وضعیت منطقه شین جیانگ چین

منطقه شین جیانگ در شمال غرب جمهوری خلق چین و مرکز قاره‌ اروسیاست و بیش از یک میلیون 660 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد که حدود سه برابر مساحت فرانسه می شود. این منطقه نیز با طولانی‌ترین مرز منطقه اداری در سطح استان در چین است. از شمال شرق تا جنوب غرب، این منطقه با بیش از 5600 کیلومتر مرز به ترتیب با هشت کشور از جمله مغولستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان، پاکستان و هند همجوار است.

اقوام مختلف در هزاران سال در شین‌جیانگ کار و زندگی کرده و به طور مشترک تمدن درخشانی را خلق کرده اند. شین جیانگ در تاریخ پل ارتباطی مهمی بین قاره آسیا و اروپا و نیز گذرگاهی برای تبادلات فرهنگی بوده و جاده ابریشم باستانی از این منطقه عبور می کند. امروزه، این منطقه نیز به گذرگاه مهمی برای اطلاع‌رسانی و تجارت و بازرگانی بین اروپا و آسیا تبدیل شده و منطقه ای با همزیستی و توسعه مشترک مذاهب و اقوام مختلف به شمار می رود.

منطقه شین جیانگ در سال 1949 میلادی در صلح آمیز آزاد شد و دولت چین در یکم اکتبر سال 1995 میلادی منطقه خودمختار اویغور شین جیانگ را تاسیس کرد. اکنون شین جیانگ به 14 بخش تقسیم شده و مرکز آن شهر ارومچی است. تا پایان سال 2015 میلادی، جمعیت کل منطقه شین جیانگ 23 میلیون و 600 هزار نفر بود که از میان آنها 63 درصد از اقلیت‌های ملی هستند. شایان ذکر است: سپاه تولید و سازندگی شین‌جیانگ نیروی مهمی از این منطقه به شمار می رود که در اکتبر سال 1954 تاسیس شده و در بخش های مختلف این منطقه پراکنده است.

شین جیانگ همواره یک منطقه با اقوام و ادیان مختلف بوده است. با مرور زمانی طولانی، اکنون در مجموع 55 قوم در منطقه شین جیانگ زندگی می کنند و از میان آنها 13 قوم از جمله اویغور، هان، قزاق، هوی، قرقیز، مغول، تاجیک، شی‌به، منچور، ازبک، روس، دائور و تاتار بومیان این منطقه هستند. منطقه شین جیانگ نیز یکی از پنج منطقه خودمختار اقلیت‌نشین چین به شمار می رود. در سده 10 میلادی، دین اسلام به شین جیانگ آمد. پیش از آن، مردم اقوام شین جیانگ به پیرو ادیان مختلفی بودند که اکثر آنها را بوداییان شامل می شدند. امروزه به غیر از دین اسلام، بسیاری از مردم این منطقه نیز به دین بودا، تائوئیسم، مسیحیت، کاتولیک، ارتدوکس، شامانیسم و غیره اعتقاد دارند. با آنکه شمار پیروان ادیان مختلف متفاوت است، اما همه آنها در داشتن اعتقادات دینی خود آزادند و همچنین از برابری سیاسی برخوردارند و با روحیه برابری و اتحاد به یکدیگر کمک می کنند.

فرهنگ‌های متنوع و غنی در شین جیانگ. شین جیانگ در تاریخ گذرگاه مهمی برای مهاجرت اقوام مختلف بوده و محل مقدسی برای تعامل فرهنگ‌های متفاوت و نیز منطقه مهمی در مسیر جاده ابریشم باستانی به شمار می رفته است. تمدن شرق و غرب در این منطقه آمیخته شده و فرهنگ‌های متنوع و ویژه در این منطقه پرورش یافته اند. این امر منوط به جایگاه ویژه جغرافیایی شین جیانگ در جاده ابریشم است. از دوران باستان، شین جیانگ تعاملات خود را با مناطقی چون مرکز چین، فلات مغولستان، سیبری غربی، آسیای مرکزی و شبه قاره هند برقرار کرده و بسیاری از اقوام در شین‌جیانگ زندگی و یا به آن مهاجرت می کردند. این هم یک روند آمیختگی فرهنگ‌ اقوام مختلف و همچنین روند توسعه و سازندگی مشترک منطقه شین جیانگ توسط اقوام مختلف است. تاریخ پیشرفت شین جیانگ بخش مهمی از تاریخ توسعه ملت چین به شمار می رود.

جغرافیای شگفت‌انگیز شین جیانگ. جغرافیایی کلی شین جیانگ را می توان به "دو دشت بین سه کوه" خلاصه کرد: در شمال کوه آلتای و جنوب کوه کونلون قرار دارد و سلسله کوه‌های تیان شان در مرکز شین جیانگ را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می کند. در جنوب شین جیانگ دشت تاریم با مساحت 530 هزار کیلومتر مربع، بزرگترین دشت در چین است. صحرای تاکلاماخان در مرکز این دشت با مساحت 33 کیلومتر مربع بزرگترین صحرای چین و دومین صحرای بزرگ جاری جهان به شمار می رود. رودخانه تاریم که از این دشت عبور می کند با مسافت 2100 کیلومتر طولانی‌ترین رودخانه داخلی چین است. دشت جونگر در شمال شین جیانگ با مساحت 380 هزار کیلومتر مربع دومین دشت بزرگ چین است. صحرای گوربانتونگوت در مرکز این دشت با مساحت 48 هزار کیلومتر مربع دومین صحرای بزرگ چین است. مساحت کل آب‌های منطقه شین جیانگ به 5505 کیلومتر مربع می رسد که از میان آن، مساحت آب دریاچه بوستن 980 کیلومتر مربع و بزرگترین دریاچه آب شیرین داخلی چین است. همچنین دریاچه آیدینگ در منطقه تورفان 150 متر پایین‌تر از سطح دریا قرار دارد و پایین ترین مکان چین به شمار می رود. بسیاری از مناطق سرسبز در حاشیه دشت‌ها و کنار رودخانه‌ها قرار دارند و مساحت کل آنها حدود 5 درصد مساحت کل شین جیانگ را شامل می شود.

منابع غنی آب، خاک، نور، گرمایی و باد در شین جیانگ. منطقه شین جیانگ دور از دریا و اقیانوس، آب و هوای خشک و بارندگی کمی دارد. میزان متوسط بارندگی در سال تنها 171 میلیمتر است. تعداد رودهای بزرگ و کوچکی که از آب شدن برف کوه‌ها تشکیل شده اند به بیش از 570 می رسد و حجم رواناب آنها در سال 87 میلیارد و 900 میلیون متر مکعب است. میزان آب‌های زیرزمینی قابل استفاده به 15 میلیارد و 300 میلیون متر مکعب می رسد. آب ذخیره کوه یخ نیز به 2130 میلیارد متر مکعب می رسد که 50 درصد کل میزان آن در چین را شامل می شود و به آن "انبار جامد آب" می‌گویند. همچنین شین جیانگ از منابع غنی خاک برخوردار است به طوری که مساحت کل قابل استفاده برای کشاورزی، جنگل‌کاری و دامداری به حدود 67 میلیون هکتار می رسد و بیش از یک دهم مساحت کل آن در چین است. ساعات آفتابی در سال به 2600 تا 3400 ساعت می رسد که در میان مناطق مختلف چین در مقام دوم قرار دارد. شین جیانگ همچنین از انرژی غنی بادی برخوردار است و چین با سرمایه‌گذاری، نیروگاه‌های بادی در مناطق مختلف شین جیانگ ساخته و تعدادی هم در دست ساخت دارد. تسریع ساخت نیروگاه بادی در سال های اخیر با اقتدار به توسعه صنعت تولید تجهیزات برق بادی در شین جیانگ کمک کرده است.

منابع غنی معادن در شین جیانگ. شین جیانگ منابع غنی از معادن دارد و دورنمای توسعه صنعت معادن این منطقه بسیار گسترده است. تاکنون 138 نوع معدن در شین جیانگ کشف شده که از میان 172 نوع معدن کشف شده در سراسر چین، 80.2 درصد آن را شامل می شود. از میان این معادن، 96 نوع ذخیره قابل ملاحظه داشته، 5 نوع از لحاظ میزان ذخیره در مقام نخست در چین قرار داشته و 27 نوع که از لحاظ میزان ذخیره در پنج مقام پیشتاز و 41 نوع در ده مقام نخست در چین قرار دارد. میزان ذخیره نفت و گاز طبیعی، ذغال سنگ، آهن، مس، طلا، کروم، نیکل، فلزات کمیاب و مصالح ساختمانی بسیار فراوان است. بر اساس داده‌های منتشر شده در سومین گزارش بررسی منابع طبیعی در سراسر چین، ذخیره نفت شین‌جیانگ 30 میلیارد تن است که یک چهارم ذخیره نفت خاکی چین را شامل می شود. میزان ذخیره گاز طبیعی 10 تریلیون و 800 میلیارد متر مکعب است و 34 درصد کل ذخیره آن در خاک چین را تشکیل می دهد. همچنین میزان ذخیره ذغال سنگ در شین جیانگ نیز 2190 میلیارد تن برآورد شده که 43 درصد کل ذخیره ذغال سنگ چین را در بر می گیرد.

منابع طبیعی و انسانی گردشگری در شین جیانگ. منطقه شین جیانگ جاذبه‌های طبیعی ویژه و شگفت‌انگیزی از جمله همجواری کوه یخ و دشت داغ، همجواری صحرا و فضای سبز دارد. همچنین این منطقه از آداب و رسوم بومی ویژه و آثار باستانی بسیاری برخوردار بوده و نیروی بالقوه زیادی در توسعه گردشگری دارد. از میان جاذبه‌های مشهور گردشگری شین جیانگ می توان به دریاچه تیان چی در بالای کوه تیان شان، بهشت روی زمین – کاناس، راهروی سبز دره انگور تورفان و مرتع هوایی نالاتی اشاره کرد. هر سه مسیر جنوبی، شمالی و میانی جاده باستانی ابریشم که بیش از 5000 کیلومتر مسافت دارد، از شین جیانگ عبور کرده و در این منطقه جاذبه‌های فرهنگی بسیاری از جمله خرابه‌های شهرها، آرامگاه‌ها، غارهای سنگی بودایی، مزارع باستانی دیده می شود.

اوضاع کلی توسعه اقتصادی و اجتماعی شین جیانگ در سال 2015

میزان کل تولید شین جیانگ در سال 2015 میلادی 932 میلیارد و 480 میلیون یوان بود که در مقایسه با سال قبل 8.8 درصد رشد داشت. از میان آن، تولید کشاورزی با رشد 5.8 درصد 155 میلیارد و 909 میلیون یوان، صنایع تولید با رشد 6.9 درصد 356 میلیارد و 499 میلیون یوان و صنایع خدماتی با رشد 12.7 درصد 420 میلیارد و 72 میلیون یوان بود. میزان تولید سرانه این منطقه در همین سال با رشد 6.6 درصد به 40 هزار و 34 یوان برابر با حدود 6428 دلار رسید. همچنین میزان رشد درآمد قابل استفاده شهرنشینی و روستانشینی به ترتیب 13.5 درصد و 8 درصد بود. منطقه شین جیانگ در سال 2015 میلادی در مجموع 60 میلیون و 97 هزار گردشگر داخلی و خارجی را پذیرا بود و این رقم در مقایسه با سال قبل 23.1 درصد افزایش یافت. علاوه بر این، سپرده‌های بانکی یوان و ارزهای خارجی و همچنین وام بانکی نیز رشد چشمگیری داشتند و به ترتیب به 1780 میلیارد و 1370 میلیارد یوان رسیدند.

ارتقای کارآیی صنایع. در سال 2015، ارزش افزوده صنایع شین جیانگ با رشد 5.4 درصد به 296 میلیارد و 4 میلیون یوان رسید. همچنین تعداد شرکت‌های فوق‌العاده بزرگ با رشد 9.3 درصد به 2707 رسید. ارزش افزوده صنایع فوق‌العاده بزرگ نیز با رشد 5.2 درصد به 250 میلیارد و 10 میلیون یوان رسید که از میان آن میزان افزوده صنایع سبک با رشد 6.1 درصد 30 میلیارد و 547 میلیون یوان و صنایع سنگین با رشد 4.9 درصد 219 میلیارد و 463 میلیون یوان بود. از لحاظ نوع اقتصادی، میزان افزوده اقتصاد بخش دولتی با رشد 4 درصد به 168 میلیارد و 358 میلیون یوان و بخش خصوصی با رشد 8.9 درصد به 81 میلیارد و 652 میلیون یوان رسید. علاوه بر این، ارزش افزوده موسسات بزرگ با رشد 4.8 درصد 147 میلیارد و 940 میلیون یوان، موسسات متوسط با رشد 2.8 درصد 39 میلیارد و 609 میلیون یوان، موسسات کوچک با رشد 8.1 درصد 59 میلیارد و 728 میلیون یوان، موسسات فوق‌العاده کوچک با رشد 3.7 درصد 2 میلیارد و 733 میلیون یوان بود. شایان ذکر است که صنایع راهبردی نوظهور چون انرژی جدید و مواد جدید توسعه سریعی پیدا کرده و صنایع و اقتصاد این کشور رشد چشمگیری داشته است.

تحکیم رشد مستمر اقتصاد کشاورزی. در سال 2015، میزان کل تولید کشاورزی، جنگلداری، دامداری و شیلات شین جیانگ با رشد 6.3 درصد به 280 میلیارد و 442 میلیون یوان رسید. از میان آن، میزان تولید کشاوزری با رشد 6.9 درصد به 200 میلیارد و 538 میلیون یوان، میزان تولید جنگلداری با رشد 7.9 درصد به 5 میلیارد و 315 میلیون یوان، تولید دامداری با رشد 4.1 درصد به 64 میلیارد و 951 میلیون یوان، تولید شیلات با رشد 9.5 درصد به 2 میلیارد و 177 میلیون یوان رسید. همچنین صنایع خدماتی مربوط به کشاورزی، دامداری، جنگلداری و شیلات نیز با رشد 7.4 درصد به 7 میلیارد و 461 میلیون یوان رسید. تا کنون در شین جیانگ 11 هزار و 862 سازمان صنعتی کشاورزی راه‌اندازی شده که در مقایسه با سال شاهد 855 مورد افزایش بود. همچنین تعداد شرکت‌های بزرگ و مهم کشاورزی در سطح استان با افزایش 115 مورد به 509 شرکت رسید. تعداد شرکت‌ها و موسسات در زمینه فراوری محصولات کشاورزی و لجستیک نیز به 13 هزار و 758 رسید که در مقایسه با سال قبل 1678 مورد فزونی داشت. میزان کل تولید صنعت فراوری و لجستیک محصولات کشاورزی نیز با رشد 9.2 درصد به 172 میلیارد و 900 میلیون رسید.

تقویت مستمر ساخت تاسیسات زیربنایی و سازندگی محیط زیست. در سال 2015 میلادی، میزان سرمایه‌گذاری در اموال غیر منقول در شین جیانگ با رشد 10 درصد به 1072 میلیارد و 800 میلیون یوان رسید و 430 پروژه بزرگ و مهم اجرا شده است که از میان آن‌ها می توان به آغاز ساخت اتوبان تورفان – شیائو تسائو هو، اتوبان کاشغر – شوله، راه‌اندازی اتوبان کمربند اصلی دور شهر ارومچی، خط آهن هامی – ازینا، ساخت خط جدید آهن از شین جیانگ به خارج، ساخت ایستگاه جدید راه آهن سریع‌السیر ارومچی، احداث فرودگاه های روچان و شاچه، راه اندازی رسمی فرودگاه شهر شی هه زی و غیره اشاره کرد. در همین سال، 190 هزار و 300 هکتار جنگل مصنوعی در منطقه شین جیانگ ساخته شد و میزان پوشش جنگل و فضای سبز به 4.7 درصد رسید. همچنین از میان 19 شهر بزرگ تحت نظارت هوایی، کیفیت هوای 9 شهر به درجه دو و بالاتر رسیدند. علاوه بر این در منطقه شین جیانگ 29 منطقه حفاظت طبیعی که 11 مورد از آنها در سطح ملی و 18 دیگر در سطح استان است ایجاد شده و مساحت کل آنها به 19 میلیون و 670 هزار هکتار می رسد که 11.8 درصد مساحت کل شین جیانگ را در بر می گیرد.

پیشبرد سازندگی منطقه مهم در کمربند اقتصادی جاده ابریشم. منطقه شین جیانگ در سال 2015 برنامه‌هایی چون ایجاد "پنج مرکز" (راه و ترابری، بازرگانی، خدمات مالی، فرهنگ و علم، خدمات پزشکی) و احداث 10 منطقه تمرکز صنایع واردات و صادرات را تدوین کرده و اجرای پروژه‌های با اولویت را تعیین کرده است. در همین سال، گذرگاه تجاری برای واردات خودروی آلتاو و خورگوس با تصویب کشور فعالیت خود را آغاز کرده اند. طرح ایجاد منطقه جامع معاف از مالیات ارومچی با تصویب دولت ساخت خود را آغاز کرد و پروژه های برق‌رسانی و انرژی جدید به اجرا درآمدند و به پیشرفت‌هایی ر این زمینه نیز رسید. همچنین شین جیانگ به نمایندگی از چین با همکاری با گرجستان مجمع بین‌المللی "کمربند اقتصادی جاده ابریشم" را با موفقیت در خارج از کشور برگزار کرد که بیش از پیش تبادلات اقتصادی و تجاری چین به ویژه منطقه شین‌جیانگ با کشورهای همسایه تقویت یافته است.

تکمیل سازندگی در راستای بهبود زندگی مردم. منطقه شین جیانگ در سال 2015 مراسم "ششمین سال سازندگی برای بهبود زندگی مردم" را برگزار کرد و 100 پروژه مهم در 25 زمینه مربوط به زندگی مردم را به اجرا درآورد. همچنین سیاست افزایش اشتغال به کار با توسعه صنایع منسوجات، صنایع دستی ملی و غیره را اجرا کرد و شمار شاغلان جدید در سال 430 هزار نفر برآورد شدند. همچنین 2 میلیون و 500 نیروی کار مازاد روستایی به شهرها مهاجرت کرده و امور اجتماعی در زمینه های مختلف به پیشرفت‌های زیادی رسیده است. تا سال 2015 در شین جیانگ 117 مرکز فرهنگی، 107 کتابخانه عمومی و 86 موزه ایجاد شد و دانشگاه کاشغر، شعبه دانشگاه نفت چین در کارامای را راه اندازی کرد. این در حالی است که سیستم کامل کمک‌رسانی مالی در دوره‌های مختلف آموزشی شکل گرفته و در چهار بخش در جنوب شین جیانگ آموزش اجباری رایگان 4 ساله تحقق یافته است.

دستآوردهای کمکرسانی به سازندگی شین جیانگ. دولت چین کمکرسانی بلندمدت به سازندگی شین جیانگ را یک راهبرد مهم دانست و با استفاده از نیروهای سراسر کشور از توسعه منطقه شین جیانگ حمایت کرد. منطقه شین جیانگ راهنمایی در کمکرسانی منطقه به منطقه و خدمات به آن را تقویت بخشیده و بهبود زندگی مردم را در اولویت کار خود قرار داده است. در سال 2015، این منطقه پروژه‌هایی برای ساخت مسکن و افزایش درآمد مردم، توسعه دامداری، آموزش و پرورش، بهداشت، اشتغال‌زایی و غیره را به اجرا در آورد. شین جیانگ به کمکرسانی مناطق دیگر کشور به این منطقه در توسعه صنایع و انتقال صنایع با تمرکز نیروی کار به این منطقه بسیار اهمیت داده و آن را وظیفه مهم خود می داند. بسیاری از پروژه‌‌های سرمایه‌گذاری کلان در همین سال در شین جیانگ اجرا شده و به افزایش باثابت اشتغال به کار مردم اقوام مختلف یاری کرده است.

اکنون شمار کادرهای رهبری شین جیانگ از اقلیت‌های ملی 51.25 درصد کل کادرهای رهبری این منطقه را شامل می شود. بسیاری از این کادرهای رهبری، نیروهای مستعد و متخصصان در نهادهای دولتی و در زمینه ‌هایی چون اقتصاد، آموزش و پرورش، دانش و فناوری و فرهنگی فعالیت کرده‌اند. همچنین در این منطقه سیاست آزادی اعتقادات دینی به طور جدی رعایت شده و حقوق و منافع مشروع شهروندان و گروه‌های مذهبی به طور کامل تضمین شده و فعالیت‌های مشروع مذهبی مورد احترام و حفاظت قانونی قرار گرفته است. در حال حاضر در سراسر شین جیانگ 24 هزار و 800 مکان مذهبی از جمله 24 هزار و 400 مسجد ایجاد شده است که پاسخگوی نیازهای مسلمانان شین جیانگ برای فعالیت‌های دینی است. اکنون این منطقه در حال توسعه سریع و از همبستگی اقوام، ثبات اجتماعی و بهبود زندگی مردم برخوردار است.

منطقه شین جیانگ از پتانسیل‌های زیادی برای توسعه و دورنمای درخشان برخودار است. تا سال 2020 میلادی، میزان تولید شین جیانگ بیش از دو برابر آن در سال 2010 میلادی و درآمد مردم نیز دو برابر خواهد شد و زندگی مردم به طور چشمگیری ارتقا خواهد یافت. همچنین این منطقه در سازندگی در راستای ایجاد جامعه ای با صرفه جویی منابع و سازگار با محیط زیست به پیشرفت‌هایی رسیده و قدرت نرم فرهنگی به طور چشمگیری در حال رشد است. این منطقه همگام با مناطق دیگر چین هدف ساخت جامعه مرفه را تحقق خواهد بخشید.