احتمال برگزاری گفتگوی مستقیم بین دولت افغانستان و نیروی مسلح طالبان

با تلاش های مشترک چهار طرف افغانستان، پاکستان، چین و آمریکا، انتظار می رود دولت افغانستان و نیروهای مسلح طالبان در داخل این کشور در اوایل ماه مارس امسال در شهر اسلام آباد گفتگوی مستقیمی برگزار کنند. با این حال، بیست و چهارم فوریه، سخنگوی طالبان اظهار داشت که دولت افغانستان هنوز به طور رسمی با آن ها تماس نگرفته است.

چهار کشور مذکور با صدور اعلامیه ای ضمن تاکید بر حمایت قاطع از برگزاری گفتگوی مستقیم بین دولت با نیروی طالبان و دیگر سازمان های مسلح گفتند، افغانستان و پاکستان با تاسیس گروه کاری مشترک، باید برای تحقق هرچه زودتر روند آشتی ملی و صلح افغانستان بر اساس "هدایت افغانی ها و تعلق به افغانی ها" تلاش کنند.

صلاح الدین ربانی وزیر خارجه افغانستان همین روز اظهار کرد، دولت افغانستان از مشارکت همه نیروهای مسلح در روند آشتی این کشور استقبال کرده و گفت: دولت افغانستان نمایندگان گروه های مختلف طالبان را به میز مذاکره دعوت می کند، زیرا متوجه شده ایم که صلح پایدار افغانستان فقط می تواند از راه گفت و گو نه توسل به زور تحقق یابد.

ماه ژوییه سال 2015، پاکستان مسئولیت برگزاری نخستین گفت و گوی علنی دولت افغانستان و طالبان را برعهده گرفت. با این حال، به سبب تایید خبر کشته شدن فرزند ملاعمر رهبر سابق طلبان، دومین دور گفت و گو که قرار بود پایان ماه ژوئیه 2015 برگزار شود، به تعویق افتاد. یازدهم ژانویه امسال، نخستین گفت و گوی سازوکار چهار طرف مساله افغانستان در اسلام آباد برگزار شد و طرف ها در این نشست دولت افغانستان و طالبان را به برگزاری بی درنگ گفت و گوی صلح دعوت کردند. بیست و ششم ژانویه، وانگ یی وزیر امور خارجه چین در نشست خبری مشترک با ربانی همتای افغان خود گفت: در زمینه کمک به تحقق صلح افغانستان، چین همواره شریک قابل اعتماد مردم افغانستان بوده است.

وی افزود: چین از کلیه پیشنهادات و تدابیر مفید برای آشتی و از سر گیری مذاکرات پشتیبانی می کند، چراکه این امر کاملا با منافع امنیت چین هماهنگ است. چین همچنان حامی و میانجیگر مذاکرات صلح و فراهم کننده تسهیلات خواهد بود.

بیست و چهارم فوریه، سخنگوی طالبان گفت: خبر از سرگیری مذاکرات صلح را از رسانه ها شنیده اند، اما دولت افغانستان هنوز به طور رسمی با آن ها تماسی نگرفته است. وی تایید کرد: اگر بخواهند مذاکرات صلح ادامه یابد، طرف های مربوطه باید شرایط آن ها را بپذیرند، به عبارت دیگر، اسامی اعضای طالبان باید از لیست سیاه سازمان ملل و آمریکا پاک شود و 13 هزار سرباز ناتو که در افغانستان مستقر هستند، باید از کشور خارج شوند. شورای عالی صلح افغانستان پیشتر طالبان را به مذاکره بدون پیش شرط دعوت کرد و گفت: هر گونه پیش شرط روند آشتی را به تعویق می اندازد.

یک روز پیش از برگزاری چهارمین دور گفت و گوی سازوکار چهار طرف مساله افغانستان، انفجار انتحاری در استان پروان در شرق افغانستان دست کم 14 کشته و 17 زخمی برجای گذاشت و طالبان مسئولیت این حادثه را بر عهده گرفت. در حاشیه سه دور اول سازوکار چهار طرف، حملات تروریستی در افغانستان و پاکستان رخ داد. تحلیلگران خاطر نشان کردند که نشانه های تجزیه در دورن طلبان به وضوح دیده می شود، چراکه یک گروه قصد دارد با افزایش حملات حق بیشتری در گفت و گو به دست بیاورد و گروه دیگر نیز به داعش نزدیک شده است.

پس از کشته شدن ملاعمر، اوضاع امنیتی افغانستان به طور جدی وخیم تر شد. نیکولاس هایسوم نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در مساله افغانستان چندی پیش گفت: سال 2015 میلادی 11 هزار و 2 نفر از مردم بی گناه افغانستان به دلیل نبردهای خشونت آمیز جان باختند و یا زخمی شدند که این رقم 4 درصد بیشتر از سال 2014 است. من در گفتگویی که با طالبان داشتم به آن ها گوشزد کردم، چیزی که در حال حاضر نیاز دارند جلسه بیشتر نیست، بلکه رایزنی مستقیم با دولت افغانستان است.

سرتاج عزیز، مشاور امور خارجه نخست وزیر پاکستان در روزهای اخیر نیز تاکید کرد، هدف مهم مذاکرات صلح کاهش درگیری های خشونت آمیز است. وی می گوید: می خواهم تاکید کنم که جدی ترین چالش کنونی افغانستان حوادث خشونت آمیز است که به طور روزافزون افزایش می یابد. پاکستان هم همیشه قربانی این نوع حوادث بوده و بدین سبب یکی از اهداف مهم مذاکرات کاهش درگیری های خشونت آمیز است؛ مردم افغانستان سال ها از خشونت رنج برده اند و به صلح و ثبات پایدار نیازمندند.