بالا نبودن میزان رکود در روستاهای چین

عید بهارگذشت اما انتشار سفرنامه‌های گوناگون درباره روستاهای چین دررسانه‌های گروهی مختلف خاصه شبکه‌های اجتماعی موجب نگرانی مردم نسبت به پدیده‌ رکود و بی نظمی در روستاها را به دنبال داشته است . شک و تردید و مناقشه و حتی ترحم همه جا حس می‌شود. دلسوزی شدید جانشین حس دلتنگی نوستالژیک شده است.

اما در حقیقت وضعیت کنونی روستاهای چین چطور است ؟ دغدغه روستاهای متروک و پیر چطور از بین می‌‎رود؟

در آستانه عید بهار ، خانم هوانگ دن استاد دانشگاه بانکداری گوانگ دونگ در مقاله‌‌ای تحت عنوان "سفر یک زن شهری به روستا" به مسائلی مانند حقوق بازنشستگی و خدمات پزشکی روستاییان ، کودکان ساکن روستاها ، فاصله زیاد بین شهرها و روستاها پرداخت که با بازخوردهای خوبی در فضای اینترنت همراه شد.

چن شی ون معاون گروه رهبری امور کشاورزی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین روز نهم مارس در حاشیه نشست‌های سالانه دو مجلس هنگام مصاحبه با خبرنگار مجله «چشم انداز» گفت مقاله نامبرده را دیده‌ است اما آن‌طور که شایعه شده میزان رکود در روستاهای چین آنقدر بالا نیست. "بله وضعیت روستاها چندان خوب نیست اما برخی روستاها از آن‌چه که تصور می‌کنید به مراتب بهتر هستند."

به عقیده وی، مسائل روستاها جدی است اما تعداد زیاد گزارش‌های منفی با صدمه زدن به اطمینان کشاورزان و تلاش‌های اصلاحات موجب به وجود آمدن مسائل دیگری مانند کاهش نیروی کار و عمیق‌تر شدن مشکلات دیگر خواهد شد.

این مقام چینی در اشاره به این سفرنامه‌ها گفت: از هر صد نفری که به روستاها سفر کرده‌‎اند 95 نفر حس خوبی داشته‌اند و سعی نمی‌کنند آبروی روستاها را ببرند؛ شاید در این میان 5 نفر نیز سفرنامه نوشته باشند، از همین رو این تصویری است توسط این 5 نفر در مقابل افکار عمومی ترسیم شده است؛ اگر از همه کسانی که به روستاها برگشتند ، نظرسنجی کنید ، نتیجه کاملاً متفاوتی خواهید گرفت."

طبق داده‌های تحقیقاتی چن شی ون، در میان روستاهای سراسر کشور چین، حدود 15 تا 20 درصد از نظر شهرنشینان وضعیت خوبی دارند؛ 50 الی 60درصد از نظر شهرنشینان وضعیت مناسبی ندارند اما خود روستائیان از شرایط روستا رضایت دارند و فقط 15 تا 20 درصد روستاها هستند که واقعاً فقیر و عقب افتاده‌اند.

این مقام چینی می‌گوید: ازهمین رو نباید مسئله را بزرگ کرد؛ بزرگنمایی برای درک صحیح جامعه از مشکلات روستایی و تنظیم سیاست‌ها و جهت‌گیری برای توسعه روستاها مفید نیست.

اما راه حل مسئله پیری و کاهش جمعیت روستاها چیست؟ آیا در ده یا بیست سال آینده میزان رکود در روستاها از تصور ما بیشتر خواهد شد؟

به عقیده چن شی ون کارشناس مسائل روستایی چین، مسئله خالی شدن روستاها یک واقعیت است اما نباید آن را بزرگ کرد. آمار نشان می‌دهد تعداد کشاورزانی که روستای خود را ترک کرده‌اند تنها 10درصد میزان کل کشاورزان کشور را تشکیل می‌دهند.

به گفته چن، تا پایان سال 2015 جمعیت روستایی چین به بیش از 900 میلیون نفر رسیده است که از میان تقریبا 600 میلیون نفر برای مدت طولانی در روستاها سکونت داشته‌اند و بیش از 300 میلیون نفر نیز به شهرها مهاجرت کرده‌اند.

در حقیقت، در مناطق مختلف مانند حومه پکن پدیده‌ تقسیم‌بندی‌های شهری تأثیر زیادی در این آمار داشته است؛ طی چند سال گذشته برخی روستاها به بخش و برخی شهرستان‌ها به ناحیه تبدیل شده‌اند و به این سبب برخی ساکنان روستایی که هنوز به کشاورزی مشغول هستند، طبق آمارهای جدید جزو جمعیت شهری به‌حساب می‌آیند.

از سوی دیگر از میان کارگران مهاجر روستایی که تعداد آن‌ها به حدود 280 میلیون نفر می‌رسد، حدود ده میلیون نفر در نزدیکی زادگاه خود مشغول کار و زندگی هستند و برخی دیگر نیز که در مناطق پیشرفته‌تر کار می‌کنند به واسطه تسهیلات راه و ترابری، اکثراً در روستاها اقامت دارند.

طبق آمار، میزان کشاورزانی که زادگاه خود را ترک کرده و به مناطق دورتری رفته‌اند کمتر از 170میلیون نفر است. یک شاخص بسیار مهم در میان این افراد تعداد زوج‌هایی است که از زادگاه خود را ترک کرده‌اند؛ این تعداد در حدود 38میلیون نفر یا 19 میلیون زوج است اما از میان بقیه حداقل یک نفر از زوجین در روستای خود باقی مانده است.

وی افزود: طبق آمار، در حال حاضر 230 میلیون نفر کشاورز تنها برای مقطعی از سال در روستاها و در مزارع کار می‌کنند و حدود 10 درصد به‌طور کامل و به همراه همه اعضای خانواده خود به شهرها مهاجرت کرده‌اند.

به عقیده این مقام چینی، خالی بودن روستاها تا حدی نیز به زمان آمارگیری بستگی دارد. برای نمونه ، اوج کار کشاورزی در سال فقط سه ماه است و اکثر کشاورزان نه ماه دیگر سال را برای کسب درآمد خارج از روستا سپری می‌کنند و به همین جهت روستاها در این نه ماه "خالی " به نظر می‌رسند. از سوی دیگر، در پی توسعه کشاورزی معاصر حتی در زمان اوج کار کشاورزی نیز کشاورزان معمولاً از ماشین‌آلات کشاورزی استفاده می‌کنند و تولیدات کشاورزی دیگر به نیروی کار زیادی نیاز ندارند و لازم نیست که کشاورزان همیشه در روستاها بمانند .

چن شی ون در پایان یادآوری می‌کند که برخی داده‌ها و مفاهیم با هم مخلوط شده‌اند و تنها از طریق پدیده‌های ظاهری نمی‌توان به درستی قضاوت کرد.