پادکست های اینترنتی جان تازه ای به افسانه باستانی بخشید

داستان شاه گسار بارها در گذشته توسط راویان داستان و خوانندگان نقل شده است، حالا بار دیگر این داستان برای مخاطبان در عصر اینترنت نقل می شود.

جنگ جون Zhang Zhun نقال داستان است که با تبت شناسی به نام «گیانپیان گیامکو» برای تولید ۴۰ بخش پادکست به زبان چینی مندرین بر اساس روایت شفاهی درباره جنگجویی شجاع با قدرتی ماوراالطبیعه، همکاری کرد. این پادکست ها بر اساس سبک پینگ شو که سبک و گونه ادبی و نمایشی است به اجرا در آمد و از ویژگی های این سبک می توان به استفاده از یک شعر یا یک ریتم خاص برای آغاز داستان اشاره کرد که به این ترتیب با فزار و فرودهای موجود در ریتم، توجه مخاطب به داستان و نقاط حساس آن جلب می شود و در هر بخش نیز در نقطه ای مبهم و در تعلیق به پایان می رسد.

از میانه ماه دسامبر که اولین بخش افسانه درشبکه لیچی اف.ام. در دسترس مخاطبان قرار گرفت، ده بخش نخستین داستان بیش از ۴۰ هزار بار دانلود شد. این افسانه به بیش از ۱۲ قرن پیش باز می گردد و به دلیل شفاهی بودن آن،‌ شیوه ها و روایت های متعددی از آن به وجود آمده است. دورنمایه مشترک تمامی این داستان ها، فرستاده شدن گسار از جانب خدا برای چیرگی بر دیوها و غول هاست و در پایان جنگ ها قبایل لینگ در سرزمین فلات تبت متحد می شوند.

نسخه پینگ شوی جانگ، بخشی از برنامه «گوش سپردن به حماسه ها» است که تلاش دارد داستانگویی قدیمی و باستانی را حفظ کند؛ این برنامه از سوی «سالن کتابخوانی چین»، «مرکز پشتیبانی مطالعات و ترجمه آثار باستانی چین» و «کتابخانه منطقه دونگ چن پکن» و لیچی ساخته شده است.

اجرای این افسانه به سبک پینگ شو علاوه بر این که درک بهتری از داستان را برای کسانی که به زبان چینی مندرین سخن می گویند،‌ به همراه دارد، همچنین به شهرت و فراگیری سبک داستانگویی پینگ شو نیز کمک فراوانی کرده است. سبک پینگ شو که بیش از هزار سال قدمت دارد در دهه های ۷۰ و ۸۰ میلادی با رقیب سرسختی به نام رادیو رو به رو شد که در دسترس همگان قرار داشت. شهرت این سبک در دهه ۹۰ نیز به دلیل وسایل سرگرمی و تفریحی جدیدتر رو به کاهش گذاشت. از آنجاییکه جانگ برای اقتباس از یک سریال پویانمایی ژاپنی در دوسال گذشته، مورد توجه و تحسین فراوانی قرار گرفته بود، با بازسازی آثار قدیمی به سبک پینگ شو بیگانه نبود.

بنابر گفته های وی اقتباس و برداشت از افسانه گسار کار آسانی به نظر نمی رسید. چالش اصلی برداشت و درک متفاوت از گونه های ادبی دوره های مختلف بود. برای مثال هیچ یک از تبتی ها این سوال را به ذهن خود خطور نداده بودند که چرا برادر ناتنی گسار که با نام «چاتسای شکست ناپذیر» در افسانه حضور دارد، تنها با یک تیر از پای در می آید. بسیاری از مخاطبان مندرین زبان، ‌این طرح داستانی را به این شکل نخواهند پذیرفت. جانگ این سوال را مطرح می کند که چگونه قهرمانی با ابهت و قدرتمند این چنین حقیرانه جان می بازد؟ بسیاری از مخاطبان این داستان به این بخش اعتراض خواهند داشت پس باید اقتباس جدیدی از این اثر صورت می گرفت که بر اساس نسخه کوتاه شده چینی افسانه توسط «گیانپیان گیامکو» بوجود می آمد.

گرچه دانشمند تبتی با نسخه جدید که برای مخاطبان خوشایند باشد، موافق بود اما تاکید داشت که درونمایه اصلی داستان حفظ شود. سپس سناریوی جدیدی برای مرگ چاتسا نوشته شد تا مورد پسند شنوندگان قرار گیرد.

جانگ پیش از آغاز این پروژه درباره افسانه گسار چیزی نشنیده بود و می دانست که نسخه روایت او با نسخه اصلی تفاوت هایی دارد. با این حال تبت شناس بزرگ گیامکو نسخه جانگ را مورد تایید قرار دارد. گیامکو می گوید: بسیار دشوار است داستانی از تبت را برای کسانی تعریف کنی که هیچ فهمی درباره تبت ندارند و این دشوارترین چالش برای جانگ بود. به نظر من او کار بسیار ارزشمندی انجام داده است.

این کتاب حماسی، در حدود ۱۰ میلیون واژه دارد و امروزه ۱۴۰ نقّال (از ملیت‌های تبتی، مغولی و تو) هنوز به نقل این داستان مشغول هستند.

این حماسه در حدود هزار سال دیرینگی دارد و داستان آن درباره شاهی دلاور به نام گسار است که بر سرزمینی افسانه‌ای به نام لینگ فرمانروایی می‌کرد. در زمان‌های بسیار قدیم بلایا و فلاکت های عظیم تمام نواحی تبت را دربر گرفت و دیوها و اهریمنان بر مردم رنج‌های طاقت‌فرسا تحمیل می‌کردند. با این حال بودای نیکدل و مشفق «گوان شی این» به منظور نجات مردم از ورطه رنج و درد از خداوند تمنا کرد تا پسر خود را به میان مردم بفرستد و بدین‌سان «توباگه» پسر خدا به دنیای انسان‌ها گام گذارد. وی از روز تولد مبارزه با اهریمنان را آغاز کرد و در ۱۲ سالگی به علت پیروزی در مسابقه اسب‌سواری قبیله‌ای بر روی تخت سلطنت نشسته و شاه تبتی‌ها شد و ملک گسار نام گرفت. پس از آن‌که تمام دیوها در جهان انسان ها به دست او از بین رفتند، وی به همراه مادر و همسران خود به بهشت بازگشت.