تبعیض‌نژادی اسکاری

شاید اگر درام ضدتبعیض‌نژادی «سلما» روی پرده سینماهای آمریکای‌شمالی نمی‌رفت، کسی اعتراضی به اعضای آکادمی اسکار در رابطه با انتخاب نامزدهای دریافت جوایز اسکار نمی‌کرد.

اما سلما با داستانی درباره مبارزات سیاهان و جنبش مدنی دهه 1960 میلادی آمریکا به نمایش عمومی درآمد و با استقبال منتقدان و تماشاگران سینما روبه رو شد. ولی آکادمی اسکار توجه زیادی به این فیلم نکرد.

این مساله زمانی حائز اهمیت می شود که در خبرهای یکی دو ماه اخیر، اعتراضات سیاهپوستان آمریکا به وجود تبعیض نژادی در دو دستگاه قدرتمند قضایی و پلیس، تیتر اول رسانه های گروهی آمریکا و بقیه کشورهای جهان بود.

در شرایطی که سیاهان آمریکا بار دیگر خواستار رعایت حقوق قانونی و برابر خود با سفیدپوستان شده اند، کم توجهی آکادمی اسکار به هنرمندان رنگین پوست چه معنی می دهد و حاوی چه پیامی است؟

برخی تحلیلگران هنری در هالیوود عقیده دارند این کم توجهی به معنی نادیده گرفتن هنر هنرمندان سیاهپوستی است که در دنیای سینما فعالیت می کنند. از سوی دیگر، برخی تحلیلگران هنری، آکادمی اسکار را تقریبا بی تقصیر می دانند و می گویند خود هنرمندان سیاهپوست در سال 2014 یا کم کار بوده یا کار قابل توجهی ارائه نکرده اند. پرسش آنها این است که سینمای آمریکا در سال گذشته میلادی چند تا سلما داشت که به مسائل سیاهان می پرداخت و از ساخت قوی و محکمی برخوردار بود؟

این در حالی است که منتقدان سینمایی هم می گویند سلما به اندازه «12 سال بردگی» (که اسکار بهترین فیلم سال 2014 را از آن خود کرد و جوایز دیگری هم گرفت) سروصدا به پا نکرد و جریان ساز نشد.

البته سلما یکی از هشت فیلم سینمایی است که در فهرست نامزدهای اسکار بهترین فیلم سال قرار دارد، اما در رشته هایی مثل بهترین کارگردانی، بازیگر و فیلمنامه نامزد نشده است. آوا درورتی، کارگردان فیلم و دیوید اویه لوو، بازیگر اصلی آن جزو بازندگان اصلی رقابت های اسکار امسال هستند.

منتقدان کار این دو را تحسین کرده و آنها را شایسته نامزدی در اسکار می دانستند. اویه لوو در این فیلم نقش مارتین لوترکینگ را بازی کرد و نقش های شرح حال گونه معمولا مورد پسند اعضای آکادمی اسکار قرار گرفته و نامزد دریافت جایزه می شوند. قصه فیلم هم بخش مهمی از تاریخ معاصر آمریکا را به تصویر می کشد. راهپیمایی عظیم و معروف لوترکینگ و سیاهان از شهر سلما تا مونتگمری آلاباما در سال 1965 خط اصلی قصه این درام اجتماعی است. هزینه تولید فیلم 20 میلیون دلار شد و تا به حال در آمریکای شمالی 32 میلیون دلار فروش کرده است.

تماشاگران بین المللی هم بیش از ده میلیون دلار برای تماشای آن پرداخت کرده اند. نکته جالب در رابطه با این فیلم تاریخی آمریکایی این است که بخش اعظم سرمایه تولید آن از سوی شرکت فیلمسازی فرانسوی پانه تامین شده است.

اعتراضات و گلایه ها نسبت به حضور نداشتن سیاهان در اسکار امسال فقط منحصر به هنرمندان و منتقدان نیست.