامی روبه‌رو شده است. یکی از کارخانه‌های تولید غذای حلال در شهر ارومچی کارخانه‌ای است به نام "آرمان" و از قضا نامی ایرانی دارد. کارخانه آرمان در شمال شهر ارومچی قرار دارد و یکی از محصولات اصلی آن شکلات و بیسکوئیت‌های شکلاتی است. خط تولید بیسکوئیت های شکلاتی این کارخانه شامل دستگاه‌های پخت و برش بیسکوئیت و ویفر، دستگاه اضافه کردن شکلات و سرانجام بسته بندی است. علاوه بر آرمان، روز به روز کارخانه های بیشتری با هدف تولید محصولات حلال در شین جیانگ تأسیس می‌شوند که هدف همه آن‌ها کمک به توسعه این منطقه و سراسر کشور چین است.

یکی از نهادهایی که نقش بسیار مهمی در پیشبرد روند توسعه چین دارد کمیته منطقه توسعه اقتصادی و فناوری ارومچی(بخش توتون‌هه) است که در چارچوب توسعه شین جیانگ شکل گرفته است. پیش از هر چیز معماری زیبای ساختمانی که برای این مرکز در نظر گرفته شده چشم بازدیدکنندگان را به خود خیره می‌کند؛ بنای عظیمی که در یک انحنای زیبا در میان آن قرار دارد و شکوه و زیبایی خاصی به آن بخشیده است. طرح توسعه این منطقه که ما تنها از بخش مربوط به منطقه توتون‌هه آن بازدید کردیم شامل قسمت های عظیمی نظیر توسعه منطقه شین جیانگ در راستای طرح یک کمربند و یک راه شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین است و شامل مراکز مختلف از جمله کارخانه تولید خودرو، مجتمع های علمی و پارک فناوری است و دورنمای روشنی را از نظر اقتصادی و فنی در برابر شین جیانگ به تصویر کشیده است. البته باید به این نکته اشاره کرد که مسئولان شین جیانگ و دولت چین همواره در کنار توسعه اقتصادی تأکید فراوانی بر توسعه فرهنگی و ایجاد ارتباطات فرهنگی با سایر کشورها در سطح منطقه و جهان هستند.

پس از پایان بازدید قرار بر این می‌شود که برای صرف شام به یکی از رستوران‌های سنتی معروف ارومچی به نام "حرم باغ" برویم. در طول مسیر، اتوبان‌ها، خیابان‌ها، ترافیک بعضی از قسمت‌های شهر و از همه جالب تر حجاب زنان و دختران شهر آدم را به یاد شهرهای ایران می‌انداخت، در همین حال و هوا بودیم که به مرکز شهر رسیدیم و خودروی ما در مقابل بنای زیبایی نگه داشت و پیاده شدیم. این بنا شامل یک فروشگاه در طبقه اول و دو رستوران در طبقه های پایین‌تر بود و داخل آن درست مثل اسمش شبیه به قصرهای داستان‌های هزار و یکشب بود. چراغ های زیبا و سراسر سقف را پوشانده بود و همه چیز از پیشخدمت‌ها گرفته تا سرآشپز و مدیران رستوران و گروه موسیقی آماده پذیرایی از مهمانان و رقم زدن یک شب به یادماندنی بودند. غذاهای خوشمزه، چای نعنا همراه با عسل شین جیانگ در کنار نوای موسیقی زیبای اویغوری جلوه دیگری از این سرزمین زیبا در برابر ما به تصویر کشید و خاطره ای شیرین را برای ما به یادگار گذاشت.

پس از سپری کردن یک روز در شهر ارومچی تصویری که اکنون در ذهن من نقش بسته است ترکیبی است از تمایل به پیشرفت و توسعه اقتصادی و فناوری در یک بستر فرهنگی غنی است، فرهنگی که بی‌شک تأثیر زیادی در کیفیت و سرعت روند توسعه منطقه شین جیانگ در همه زمینه‌ها خواهد داشت.

به امید روزی که شاهد پیشرفت همه مناطق و کشورهای واقع در مسیر جاده ابریشم باشیم!