یک عمر در کنار هم

مفهوم خانواده در ایران را می توان به عنوان یکی از قدیمی ترین و مهمترین مفاهیم دانست که بدون تاثیر از تعییرات حکومتی و سیاسی و حتی اقتصادی در دوران های مختلف تاریخی، پابرجا بوده و بدون تغییر به مسیر خود ادامه داده است. خانواده که از امری بسیار مهم و مقدس به نام ازدواج ناشی می شود، از دلایل مهم ادامه یافتن فرهنگ ها و سنت های باستانی و دیرینه از نسلی به نسل دیگر است. در ایران امروزی بسیاری از مراسم باستانی ایرانی رعایت می شود. هر چند برخی مراسم ازدواج رنگ و بویی غربی به خود گرفته اند اما بسیاری از مقدمات فراهم کردن مراسم عروسی به شکلی امروزی و با درونمایه سنتی انجام می شود.

از فراگیرترین سنت های ازدواج در ایران که پیشینه ای چندین هزار ساله دارد و در سراسر جهان این سنت و رسم رواج دارد، حلقه ازدواج است. حلقه ای که نشان دهنده عشق و علاقه زن و مرد به یک دیگر بوده و عهد و پیمانی است برای در کنار هم بودن آنها در تمامی پستی ها و بلندی های زندگی. در سراسر جهان دادن حلقه به نشانی از عشق و تعهد است و در دست داشتن آن برای هر مرد وزنی به نشان تعهد و عشق او به همسرش به شمار می رود.

از دیگر مواردی که در ایران از دیرباز به آن توجه فراوانی بوده است و امروزه نیز همه مردم ایران بدون توجه به دین و آیینی که از آن پیروی می کنند، داشتن یک همسر و وفاداری است. تک همسری برای مردان و زنان در ایران سابقه ای نزدیک به 7 هزار سال دارد و پیش از ایجاد یا ورود هر نوع دین و آیینی به خاک ایران مردان و زنان ایران باستان وفاداری به همسر را مهمترین اصل تشکیل خانواده دانسته و خوشبختی زن و شوهر را در کنار هم زندگی کردن و احترام به عشق و محبت یکدیگر می دانسته اند. پس از گذشت قرن ها در ایرانیان آیین بسیار خوب و پسندیده هنوز تغییر نکرده است و مردم ایران هنوز به آن پایبند هستند. دلیل پافشاری بر تک همسری را اینگونه نیز می توان توضیح داد که فرزندانی که در خانواده سراسر عشق و توجه والدین به یکدیگر بدنیا آمده و بزرگ می شوند از نظر روانی انسان هایی بسیار سالمتر هستند. ازدواج دوم پدر در خانواده ای که فرزندانی دارد موجب افسردگی مادر خانواده شده که تاثیری مستقیم بر روحیه فرزندان و آینده آنها خواهد داشت.

بواسطه حمله اعراب که از نظر فرهنگی و دانش از مردمان ایران در 1500 سال پیش بسیار پایین تر بودند، دین اسلام وارد سرزمین ایران شد. در میان اعراب قرن های گذشته و حتی امروزی، داشتن چند همسر برای یک مرد موجب افتخار و غرور او بوده و هست و نشان دهنده ثروت و حتی توان بالای او در قدرت باروری و توان جنسی است. این نکته فرهنگی که در جهان خارج از کشورهای عربی بسیار ناخوشایند تلقی می شود، با ورود اعراب به کشور ایران نیز وارد شد. بسیاری از مردم چین بر این باور هستند که همه مسلمان ها می توانند چند همسر داشته باشند اما نکته بسیار مهمی که مردم چین از آن آگاه نیستند تفاوت های فرهنگی است. داشتن چند همسر بخشی از فرهنگ روزمره زندگی اعراب است و ارتباطی با دین اسلام ندارد. به دلیل آمیخته شدن برخی تعالیم اسلامی و نکات فرهنگی مردم عرب، بسیاری از مردم چین بر این باور هستند که همه مسلمان ها می توانند چند همسر داشته باشند. نکته بسیار مهم که مردم چین از آن بی اطلاع هستند این است که درایران ازدواج دوم یا سوم بسیار ناپسند است و هم از سوی زنان و هم مردان ایرانی عملی ناپسندیده به شمار می رود. از سوی دیگر نیز در برخی موارد دیده شده است که علت بیماری یا دلایلی از جمله ناتوانی برخی افراد اقدام به ازدواج دوم کرده اند که باز هم از نظر بسیاری از زنان ایرانی قابل قبول نبوده است. پیش از دین اسلام، مردم ایران از دین زرتشتی پیروی می کردند که در این دین نیز بر تک همسری تاکید فراوانی شده است.

احترام و ارادت نسبت به زنان و مادران بخش جدایی ناپذیری از فرهنگ اصیل ایرانی است. مادران و زنان در ایران همواره از جایگاه بالایی برخوردار بوده اند و در فرهنگ جامعه ایران زن فردی بسیار ارزشمند است که پایه های شکل گیری یک جامعه را با تربیت فرزندان سالم محکم تر کرده و به رشد نسل های آینده کمک می کند. ازدواج دوم به نوعی بی احترامی به شخصیت زن و نادیده گرفتن این ویژگی فرهنگی مهم و اصیل است که رفتاری به دور از فرهنگ باستانی و اصیل ایرانی به شمار می رود.

اما سخن از ازدواج که به میان می آید اولین سوالی که به ذهن خطور می کند مراسم عروسی است.

در ایران هنگام آشنایی جوانان برای ازدواج مراسم خواستگاری ترتیب داده می شود. در این مراسم خانواده پسربا گل و شیرینی که نمادی از آرزوی خوشبختی و شیرین کامی است به خانه دختر رفته و دختر را از پدر و مادر وی خواستگاری می کنند. این مراسم محلی برای آشنایی دو خانواده و آشنایی بیشتر خانواده دختر با پسر است. مرحله خواستگاری بسیار مهم است زیرا که اگر پسر یا دختر مورد پسن خانواده خا قرار بگیرند و خانواده ها هم بتوانند ارتباط فرهنگی و اجتماعی خوبی باهم برقرار کنند، ازدواج سر می گیرد اما در غیر این صورت دو جوان موفق به ازدواج نخواهند شد. در مرحله بعدی بزرگان خانواده هر دو طرف در یک مهمانی به نام بله برون (یعنی گرفتن جواب مثبت ار دختر و خانواده اش) دور هم جمع شده و افراد بیشتری از اقوام و فامیل با هم آشنا می شوند. در این مهمانی است که زمان مراسم عقد و عروسی تعیین شده و هدایای فراوانی از طرف داماد به عروس داده می شود. دلیل اصلی این رفت و آمد ها میان خانواده های عروس و داماد شناخت بیشتر از یکدیگر و همچنین احترام به بزرگترهاست. بزرگترهایی که در این مراسم حضور دارند، جوانترها را با تجربه های خود راهنمایی کرده و حتی در صورتی که این ازدواج از نظر آنها مورد تایید نباشد، مانع از ازدواج ناموفق دو جوان می شوند. احترام به پدر و مادر و بزرگترها خانواده و اقوام از موارد مهمی است که در ازوداج ایرانی نسبت به آن تاکید فراوانی شده و خشنودی والدین و بزرگترها نشانی از تضمین خوشبختی دو جوان در زندگی پیش روی آنهاست.

در دنیا امروزی که سرعت زندگی بالا رفته و ارتباطات جوانان از طریق شبکه های اجتماعی بیشتر شد و جوانان در اجتماعاتی مانند محل کار، دانشگاه و محل زندگی باافراد بیشتری آشنا می شوند، نقش والدین در مرحله آشنایی جوانان با یکدیگر کمتر شده اما در مراحل اصلی روند ازدواج در ایران هموار و همچنین امروزه رضایت پدر و مادر شرط اول خوشبختی و زندگی سعادتمند است.

همانطور که در جامعه سنتی و قدیمی ایران تغییراتی در زندگی و ازدواج بوجود آمده، جامعه سنتی چین نیز با این تغییرات روبرو شده است. در چین نیز والدین با حفظ جایگاه مهم خود در ازدواج فرزندانشان، با نشان دادن رضایت و حمایت خود از جوانان راه را برای خوشبختی آنها فراهم می کنند. کمک های مالی والدین و کمک به جوانان در مراقبت از فرزند خانواده از جمله سنت های بسیار خوشایندی است که در خانواده های چینی بسیار دیده می شود.

از نکات دیگری که میان ایران و چین در زمینه برگزاری مراسم عروسی و ازدواج مشترک است، برگزاری مراسم عروسی مجلل و همچنین عکسبرداری است. درایران هم مانند چین برگزاری مراسم مجلل به همراه تزیینات و پذیرایی با بهترین خوراک ها ونوشیدنی ها طرفداران بسیاری دارد. شادی و خوشحالی عروس در مراسم عروسی به نحوی نشان دهنده شادی عروس در تمامی شب های زندگی است و داماد تمام تلاش خود را برای شاد کردن عروس در شب عروسی انجام می دهد. مورد دیگر عکسبرداری است. عکس هایی که با لباس های گوناگون و در برخی موارد با لباس های سنتی بومی و ملی گرفته می شوند خاطراتی هستند که سال های سال پس از عروسی نیز با دیدن این عکس ها زنده می شوند. در چین عکسبرداری با لباس های گوناگون و در فضاهای مختلف نیز بسیار قابل توجه بوده و از مواردی است که در عروسی های چینی نمی توان از آن چشم پوشید.

عروسی در بخش های روستایی و شهرهای کوچک در ایران در ظهر برگزار می شوند و مراسم پذیرایی و چشن و پایکوبی تا شب ادامه پیدا می کند و گاهی اوقات در این مناطق عروسی دو یا سه روز ظول می کشد و هر روز سنت و مراسم مخصوص به خود را دارد. در شهرهای بزرگتر مراسم عروسی از غروب آغاز شده و تا نیمه شب چشن و پایکوبی ادامه پیدا می کند. اما در چین از نظر زمان برگزاری عروسی تفاوت هایی وجود دارد که همگی ریشه در تاریخ فرهنگ این کشور دارند.