دکتر امیر رضا گلچیان، پزشک برجسته طب سنتی چین

 دکتر امیر رضا گلچیان، یکی از پزشکان برجسته در طب سنتی چین و استاد دانشگاه طب سنتی پکن است که به زبان انگلیسی این طب را به دانشجویان خارجی و چینی آموزش می دهد. رادیو بین المللی چین برای آشنایی بیشتر با او گفت و گو انجام داد.

دکتر گلچیان خود را این گونه معرفی می کند. "متخصص طب چینی شاخه طب سوزنی و ماساژ هستم. دوره پزشکی عمومی را در سال 1374 در دانشگاه علوم پزشکی مشهد به اتمام رساندم. از سال 1374 تا سال 1384 به طبابت در جاهای مختلف کشور مشغول شدم، از جمله در روستاهای خراسان و در بیمارستان های شرق این استان. فعالیت من بیشتر در شهر مشهد و در سیستم شبکه بهداشت و درمان خراسان به عنوان پزشک عمومی بود. در سال های پیش از آن نیز به عنوان کارشناس آموزش کارکنان مرکز بهداشت استان، تهیه برنامه های آموزشی ضمن خدمت برای کارکنان را در دست داشتم و همزمان فعالیت پزشکی خود را هم انجام می دادم."

فعالیت های دکتر گلچیان ادامه داشت تا زمانی که دانشگاه مشهد در سال 1384 با همکاری وزارت خانه و وزیر بهداشت وقت تصمیم گرفتند که طب سنتی را در کشور نهادینه کنند.

وی در این باره می گوید: "چین با پیشینه زمانی که در طب دارد و با همتی که دولت چین ظرف حداقل 50 سال گذشته داشته و همه اقداماتی را که انجام داده، آکادمیک کرده و به جهان معرفی کرده، سببی شد که بر اساس آن، تصمیم گرفته شود، بیست پزشک عمومی بعد از امتحان به صورت بورسیه به بهترین دانشگاه طب چینی در دنیا که قطعا در پکن باید باشد اعزام شوند و ما به دانشگاه طب چینی اعزام شدیم. این دوره اول بود که این دانشگاه، کلاس به زبان انگلیسی برگزار می کرد، تا پیش از آن، تمام دانشجویان ابتدا زبان چینی یاد می گرفتند و بعد دوره های آموزشی را به زبان چینی می گذراندند. ولی اساتیدی بودند که می توانستند دو زبانه تحصیل کنند. در دوره ما این کار انجام شد و ما 4 سال و بعضی از دوستان اندکی بیشتر دوره هایمان را گذراندیم و توانستیم از این دانشگاه خوب و معتبر مدرک دکترای خود را دریافت کنیم. ما در سال 2005 وارد دانشگاه شدیم و در سال 2009 فارغ التحصیل شدیم."

این پزشک برجسته طب سنتی چین که پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه چین، بار دیگر برای ادامه فعالیتش به ایران بازگشت، توضیح می دهد: "من دوباره برگشتم ایران و در دانشگاه به عنوان متخصص طب سوزنی مشغول شدم. خوشبختانه کلینیک خصوصی ام را هم دایر کردم. مردم هم استقبال کردند تا این که از طرف دانشگاه طب چینی پکن از طرف رییس دانشکده بین المللی با من تماس گرفتند که ما به شما برای تدریس نیاز داریم، چون من سابقه تدریس داشتم و در دوره ای که خودم دانشجو بودم، در این زمینه همکاری می کردم. من پیشنهاد دانشگاه را پذیرفتم و در سال 2012 به پکن آمدم و کارم را شروع کردم و کارمند این دانشگاه شدم."

از دکتر گلچیان درباره آشناییش با طب چینی می پرسیم و این که تصورش از طب چینی، پیش از فراگیری این دانش چه بوده است، او در این باره می گوید: "خیلی وقت ها بیمار پیش من می آمد، چیزهایی می گفت که من جوابش را در کتاب ها پیدا نمی کردم، مهم ترینش این بود که می گفتند کف دست و پایم می سوزد. من در این باره خیلی تحقیق می کردم. بعد از این که طب چینی خواندم، پاسخش را با این طب دریافتم. این نمونه ای ساده بود که مطرح کردم. خیلی موردهای دیگر هم بود، یا الان هم هست یعنی طب رایج برای خیلی بیماری ها پاسخ ندارد، نمی گویم که طب سنتی صد در صد درمان می کند، ولی بیشتر جواب می دهد، طوری که پزشک های رایج، روز به روز طب جایگزین و طب مکمل را قبول می کنند. نه این که تنها طب چینی را بپذیرند، چرا که بیشتر از 25 نوع طب وجود دارد. در کنار طب رایج هر فرهنگی، یک طب سنتی هم وجود دارد."

پزشک و استاد طب سنتی چین در دانشگاه، از روزهای نخست زندگی خود در این کشور می گوید و آن را به دو بخش تقسیم می کند: یکی محیط دانشگاه است و یکی زندگی در محیط شهر! خوشبختانه فرهنگ دو کشور به هم نزدیک است و هر دوشرقیست. از نظر زندگی در شهر مشکلی نداشتم. در دانشگاه هم آن موقع چون واقعا بین دو کشور و همچنین بین روسای دو دانشگاه قرارداد بسته شده بود، همه جور همکاری با ما داشتند ولی چون دوره اول بود که این دانشگاه به زبان انگلیسی کار آموزش را شروع کرده بود، شاید در آن زمان برای تکمیل اساتید انگلیسی زبان با زحمت مواجه شدند ولی باز هم کار ناقص نبود کار به خوبی انجام شد. الان خیلی فرق کرده یعنی از ده سال پیش تا الان، زبان انگلیسی در چین رشد عجیبی داشته ما اولین گروه بودیم که طب چینی را به زبان انگلیسی خواندیم الان نسبت به ده سال پیش هم اساتید انگلیسی زبان بیشتر است و هم در جامعه، سطح سواد انگلیسی چینی ها بیشتر شده است."

در این میان، دکتر گلچیان از علاقه مندیش به نگاه طب چینی به پروسه بیماری می گوید: "من در تمام مدتی که کار را شروع کردم، خیلی به طرز نگاه طب چینی به پروسه بیماری علاقه مند شدم. در طب رایج، آن چه که می بینیم بیماری است. مثلا می گوییم آن مورد آنفلونزاست، آن مورد ام ا س است و ... ولی طب چینی می گوید، این مریض! نمی گوید مریضی! اصلا نمی گوید، ام اس، است. بلکه بدن بیمار را بررسی می کند و مثلا می گوید این کلیه اش ضعیف است، پس از آن نسخه بیمار را می دهد. من عاشق تشخیص طب چینی شدم و پایان نامه ام را هم درباره تشخیص طب چینی ارایه دادم."

دکتر امیر رضا گلچیان، طب چینی را برای اقتصاد چین کمک رسان می داند و سیستم درمانی طب چینی را این گونه ارزیابی می کند: "من می توانم بگویم که در پکن در تمام بیمارستان ها دپارتمان طب چینی هم وجود دارد و می شود گفت به اقتصاد چین کمک می کند. 40 درصد خدمات بهداشتی درمانی چین طب چینی است و 60 درصد طب غربیست. یک مساله دیگر هم که هست، این است که، کسی که مدرک طب سنتی چینی دریافت می کند می تواند طب رایج غربی را هم انجام دهد، حتی بعضی از تخصص ها را هم می تواند انجام دهد."

درمان میگرن از طریق طب سوزنی، یکی از تجربیات دکتر گلچیان است که این پزشک ساکن در پکن، از آن به عنوان یک تجربه مفید یاد می کند و می گوید: "من پس از حدود یک سال که به ایران برگشتم، با یکی از اساتید متخصص مغز و اعصاب دانشگاه مشهد طرحی را برای درمان میگرن انجام دادم. این طرح برای من خیلی جالب بود. ما بیماران مبتلا به میگرن را برای درمان از طریق طب سوزنی مورد بررسی قرار دادیم، یعنی مریضی که حملات سردرد میگرنش با داروهای پیشگیری معمولی کنترل نمی شود، چون مریضی که میگرن دارد معمولا داروهایی را می خورد که این حملات به سراغش نیاید، ما صد مریض را که حملاتشان کنترل نمی شد از طریق طب سوزنی درمان کردیم. بیشتر از 70 درصدشان به طور قابل توجهی تعداد حملاتشان خیلی کم شد، حتی از بین رفت! منتها اگر بعد از 4 ماه دوباره حملات باز می گشت، به ادامه درمان نیاز بود، یعنی هر ماه پس از درمان یا هر 4 ماه نیاز داشت یک جلسه دیگربیایند وسوزن بزنند. این برای من خیلی جالب بود و بعد از آن من مریض میگرنی را با اطمینان درمان کردم."