تلاش های تولیدکنندگان چین برای صعود به حلقه های بالاتر زنجیره صنایع بین المللی

تجارت محصولات فرآوری شده همیشه بخش اصلی تجارت خارجی چین است که تحت این روش تجارت، ابتکار طراحی محصولات و تعیین قیمت آن ها در دست برندهای خارجی است و تولید کنندگان چینی بیشتر در حلقه های تولید و مونتاژ که حلقه های پایین دست این زنجیره صنایع به شمار می روند، فعالیت دارند. اما با افزایش بهای نیروی کار، تشدید رقابت و کاهش سفارشات که باعث کاهش نرخ بازدهی و تنگی فضای فعالیت شده است، تغییر و به روزرسانی الگوی فعالیت تولیدکنندگان چینی بسیار ضروری به نظر می آید.

نمایشگاه گوانگ جو که هر سالل دو بار برگزار می شود، نمای تجارت خارجی چین تلقی می شود. لازم به ذکر است بیش از 90 درصد شرکت کنندگان چینی این نمایشگاه، از شرکت های کوچک هستند. برداشت خبرنگار اعزامی رادیو بین المللی چین از گفت و گوها با چنین شرکت های حاضر در صد و نوزدهمین دوره نمایشگاه گوانگ جو این است که با توجه به محدودیت های ناشی از محیط های تجاری داخلی و خارجی، بسیاری از آن ها که کسب و کار خود را با فرآوری محصولات آغاز کردند، به دنبال تغییر این الگوی فعالیت هستند.

شرکت لوازم برقی شین بائو، شرکت پیشتاز چینی در زمینه صادرات لوازم برقی خانگی است. این شرکت هر سال 20 میلیون دستگاه میکسر آشپزخانه صادر می کند که بیشترین رقم در میان همتایان چینی این شرکت است. این شرکت همچنین 14 تا 15 میلیون کتری برقی معادل 10درصد آمار کل کتری برقی صادراتی چین در سال را صادر می کند.

جو شیائو می معاون رییس هیات مدیره این شرکت که شرکت خود را از جمله صنایع جذب کارگر معرفی می کند، به فشارهای سنگین ناشی از تشدید رقابت ها، اشاره کرد و گفت: "هر خط تولید ما مجهز به سی تا پنجاه کارگر بود و اگر این نوع الگوی تولید را تغییر نمی دادیم، با فشارهای سنگین ناشی از رقابت شدید رو به رو می شدیم."(1)

جو شیائو می خبر داد، شرکتش بیش از یک هزار نوع محصول دارد اما این تنوع محصولات نیز شرکت را به چالش کشیده است.

او گفت: "تولید کنندگان بزرگ تر در چین مانند میدی و گریس از تنوع کم تر محصولات برخوردارند، از این رو، اتوماسیون تولید آن ها نسبتا آسان تر است. اما ما با الگوی OEM کار می کنیم. به عبارت دیگر، یک خط تولید ما باید پاسخگوی سفارشات کشورهای مختلف باشد که کاری بسیار چالش آمیز است. در این راستا، ما اتوماسیون خط تولید را از بخش قطعات عمومی شروع کردیم. در حال حاضر، مونتاژ و تست ها را نیز به صورت اتوماتیک تولید کرده ایم. "

این نوع اتوماسیون کارایی تولیدات شرکت جو شیائو می را ارتقا داده است. به عنوان مثال، 30 کارگر در این شرکت روی یک خط تولید کار می کردند و رقم کنونی 18-20 نفر است. اما جو شیائو می به رضایت کامل نرسیده و بر آن است ارتقاء توان رقابتی شرکت در گرو خروج از بن بست تولید محصولات یکنواخت است.

او گفت: "باید تمایز محصولات داشته باشیم. حالا 200 مهندس ما مشغول نوآوری هستند که با تلاش آن ها، هر سال ده ها قلم جنس جدید به فهرست محصولات شرکت اضافه می شود. با این کار نیز تا حد زیادی از رقبای خود پیشی گرفته ایم. محصولات ما به لوازم برقی آشپزخانه محدود بود، حالا محصولاتی مانند جارو برقی، دستگاه تصفیه هوا و لوازم برقی مخصوص اطفال و کودکان نیز تولید می کنیم."

اما شرکت تجهیزات قدرت محرکه "دا جیانگ" مسیری کاملا متفاوت با شرکت جو شیائو می پیموده است. شرکت "دا جیانگ" در تولید موتور، ژنرتور و پمپ آب فعالیت دارد که 70 درصد تولیدات آن به خارج صادر می شود. این شرکت در گذشته مثل شرکت جو شیائو می با الگوی OEM فعالیت می کرد، اما بعدا برند خود را ایجاد کرده و در بیش از 20 کشور جهان ثبت کرد.

هوانگ یون تینگ، مدیر تجارت خارجی شرکت فوق اظهار کرد، میزان فروش آن ها در سال گذشته 20 درصد افزایش داشت که نرخی بسیار بالاتر از رقبای خود بود. او این موفقیت را در گرو مطالعه شرایط بازار هدف و بهنه سازی عرضه محصولات و تعیین قیمت محصولات دانست.

او گفت: "ما کورکورانه به تولید نمی پردازیم، بلکه براساس نیازها، ظرفیت و توان خرید بازارها، محصولات را طراحی و تولید می کنیم."

با توجه به فشارهای ناشی از ضرورت توسعه، بیشتر شرکت های صادر کننده محصولات فرآوری شده چین به دنبال خروج از بن بست هستند.

براساس آمار وزارت بازرگانی چین، مبلغ صادرات عادی چین در سال گذشته 1 تریلیون و 220 میلیارد دلار بود که 53.5 درصد کل صادرات را تشکیل می داد، در حالی که مبلغ صادرات محصولات فرآوری شده 790 میلیارد دلار بود که نسبت به دو سال پیش 10 درصد افت کرده و فقط 35 درصد کل صادرات کشور را تشکیل می داد.