نقض تحریم‌های موشکی نقض توافق نخواهد بود/ بزرگ‌ترین دستاورد ما مهر تأیید شورای امنیت بر غنی‌سازی در ایران است

ظریف با بیان اینکه هیچ گاه رژیم منفور صهیونیستی در میان متحدین خود تا این حد منزوی نبوده است، افزود: در اینجا افتخار دارم براساس مصوبه مجلس محترم، متن کامل برنامه جامع اقدام مشترک را تقدیم مجلس کنم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود خطاب به نمایندگان مجلس بیان کرد: خواهران و برادران گرامی! توافق هسته‌ای را در سطوح مختلف می‌توان تحلیل کرد. می‌توان در سطح کلان یا خرد به آن نگریست. می‌توان در سطوح بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی آن را ارزیابی کرد و یا می‌توان از نگاه راهبردی به آن نگریست و یا می‌توان از زاویه تحریم‌ها آن را بررسی کرد و از زاویه برنامه درازمدت هسته‌ای به ارزیابی آن پرداخت ولی از هر سطحی که تحلیل کنیم، نباید فراموش شود که هر توافقی به هر حال یک بده بستان است.

وزیر امور خارجه تصریح کرد: هر طرف از بخشی از خواسته‌های خود به نفع بخش مهم‌تری صرف‌نظر خواهد کرد و مذاکره تا آنجا ادامه پیدا می‌کند که داده و ستانده‌های دو طرف کم و بیش متعادل شود. با این توضیح سوالم این است که در یک تصویر بزرگ، داده‌ها و ستانده‌های ما با 1+5 در این مبارزه طولانی و نفس‌گیر چه بوده است.

وی ادامه داد: اهداف کلیدی جمهوری اسلامی ایران که برای رسیدن به آنها پافشاری کردیم و اکنون در برنامه جامع اقدام مشترک و یا برجام به عنوان ستانده‌های جمهوری اسلامی به شمار می‌روند، عبارتند از حفظ عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران، تثبیت برنامه هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی و راکتور آب سنگین و فردو و شناسایی بین‌المللی آنها، رفع تحریم‌ها و پایان دادن به 6 قطعنامه تهدیدآمیز که تحت فصل هفتم منشور ملل متحد نه تنها تحریم بر مردم ایران  تحمیل می‌کردند بلکه برنامه هسته‌ای ایران را ممنوع کرده و جلوگیری از تقویت توان دفاعی و موشکی کشور را به یک وظیفه بین‌المللی با استفاده از همه ابزارها تبدیل کرده بود.

وزیر امور خارجه در ادامه تاکید کرد: برای طرف مقابل خواسته کلیدی در مذاکرات این بود که از عدم دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای از طریق محدودیت‌ها و نظارت‌ها اطمینان پیدا کنند،‌ آنچه که طرف مقابل به دست آورده علی‌رغم همه رجزخوانی‌ها، در حقیقت تحصیل حاصل است. براساس آموخته‌های دینی و انسانی، فتوای مقام معظم رهبری تجلی پیدا کرده است. جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست. بنابراین ایجاد اطمینان از این امر بدیهی، امتیاز خاصی به شمار نمی‌رود ولو اینکه تحقق آن در برخی محدودیت‌ها و نظارت‌ها در قالب توافق بین‌المللی پذیرفته شود. آن هم محدودیت‌هایی که تنها برای یک دوره زمانی مشخص بوده و تاریخ انقضای مشخصی دارد.

وی با تاکید بر اینکه هیچ یک از نیازهای کشور به واسطه این محدودیت ها تعطیل نخواهد شد، افزود: اینها نظارت‌هایی است که پس از بررسی‌های گسترده کارشناسی، امکان سوءاستفاده از آنها وجود ندارد و اطلاعات مخل امنیت کشور را در دسترس بیگانگان قرار نمی‌دهد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: حالا باید ببینیم علاوه بر تثبیت عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران ستانده عملی ما در عرصه مذاکرات چیست؟ بزرگترین دستاورد ما، مهر تأیید شورای امنیت بر غنی‌سازی در ایران است که اصولا چنین امری در تاریخ 70 ساله شورای امنیت بی‌سابقه است.

ظریف اضافه کرد: شورای امنیت در 6 قطعنامه خود که همگی تحت فصل هفتم منشور صادر شده است، برنامه غنی‌سازی ایران را به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی شناسایی و ممنوع کرده بود. حال همان شورای امنیت با تصویب قطعنامه‌ای که در کلیات خود تحت فصل هفت نیست، نه تنها برنامه هسته‌ای ایران و از جمله غنی‌سازی را به عنوان یک برنامه مشروع و قانونی پذیرفت بلکه همه کشورها را تشویق کرد که برای توسعه آن با ایران همکاری کند و از آن مهمتر اینکه جتی آینده تجاری صنعتی برنامه غنی‌سازی ایران را نیز به رسمیت شناخت.

وی افزود: برنامه غنی‌سازی ایران بدون یک روز توقف ادامه خواهد یافت و جمهوری اسلامی ایران بر اساس یک طرح مدون و دقیق علمی و فنی در 8 سال نخست برنامه جامع اقدام مشترک، با پذیرش برخی محدودیت‌ها، نه تنها برنامه هسته‌ای خود را از دیدگاه بین‌المللی تثبیت می‌کند بلکه تمام پایه‌های علمی و کاربردی لازم را با یک برنامه تحقیق و توسعه پیشرفته برای حرکت به سمت غنی‌سازی صنعتی و تجاری با بهره‌برداری از بهترین و پیشرفته‌ترین سانتریفیوژهای خود و در اقتصادی‌ترین شکل و با بالاترین بهره‌وری برقرار خواهد ساخت و نه تنها از تمام دانشمندان غیور ایرانی بهره خواهد گرفت بلکه از پیشرفته‌ترین دستاوردهای علمی جهان نیز بهره‌مند خواهد شد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: نهایتا در یک طراحی علمی و کارشناسی 15 ساله به ظرفیتی خواهد رسید که برای 5 نیروگاه هسته‌ای کافیست. اینها امتیازاتی است که برای بسیاری از کشورهای دنیا یک آرزوی دست‌نیافتنی است.

ظریف خاطرنشان کرد: اجازه دهید نام نبرم از کشورهای بسیار نزدیک به آمریکا که فقط برای اینکه آمریکا یا حتی یکی از متحدین آن برای آنها یک یا چند نیروگاه هسته‌ای بسازد باید از حق غنی‌سازی خود صرف‌نظر کنند و کرده‌اند و امروز با غبطه به نتیجه پایمردی شما مردم دلاور می‌نگرند و جالب است که برای جمهوری اسلامی ایران این همه ماجرا نیست. ستانده دیگر آن که همه تحریم‌های اقتصادی و مالی شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا که در رابطه با موضوع هسته‌ای وضع شده است به طور یکجا در روز اجرایی شدن توافق و سایر تحریم‌ها نیز در غالب محدودیت‌های موقتی در فاصله‌ای چند ساله برداشته می‌شود.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران برای گرفتن امتیازی که برای بسیاری از دیگر کشورهای ورود ممنوع بزرگ است حتی امتیاز مضاعفی هم گرفته است و آن، رفع تحریم‌های ظالمانه شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپاست که البته از ابتدا غیرقانونی و نامشروع بوده و هیچ گاه نمی‌بایست وضع می‌شد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: ما هیچگاه ادعا نکرده و نمی‌کنیم که برنامه جامع اقدام مشترک، کاملا به نفع ایران است. باز تأکید می‌کنم که مذاکره اصولا یک بده بستان است و تا زمانی که هر دو طرف به میزان قابل توجهی از خواسته‌های خود نرسیده باشند هیچ توافقی شکل نمی‌گیرد. مسلما ما برای رسیدن به خواسته‌های خود در حوزه محدودیت‌ها و نظارت‌ها انعطاف و نرمش‌هایی داشته‌ایم اما این انعطاف‌ها همگی هدفمند و با محاسبه کافی صورت گرفته است. همچون کُشتی‌گیری که در مثال حکیمانه رهبر معظم انقلاب برای برنده شدن در مسابقه، در زمان و مکان مناسب برای تثبیت امتیازهای بزرگتر، دست به دادن امتیازهای کوچکتر می‌زند.

وی ادامه داد: همه می دانند آنچه که مهم است نتیجه نهایی خواهد بود و دستی که نهایتا به علامت پیروزی بالا میرود. شما بنگرید فردای روز توافق وین، توماس فریدمن خبرنگار مشهور آمریکایی در مصاحبه‌ای، از آقای اوباما می‌پرسد «6 قدرت جهان در یک طرف میز مذاکره بودند و ایران به تنهایی در طرف دیگر بود چرا ما نتوانستیم از این اهرم طوری استفاده کنیم که توان ایران را برای تبدیل شدن به کشوری در آستانه قدرت اتمی در 10 سال آینده از بین بریم و چرا نتوانستیم زیرساخت‌های غنی سازی ایران را به طور کامل برچینیم و از ین ببریم؟» این سوالی است که امروز در دنیا مطرح می شود.

وی همچنین خاطرنشان کرد: امروز در دنیا هیچ کس نمی‌گوید که جمهوری اسلامی ایران تسلیم شد. اگر صحبت از تسلیم است، تسلیم قدرت‌های بزرگ در برابر خواست این مردم بزرگ و دلاور است. این برای نتانیاهو و تندروهای آمریکایی کابوس وحشتناکی است که نه تنها طرح اسلام هراسی،‌ ایران هراسی و شیعه هراسی‌شان به یک باره مفتضح گردیده است بلکه تمامی زیرساخت‌های برنامه هسته‌ای ایران حفظ می‌شود.

وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه مسیر حرکت هسته‌ای ایران با روند معقول ادامه پیدا می‌کند، تصریح کرد: با توجه به ضرورت‌های علمی و اقتصادی، برنامه‌ریزی هسته‌ای ما پی‌گیری شده و به کشوری دارای فناوری صنعتی تبدیل می‌شویم و جالب آنکه در همین مسیر، از شورای امنیت خارج شده و تحریم‌های ظالمانه را فرو می‌شکنیم.

ظریف ادامه داد: با توجه به اینکه برادر عزیز و بزرگوارم جناب آقای دکتر صالحی که بنده و تیم مذاکره کننده مدیون تلاش‌ها، تخصص و بزرگواری ایشان هستیم، توضیحات عالمانه در مورد بخش فنی و هسته‌ای موضوع ارائه خواهند کرد، اجازه دهید بنده به موضوع تحریم‌ها و برخی نکات دیگر که در چند روز گذشته مطرح شده است اشاره کنم.

ظریف با اشاره به مسئله تحریم‌ها گفت: تحریم‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های بانکی‌، مالی،‌ نفتی،‌ گازی، پتروشیمی‌،‌ تجاری، بیمه و حل و نقل که به بهانه برنامه هسته‌ای توسط اتحادیه اروپایی و آمریکا وضع شده است در ابتدای توافق به طور کامل لغو و متوقف خواهد شد.

وی افزود: تحریم تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته‌های مرتبط با انرژی هسته‌ای که به صورت غیر متمدنانه‌ای بر مردم این مرز و بوم تحمیل شده بود به طور کامل لغو خواهد شد. برای اولین بار پس از 3 دهه تحریم غیر عادلانه، خرید هواپیماهای مسافربری مرتفع شده و امکان بازسازی ناوگان هوایی کشور و ارتقای ایمنی پروازهای جمهوری اسلامی ایران فراهم می‌شود.

ظریف تصریح کرد: ده‌ها میلیارد دلار از درآمدهای نفتی و سایر درآمدهای ایران که در چند سال گذشته به دلیل تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی ایالات متحده آمریکا در خارج از کشور مسدود شده است، به خزانه این مرز و بوم باز خواهد گشت.

وی ادامه داد: محدودیت‌ فروش نفت ایران منتفی می‌شود و بار دیگر صادرات فرش و خشکبار ایران در بازار جهانی پا خواهد گرفت، نقل و انتقالات و خدمات مالی، بانکی و بیمه و خدمات پیام رسانی مالی، سوئیفت، فاینانس و خدمات مربوط به تجارت با ایران و وام‌های بلاعوض و ترجیحی، فلزات گرانبها، الماس، اسکناس، نرم افزار، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی‌، صنایع کشتی‌سازی و صنعت حمل و نقل و دیگر صنایع کشور از زیر تحریم‌های ظالمانه خلاص می‌شوند و صادرات و واردات و تامین تجهیزات سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها آزاد خواهد شد.

وی همچنین افزود: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، کشتی‌رانی جمهوری اسلامی‌‌، نفت ایران، شرکت ملی نفت‌کش و شرکت‌های تابعه‌،ایران ایر و سایر نهادها،‌بانک‌ها و موسسات کشورمان و در مجموع حدود 800 شخصیت حقیقی و حقوقی ایرانی از شمول تحریم‌ها خارج خواهند شد.

وزیر امورخارجه تاکید کرد: دسترسی بیشتر ایران به حوزه‌های تجاری، فناوری، مالی و انرژی تسریع خواهد شد و برای اولین بار آمریکا ممنوعیت فعالیت شعبات خارجی شرکت‌های آمریکایی در ایران را لغو خواهد کرد. بعلاوه آمریکا و اتحادیه اروپا متعهد شدند از اعمال تحریم‌های جدید مرتبط با انرژی هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران اجتناب کرده و از اعمال تحریم‌های گذشته تحت عناوین جدید خودداری کنند حتی در حوزه همکاری‌های بین‌المللی در زمینه انرژی صلح آمیز هسته‌ای قطعنامه شورای امنیت که تا دیروز این همکاری‌ها را غیر قانونی و مستحق تنبیه می‌دانست امروز کشورها را برای همکاری با ایران تشویق می‌کند.

ظریف ادامه داد: نیروگاه هسته‌ای، رآکتورهای تحقیقاتی مدرن همراه با فناوری‌های مربوطه تولید سوخت هسته‌ای از جمله سوخت‌های جدید،‌تحقیق و توسعه روی فناوری های پیشرفته هسته‌ای و بسیاری از حوزه‌های دیگر ،‌حوزه‌هایی نه تنها ممنوع بلکه حوزه‌های همکاری با ایران اعلام شده است.

وی ادامه داد: بعلاوه، روز گذشته کلیه قطعنامه‌های شورای امنیت علیه برنامه هسته‌ای ایران لغو شد و تنها برخی محدودیت‌ها به جای ممنوعیت‌های قبلی طی یک سند ضمیمه قطعنامه که از سوی 1+5 صادر شده است،‌ اعمال شد که نه تنها در مقایسه با تحریم‌های گذشته موشکی و تسلیحاتی ناچیز است، بلکه پس از ماه‌ها مذاکره توانستیم تثبیت کنیم که این محدودیت‌ها حتی جزیی از توافق ما با 1+5 و یا به عبارتی دیگر برجام به حساب نمی‌آید و لذا رعایت نشدن آن‌ها به معنی نقض توافق نیست.

وزیر امور خارجه تصریح کرد: بندهای تند و الزام‌آور قطعنامه 1929 مبنی بر ممنوعیت فعالیت موشکی کشورمان همراه با وظیفه کشورها برای ممانعت از‌ آن و سازوکار عریض و طویل راستی آزمایی و پیگیری مندرج در 1929 به یک درخواست غیر الزام‌آور برای خودداری از فعالیت در حوزه موشک‌های بالستیک که برای توانمندی حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی شده‌اند که با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران هیچگاه به دنبال آن نبوده و نخواهد بود در برنامه موشکی ما تاثیری نخواهد داشت.

ظریف افزود: همچنین تحریم شدید تسلیحاتی ایران لغو و با برخی محدودیت‌ها جایگزین شد به نحوی که امکان واردات و یا صادرات اقلام دفاعی به صورت موردی فراهم می‌شود. این مورد نیز منحصر به ضمیمه قطعنامه است و رعایت نشدن آن تاثیری بر برجام نخواهد داشت.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: ممنوعیت خرید اقلام حساس با کاربرد دو منظوره لغو و تامین نیازهای ایران از طریق کمیسیون مشترکی که ایران نیز یکی از اعضای 7 یا 8 گانه آن است، تسهیل خواهد شد. به علاوه به دنبال مذاکرات نفس‌گیر، تامین نیازهای دفاعی حتی از این مراحل نیز مستثنی شده است.

ظریف خاطرنشان کرد: زمانی به اهمیت این تغییرات اساسی و ماهوی نسبت به قطعنامه‌های سابق پی خواهید برد که توجه کنید تنها تا چند ماه قبل، اکثریت اعضای 1+5 و شاید همه آنها، به دنبال حفظ تمامی تحریم‌های 35 گانه اشاعه‌ای، تسلیحاتی و موشکی با حفظ عبارات خطرناک در 6 قطعنامه قبلی بودند ولی با مقاومت و منطق محکم فرزندان مردمی انقلابی ایران، به این حد، آن هم خارج از چارچوب توافق رضایت دادند.

وی ادامه داد: البته ما مواضع خود را در این موارد به صورت شفاف و صریح در بیانیه جمهوری اسلامی ایران که روز گذشته پس از تصویب قطعنامه صادر و با عنوان سند شورای امنیت ثبت شد، انعکاس دادیم.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: شاخصه یک توافق خوب از نظر همه ما، رعایت خطوط قرمز و چارچوب‌های اصلی ترسیم‌شده از سوی مقام معظم رهبری است. تیم مذاکره‌کننده مفتخر است که در طول 2 سال گذشته، همواره رعایت این خطوط و چارچوب‌ها را سرلوحه کار خود داشته است. از ابتدای مذاکرات و در طول 2 سال گذشته بسیاری از خطوط ترسیمی به تدریج محقق شد مانند پذیرش غنی‌سازی در ایران، حفظ ماهیت آب سنگین اراک، عدم تعطیلی تاسیسات، عدم نظارت بر سیستم‌های تسلیحاتی و موشکی ایران، عدم ورود به موضوعات غیر هسته‌ای،‌ لغو فوری تحریم‌های اقتصادی و مالی، لغو فوری قطعنامه‌های شورای امنیت و بسیاری موارد دیگر.

ظریف خاطرنشان کرد: در طول چند ماه گذشته که با نزدیک شدن به پایان مذاکرات مباحث دقیق‌تر و حساس‌تر می‌شد، خطوط قرمز نظام نیز مشخص شدند و آن موارد را نیز با جدیت پیگیری کردیم و به حمدالله امروز می‌توانم گزارش دهم که در حد توان، اکثریت خطوط قرمز و یا تمامی آنها را رعایت کرده‌ایم.

وی افزود: تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با موضوع هسته‌ای به طور کامل و در روزی که به عنوان روز توافق شناخته خواهد شد، لغو و در روز اجرایی شدن، عملا به صورت اتوماتیک و خودکار برداشته می‌شود. تحریم تسلیحاتی و موشکی به شکلی که اشاره کردم از ابتدا به محدودیت تبدیل شده و بعد از مدت معینی برداشته خواهد شد و نقض این تحریم‌ها نقض توافق نخواهد بود.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: تحریم‌های اشاعه‌ای مربوط به کالاهای دومنظوره لغو، ولی در عمل از طریق یک کانال با عضویت ایران انجام خواهد شد. در زمینه هم‌زمانی لغو تحریم‌های اقتصادی و مالی، با امضای توافق و متناظر بودن اقدامات ایران و طرف مقابل که یکی دیگر از نکات برجسته و راهگشای مقام معظم رهبری بود، ابتدا شورای امنیت کلیه قطعنامه‌های خود را قبل از اینکه کوچک‌ترین اقدامی توسط ایران انجام شود، روز گذشته لغو کرد. این کار علی‌رغم مخالفت کنگره آمریکا و تلاش آنها برای جلوگیری از آن و بنا بر اصرار جمهوری اسلامی و برخی از اعضای 1+5 انجام شد. این به معنای کاستن از اختیارات جمهوری اسلامی برای طی مراحل قانونی تصویب نیست.

ظریف خاطرنشان کرد: پیش از شروع اقدامات ایران قبل از آنکه یک پیچ و مهره باز شود، طرف‌های آمریکایی و اروپایی تحریم‌های خود را قانونا، رسما و کتبا لغو و یا متوقف خواهند کرد.

وی افزود: همزمان با اقدامات هسته‌ای ایران، طرف مقابل نیز اقدامات قانونی تدوین مقررات اجرایی، آماده‌سازی، توجیه بنگاه‌های اقتصادی و مالی را انجام خواهند داد و علاوه بر آن، براساس برجام، تدوین مقررات و دستورالعمل‌های داخلی رفع تحریم‌ها با هماهنگی جمهوری اسلامی ایران صورت خواهد گرفت.

وزیر امور خارجه اضافه کرد: همان گونه که آژانس یک رشته اقدامات مشخص از سوی ایران را تایید می‌کند که با توجه به اینکه که ناظر بر قضاوت محتوایی از سوی آژانس نیست مورد مخالفت مقام معظم رهبری قرار ندارد، ایران نیز اقدامات متناظری برای راستی‌آزمایی رفع تحریم‌های طرف مقابل در روند مشورت با آنها برای رفع تحریم‌ها انجام خواهد داد.

ظریف اظهار داشت: اصل تناظر حتی در زمانبندی لغو کامل و نهایی تحریم‌ها توسط کنگره و ارائه پروتکل الحاقی به مجلس شورای اسلامی جهت بررسی و تصویب رعایت شده است. در بحث راستی‌آزمایی اقدامات ایران قبل از برداشته شدن عملی تحریم‌ها، خطوط قرمز رعایت شده و نقش آژانس نقش کمی است. همان گونه که 2 سال گذشته این نقش را در مورد اجرای توافق ژنو اجرا کرده است.

وی افزود: برای حصول اطمینان از صحت عملکرد آژانس در موضوع موارد اختلافی گذشته که به غلط به آن PMD می‌گویند، جدول زمانی اجرای توافق به گونه‌ای طراحی شده است که قبل از کسب اطمینان لازم، هیچ اقدامی در حوزه هسته‌ای توسط ایران انجام نخواهد شد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: در مراحل بعدی نیز دوره‌های زمانی معین در نظر گرفته شده است و هیچ چیز من‌جمله پایان رسیدگی به شورای امنیت، رفع محدودیت‌های تسلیحاتی و یا رفع محدودیت‌های موشکی موکول به گزارش محتوایی آژانس نخواهد بود و این علی‌رغم تاکید 2 ساله طرف‌های مذاکره‌ ماست. البته توانسته‌ایم این نکته را بگیریم که اگر آژانس زودتر توانست به نتیجه‌گیری در مورد عدم وجود فعالیت‌های اعلام نشده در ایران برسد، محدودیت‌ها زودتر برداشته شود لذا به نفع ما می‌توانند اقدام کنند و به ضرر ما چنین اجازه‌ای را به آنها نداده‌ایم.

ظریف خاطرنشان کرد: در رابطه با خط قرمز رعایت امنیت و حرمت اماکن نظامی و دانشمندان در توافق امضا شده اخیر بین ایران و آژانس برای حل و فصل موضوعات باقی مانده که با نظارت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی انجام شد به گونه‌ای اقدام شده است که تمامی ملاحظات ایران رعایت خواهد شد.

وی ادامه داد: در آینده نیز این نظارت‌ها طبق روش‌های معمول بین‌المللی در قالب پروتکل الحاقی خواهد بود و در برجام به صراحت ذکر شده که درخواست‌ها با درنظر داشتن حقوق حاکمیتی ایران و در حداقل ضرورت خواهد بود و هدف دخالت در فعالیت‌های نظامی یا دیگر فعالیت‌های مرتبط با امنیت ملی ایران را دنبال نمی‌کند.

ظریف افزود: در بحث دوران محدودیت‌ها، تاکید بر خط قرمز مقام معظم رهبری مبنی براینکه محدودیت غنی‌سازی و به ویژه تحقیق و توسعه باید زیر 10 سال باشد، اصلی‌ترین محور مورد اختلاف و از دعواهای عمده در آخرین دوره‌های مذاکره بود که تا آخرین لحظات نیز ادامه یافت. نهایتا همانطور که در متن برجام مشاهده می‌شود، دوره 8 ساله برای محدودیت برنامه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه صراحتا ذکر شده است و پس از آن برنامه ایران سیر طبیعی خود به سمت تجاری و صنعتی شدن را با یک شیب معقول طی خواهد کرد.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: باز هم برای رعایت نگرانی‌های مقام معظم رهبری و ملت بزرگوار ایران در تمامی این دوره تحقیق و توسعه ادامه خواهد یافت و پیشرفته‌ترین سانتریفیوژهای ما مراحل منطقی تحقیق و توسعه‌ای خود را ادامه خواهند داد.

ظریف اظهار داشت: دو مورد که با سر و صداهای زیاد از سوی کاخ سفید به عنوان محدودیت‌های 20 و 25 ساله مطرح می‌شود، محدودیت نیست که خلاف خطوط قرمز تعیین شده باشد بلکه صرفا اقدامات شفافیت‌ساز مانند نظارت بر معادن است که پس از بررسی کارشناسانه نه تنها مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌کند بلکه از بسیاری از اتهامات در آینده که می‌تواند به درخواست‌های غیرمنطقی برای دسترسی منجر شود نیز جلوگیری خواهد کرد.

وی افزود: در رابطه با خطوط قرمز مربوط به فردو، 6 زنجیره سانتریفیوژ یعنی هزار و 44 ماشین با کلیه زیرساخت‌ها در فردو باقی خواهند ماند که از این میان دو زنجیره به فعالیت بدون گاز ادامه خواهند داد و 4 زنجیره با تمام امکانات در جای خود باقی خواهند ماند.  در این زمینه نیز خطوط قرمز تا حد ممکن رعایت شده و به مقام معظم رهبری نیز گزارش شده است.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: در مورد خطوط قرمز پیرامون اراک می‌توان گفت که به لطف الهی تمامی خطوط قرمز به طور کامل رعایت شده است. نخست اینکه ماهیت آب سنگین اراک در جریان مدرن‌سازی به طور کامل حفظ خواهد شد و بدین منظور طراحی مفهومی راکتوری جدید توسط دانشمندان کشورمان صورت گرفته و عینا ضمیمه توافق شده است. ثانیا در ضمیمه 5 که مربوط به جدول زمانبندی است صراحتا قید شده که هر اقدامی در اراک برای خروج قلب راکتور پس از انجام توافق بین ایران و چین و دیگر اعضای علاقمند به گروه 1+5 صورت خواهد گرفت تا این نگرانی مقام معظم رهبری نیز مدنظر قرار گرفته باشد. مجوز این اقدام که قبل از این دارای یک ممنوعیت شدید در قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت بود براساس ماده 41 منشور ملل متحد در قطعنامه‌ای که دیروز صادر شد، داده شده است.

ظریف خاطرنشان کرد: نگرانی مقام معظم رهبری در مورد تولید سوخت در داخل، در متن اصلی و ضمیمه شماره یک توافق تصریح شده است که ایران امکان تولید سوخت در داخل خاک خود را دارد و حتی ذکر شده است که کمیسیون مشترک باید در این زمینه به ایران کمک کند.

وی ادامه داد: در توافق همچنین آمده است که سوخت راکتور اراک بعد از سوخت اولیه در ایران ساخته خواهد شد. همچنین تاکید شده است که در صورتی که سوخت ساخته شده درایران با کمک بین‌المللی دارای استانداردهای لازم باشد از محدوده 300 کیلوگرمی خارج است.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: ذخایر مواد غنی شده کشور از بین نخواهد رفت. این ذخایر یا در داخل کشور به اورانیوم طبیعی تبدیل می‌شود یا در مقابل دریافت اورانیوم طبیعی فروخته خواهدشد. به این ترتیب نه تنها ایران وارد بازار انحصاری فروش مواد غنی شده می‌شود بلکه تحریم فروش مواد اولیه هسته‌ای به ایران که 35 سال است علیه این مردم اعمال می‌شود و نیز دستور شورای امنیت برداشته خواهد شد. به همین دلیل است که یک بند دیگر از قطعنامه مصوب دیروز ذیل ماده 41 این مجوز را صادر می‌کند.

ظریف خاطرنشان کرد: شاید بعضی‌ها نگران باشند که چرا چندین بار ماده 41 در قطعنامه دیروز ذکر شده. تمامی مواردی که در ماده 41 ذکر شده، برای رفع تحریم‌ها و مقررات مربوط به آنها و به ویژه مقررات مربوط به رفع تحریم‌ها از روز توافق یعنی روز گذشته است و بر این اساس از دیروز امکان خرید و فروش اورانیوم توسط ایران و یا امکان بازسازی اراک فراهم می‌شود و حتی ناچار نیستیم منتظر روز اجرایی شدن بمانیم. عزیزان این امتیازها را به ضرر خود ما تفسیر نکنند.

وی افزود: برخلاف خواسته و اصرار دائمی طرف مقابل، هیچ یک از سانتریفیوژها و زیرساخت‌های آنها از کشور خارج و یا منهدم نمی‌شوند. قلب اراک نیز پس از خروج، در کشور نگهداری خواهد شد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: خط قرمز بعدی، خودداری از پذیرش بازرسی و یا قبول ممنوعیت در حوزه صنایع دفاعی و موشکی بود که به صورت کامل در توافق حاصل شده و حتی در قطعنامه شورای امنیت نیز به صورت قابل قبولی تامین شده و به محضر مقام معظم رهبری نیز گزارش شده است.

ظریف خاطرنشان کرد: با مقاومت بسیار شدید تیم مذاکره‌کننده، طرف مقابل خواسته‌های اولیه خود برای نظارت و راستی‌آزمایی بر برنامه موشکی و تست‌های موشکی را به طور کامل کنار گذاشت. در قطعنامه 2231 ممنوعیت شدید هر گونه برنامه موشکی ایران از یک اقدام اجباری قابل پیگرد و حتی قابل پیشگیری با اقدامات قهرآمیز ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد در قطعنامه 1929 خارج شد و به یک محدودیت غیرالزام‌آور تبدیل شده و کلیه ساز و کارهای نظارتی که تا روز قبل از توافق برجام بر حفظ آنها اصرار داشتند حذف شده است.

وی افزود: من، دوستان و کارشناسان را دعوت می‌کنم که فقط برای یک بار بند 9 اجرایی و بند ماقبل آخر مقدماتی 1929 را با دقت مطالعه کنند و آن را با بند 3 ضمیمه 2 قطعنامه 2231 مقایسه کنند. آن زمان متوجه خواهند شد که چه تحول مهمی در این زمینه اتفاق افتاده است.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: همچنین نحوه اشاره به موشک‌های بالستیک به صورت محتوایی دگرگون شده و به جای عبارت «موشک‌های بالستیک دارای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای» که در همه قطعنامه‌های قبلی و حتی قطعنامه‌های کلی شورای امنیت مثل قطعنامه 1540 و 1887 ذکر شده‌اند در چند روز آخر با تلاش خدمت‌گزاران شما به عبارت «موشک‌های بالستیک که برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای» طراحی شده‌اند، تبدیل شده است.

ظریف خاطرنشان کرد: همانگونه که در بیانیه آورده‌ایم، توانمندی‌های نظامی ایران از جمله موشک‌های بالستیک منحصرا برای دفاع مشروع هستند. این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی نشده‌اند و بنابراین خارج از حیطه و صلاحیت قطعنامه شورای امنیت و پیوست‌های آن است.

وی ادامه داد: به علاوه موضوع موشک و خرید و فروش سلاح، صراحتا خارج از توافق و تنها جزیی از قطعنامه است که عدم اجرای آن، تخلف از توافق محسوب نخواهد شد. این امر در متن برجام تصریح شده و در بیانیه جمهوری اسلامی ایران نیز آن را توضیح داده‌ایم که جمهوری اسلامی ایران تفاهم مشترک و توافق صریح همه شرکت‌کنندگان در برجام را مورد تاکید قرار می‌دهد که بر مبنای آن مفاد قطعنامه 2231 شورای امنیت در تائید برجام به مثابه مفاد برجام نبوده و به هیچ وجه نمی‌تواند اجرای برجام را تحت تاثیر قرار دهد.

وزیر امور خارجه اضافه کرد: به علاوه برای تاکید بر حقوق کشور در تامین نیازهای دفاعی و همکاری با متحدین در مبارزه با افراط و تروریسم در بیانیه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده‌ایم که دولت جمهوری اسلامی ایران مصمم است به طور فعال برای ارتقاء صلح و ثبات در منطقه در مواجهه با تهدید فزاینده تروریسم و افراط‌گرایی کمک کند. ایران نقش پیشروی خود را در مبارزه با این خطر ادامه خواهد داد و آماده است با همسایگان خود و جامعه بین‌المللی در پرداختن به این تهدید مشترک جهانی به طور کامل همکاری کند.

ظریف اظهار داشت: علاوه بر این جمهوری اسلامی ایران تدابیر لازم برای تقویت توانمندی‌های دفاعی خود به منظور حراست از استقلال حاکمیت و تمامیت ارضی خود در مقابله با هر گونه تجاوز و همچنین مقابله با تهدید تروریسم در منطقه را ادامه خواهد داد.

وی افزود: قطعنامه روز گذشته شورای امنیت حاصل بده بستان زیاد است ولی برجام را مورد تائید قرار داده و بدین وسیله برنامه غنی‌سازی ایران را مورد شناسایی قرار می‌دهد. این یک قطعنامه منحصر به فرد در تاریخ شورای امنیت به شمار می‌رود که دارای ویژگی‌هایی است.

وزیر امور خارجه اظهار داشت‌: این برای نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشوری با مذاکره و بدون جنگ یا تسلیم و بدون اجرای الزامات 6 قطعنامه فصل هفتمی منشور از زیر بار تحریم‌ها و نهایتا از زیر بار نظارت شورای امنیت آزاد می شود. برخلاف 6 قطعنامه قبلی، این قطعنامه تحت ماده 25 منشور و نه تحت ماده 41 از فصل 7 صادر شده است.

ظریف اضافه کرد: البته به دلیل اعمال تحریم‌ها در قطعنامه‌های قبلی ذیل ماده 41 لغو آنها و مقررات مربوط به لغو آنها لاجرم باید در قالب ماده 41 در متن قطعنامهه شکل گیرد اما این بدان معنا نیست که برنامه هسته‌ای ایران ذیل فصل 7 و ماده 41 به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی به شمار رود و همانطور که در بند 7 مقدمه قطعنامه آمده است این قطعنامه نمایانگر یک تغییر بنیادین در رویکرد شورای امنیت نسبت به جمهوری اسلامی ایران است.

وی افزود: مجددا برای نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشور هدف در تدوین قطعنامه مورد مشورت و مذاکره قرار گرفته است. چنین اقدامی در تاریخ شورای امنیت سابقه ندارد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: با ضمیمه شدن برجام و قطعنامه شورای امنیت، این شورا رسما برنامه هسته‌ای و غنی‌سازی ایران را علیرغم همه قطعنامه‌های گذشته خود می‌پذیرد و بر آن تاکید می‌کند. دیگر چیزی به نام تحریم در قطعنامه وجود ندارد حتی در ضمیمه آن. آن دسته از تحریم‌های غیراقتصادی و مالی هم که قرار بود در فاصله معقولی لغو شوند تنها به برخی محدودیت‌های موقت تبدیل شده است که تاریخ انقضا دارد و هیچ سازوکاری برای ضمانت اجرایی آن همچون کمیته تحریم و پانل کارشناسی که در قطعنامه‌های گذشته ایجاد شده بود دیگر وجود نخواهد داشت. فی‌الواقع قطعنامه جدید، رژیم تحریمی شورای امنیت را در کل برمی‌چیند.

ظریف خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگر که در یکی دو روز گذشته به صورت ناقص و حتی مخاطره‌آمیز مطرح شده و باید اصلاح شود و من اینجا مجددا تکرار می‌کنم این است که به صراحت برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام بین مفاد قطعنامه و مفاد برجام تفکیک قائل شده و قطعنامه را جزیی از برجام نمی‌داند و لذا نقض احتمالی قطعنامه را نقض برجام محسوب نمی‌کند.

وی ادامه داد: این بدان معنی است که همچنان که مقام معظم رهبری فرمودند تمام قابلیت‌های دفاعی و حریم امنیتی کشور حفظ خواهد شد و سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران نیز دستخوش تغییر نخواهد شد و ما به سیاست حمایت از متحدین خود در منطقه برای مقابله با افراط وتروریسم ادامه خواهیم داد.

وزیر امور خارجه کشورمان اظهار داشت: نهایتا قطعنامه 2231 دارای یک نقشه کامل راه از ابتدا تا انتهاست و همه گام‌ها تا زمان حتی لغو خود و خاتمه بررسی در شورای امنیت را پیش‌بینی کرده است. به عبارت دیگر این آخرین قطعنامه شورای امنیت در خصوص موضوع هسته‌ای ایران خواهد بود و به همین دلیل است که برخی مفاد آن پیچیده و یا حتی برای برخی از افراد نگرانی ایجاد کرده است.

ظریف خاطرنشان کرد: من از دوستان تقاضا می‌کنم که به تلاش‌ها و دست و پا زدن برخی کشورها برای جلوه دادن شکل دیگری از این وضعیت توجه نکنند. قطعنامه صریح است نامه‌ها بی‌ارزش.

وی افزود:‌یکی از موضوعات، بحث برگشت‌پذیری تحریم‌ها و به عبارت دیگر بازگشت قطعنامه‌های قبلی است. اولا لازم است توجه شود که بازگشت پذیری که صرفا در قطعنامه‌ مطرح نشده و موضوع بازگشت پذیری یکی از موضوعات برجام است که در 2 صفحه آخر آن آمده و یک وضعیت دوطرفه است که جمهوری اسلامی به همان میزان از آن می‌تواند بهره‌مند شود و از نگرانی‌های جمهوری اسلامی بکاهد البته چون قطعنامه با تحریم‌ها سر و کار دارد که در قبل علیه ما وضع شده بودند و این قطعنامه آنها را رفع می‌کند به ناچار بحث بازگشت‌پذیری در قطعنامه با تحریم‌ها سر وکار دارداما این بدان معنا نیست که بازگشت‌پذیری منحصر به تحریم‌ها باشد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: در روند مکانیزم و سازوکار بازگشت‌پذیری روند جدی و قابل توجه و نسبتا زمان‌بری تعیین شده که این اقدام را از امکان بهانه‌گیری توسط اعضا مصون می‌دارد.

ظریف خاطرنشان کرد: نهایتا جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که در قطعنامه به آن اشاره شده در صورتی که به هر دلیلی تحریم‌های شورای امنیت به شکل کامل یا ناقص بازگردد جمهوری اسلامی خود را موظف به اجرای تعهدات داوطلبانه خود در برجام نخواهد کرد. در متن بیانیه جمهوری اسلامی ایران آمده است که دراین صورت جمهوری اسلامی ایران نسبت به همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تجدید نظر خواهد کرد.

وی افزود: یک نشریه آمریکایی دیروز مدعی شد که این اقدام هزینه بازگرداندن تحریم‌ها را بسیار بالا برده و قدرت بازدارندگی بالایی در برابر بازگشت‌پذیری در مقابل تخلفات ساده ایجاد کرده و آن را محدود به موارد نقض گسترده برجام کرده است.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: این روند به خصوص برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت روند آسانی نیست و برای کشوری که قصد داشته باشد بدون نقض توافق فاحش از سوی ایران تحریم‌ها را با بهانه‌گیری بازگرداند هزینه سیاسی سنگینی به دنبال خواهد داشت که نتیجه آن بی‌توجهی جامعه بین‌المللی، بی‌اعتبار شدن قطعنامه و عدم اجرای آن توسط کشورها خواهد بود. سیل ورود بنگاه‌های اقتصادی به ایران برای سرمایه‌گذاری بزرگترین مانع برای چنین اقدامی خواهد بود که دولتمردان آمریکایی به شدت از آن نگران بوده و هستند.

ظریف خاطرنشان کرد: البته آنچه که مانع واقعی این بهانه‌جویی‌هاست قدرت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران است. مهم این است که ظرفیت بازگشت‌پذیری در برنامه هسته‌ای ایران بسیار بالاست وحتی برخلاف تصور عمومی منتقدین آمریکایی توافق ادعا می‌کنند که سرعت بازگشت ایران به برنامه قبلی خود به مراتب بالاتر از سرعت توان آمریکا برای بازسازی ساختمان در هم ریخته تحریم‌هاست که 12 سال است برای ساخت آن تلاش کردند. روزی که این ساختمان در هم بریزد دیگر بنای آن ممکن نخواهد بود.

وی افزود:‌البته یاید تاکید کنم که این موضوع حتما خواسته ایران نبوده است. طرف مقابل همواره در برابر لغو یکجای قطعنامه‌های شورای امنیت مخالفت می‌کرد و تنها حاضر به تعلیق کوتاه مدت قطعنامه‌ها بود. نهایتا در یک مذاکره طولانی و نفس‌گیر در برابر تصمیم غرب در مقابل خواست راهبردی ما برای لغو یکجای همه قطعنامه‌های شورای امنیت این روش آن هم به صورت متقابل و دوطرفه و با تامین بسیاری از نیازها و ضرورت‌های ما مورد قبول قرار خواهد گرفت و همانگونه که عرض کردم هر مذاکره‌ای بده بستان است. باید ببینیم چه می‌گیریم و چه می‌دهیم.

وزیر امور خارجه ادامه داد: برجام به اعتراف جامع تحلیلگران منطقه‌ای و جهانی جایگاه ایران را به عنوان بزرگترین قدرت منطقه تثبیت و تحکیم کرده است. قدرتی که در عین پیگیری سیاست‌های اصولی خود در مقابله با نظام سلطه می‌تواند یکی از بزرگترین و طولانی‌ترین بحران‌های بین‌المللی را به شیوه مذاکره و از طریق مسالمت‌آمیز حل و فصل کند و در عین حال همه ظرفیت‌ها و توانایی‌های برنامه هسته‌ای خود را حفظ و با برخورداری از همکاری‌های بین‌المللی به مسیر منطقی برای رسیدن به یک ظرفیت تجاری و صنعتی با آخرین استانداردهای بین‌المللی با نشاط و آرامش ادامه دهد.

ظریف خاطرنشان کرد:‌ ما از این پس و در طی مراحل قانونی تصویب به دقت رفتار طرف مقابل را هم رصد خواهیم کرد و در برابر هر گونه تخلف و زیاده‌طلبی همانگونه که در طول سال‌های گذشته ایستادگی کرده‌ایم، ایستادگی خواهیم کرد.

وی افزود: آنچه به دست آمده حاصل کار گروه مذاکره‌کننده نیست. این توافق نتیجه تجلی عزت و اقتدار ملی است و به تعبیر رهبر معظم انقلاب در نماز عید فطر حدود 12 سال است 6 کشور بزرگ جهان تلاش می‌کنند ایران را از پیگیری صنعت هسته‌ای‌اش بازدارند و همانگونه که برخی گفتند پیچ و مهره‌های هسته‌ای ایران را به کلی باز کنند اما امروز مجبور شدند گردش چند هزار سانتریفیوژ و ادامه تحقیق و توسعه در ایران را بپذیرند و تحمل کنند و این معنایی جز اقتدار ملت ایران ندارد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: اکنون مهمترین وظیفه ما حفظ وحدت وانسجام ملی است که خمیرمایه اقتدار و صلابت ماست. آنچه ما را در این مسیر 12 ساله دشوار به پیش برده و برای ما اقتدار آفریده است مقاومت و صبوری مردم قهرمان و دلاور ایران در برابر تمامی فشارها، تهدیدها و تحریم‌ها، تکیه بر ظرفیت‌ها و استعدادهای ملی و تقویت خودباوری عمومی در کنار هدایت‌های داهیانه مقام معظم رهبری و بالاتر از همه فضل و کرم الهی و عنایات ویژه ائمه معصومین (ع) است.

ظریف اضافه کرد:‌ آنچه در آینده، اقتدار جمهوری اسلامی را صیانت خواهد کرد حفظ همین مؤلفه‌ها است وهمان گونه که رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان نظام در روز عید فطر عنوان کردند، ملت ایران باید متحد باشد و قضایای هسته‌ای نباید زمینه‌ساز دودستگی در کشور شود.

وی در پایان گفت:‌ بیاییم در شرایطی که دنیا، ایران را مقتدر و رهبر فرزانه ما را پیروز بزرگ این میدان می‌داند و دوستان ما و مقاومت اسلامی در منطقه همگی شاد و مشعوف از این اقتدار و قدرتند و بدخواهان این ملت عزا و ماتم گرفتند، ما نیز یکدل و یکزبان گفتمان غلبه اراده مردم بر فشار و تحمیل را تقویت کنیم و بیاییم فارغ از همه دسته‌بندی‌های سیاسی با تمام توان، عزت و خودباوری این مردم بزرگ و دلاور را پاسداری کنیم.

منبع  فارس نیوز