با زنده شدن فعالیت های مذهبی و نیاز به روحانی های جوان و فشار های ناشی از روش تدریس اصلاح شده، فرم و محتوای کلاسیک آن ها تغییر یافته است.سال های تحصیل کمتر شده و 4 یا 5 سال بوده و روابط رسمی بین استاد و شاگرد بدلیل تغییر معلم ها در حال از بین رفتن است. ولی بیش از همه به خاطر افزایش تعداد معلم هاست. از لحاظ محتوا ، تدریس محدود به یادگیری عربی و دانش اولیه متون است، دروسی با مبنای سیاست مذهبی ارایه می شود.البته مدرنیته شدن وش های آموزشی نباید نادیده گرفته شود، این مساله بیشتر روی روحانی های اسلام سنتی متمرکز است، چراکه آن ها قادر به صحبت کردن به زبان عربی نیستند و عربی را با لهجه چینی بیان می کنند. عربی همچنین به صورت یک زبان مدرن آموزش داده می شود و دیگر فقط یک زبان نوشتاری و زبان مقدس قرآن نیست. برای نشان دادن مهارت های زبان عربی جوانان امروزی چینی، مسابقات قرآنی برگزار می شود.این مسابقان در سطوح استانی و ملی با حضور داوران مسلمان از کشورهای مختلف برگزار می شود.یادگیری این زبان پیشرفته به بهای یادگری فارسی است که زبان تدریس برای دختران محسوب می شود. گرچه متون امتحانات نهایی به زبان عربی ست. اگرچه مهارت های زبان عربی شاگردان بیشتر و بیشتر می شود دانش مذهبی آن ها کاسته می شود. امتحانات با حضور ین بازرس از دفتر مذهبی و یک نماینده از شعبه روابط اسلامی و در صورت امکان یک روحانی ترگزار می شود. پس از اتمام کار یک روحانی دیگر دعوت شده و به صورت رسمی مراحل کار را پیش می برد.این نوع تدریس جدید در تمامی مساجد در حال شکل گیری و انجام می باشد.
از دهه 90 ، مدارس مسجد با ماندن در جایگاه مذهبی خود به یک ارگان مستقل به اضافه یک مدیر تبدیل شده اند.دیگر مدارس به صورت مستقل ساخته می شوند.همه آن ها مدارس خصوصی یا خاص هستند.
این مدازس از اهمیت بالای برخوردار شده اند، بعضی به خاطر تعداد دانش آموزان، دختر و پسر، بعضی به خاطر دروسی که ارایه می دهند که بعدا برای دانشگاه و تحصیل برای در دانشگاه های خارجی مفید است. نام این مدارس مدرسه چینین – عربی، مدرسه زبان عربی، مدرسه فرهنگ اسلامی و از این قبیل است. این نام ها بعضا به دلایل خاصی به کار می روند ، برای مثال مدرسه زبان عربی، نشان می دهد که دروس ارایه شده در این مدرسه به زبان عربی بوده و تعهد آن ها به مذهب می باشد. دیگر مدارس هویت خود را بیان می کنند.مدارس زبان عربی صرفا برای یادگیری زبان نیستند و اگاهی وسیعی از جهان امرئز در اختیار دانش آموزان قرار می دهند.
تعداد دقیق این مدارس در سراسر چین مشخص نیست.گفته می شود 12 مدرسه در استان یون نان وجود دارد. در استان های دیگر تعداد مدارس هویی نسبتا بالا تخمین زده می شود. حداقل تعداد بین 5 تا 6 مدرسه است. از این میان پنج مدرسه با کیفیت بالا در نین شیا، دو مدرسه در هن نان و دو مدرسه در یون نان است. محتوای درسی بسیار مشابه است، تفاوت در امکانات آموزشی ست، مخصوصا کامپیوتر.دروس عبارتند از عربی، متون پکن و شانگهای، دروس مذهبی،(فقه، تفسیر)، که بعضی کتب مربوطه از عربستان یا کویت وارد می شود، تاریخ چین و اسلام به چینی. در آخر درسی به نام علوم اجتماعی ، در رابطه با قوانین چین و سیاست مذهبی چین بعضی مدارس آن را به صورت مدرن و کلاسیک چینی ارایه می دهندو حتی گاهی بعضی دروس اضافه به زبان انگلیسی. درس ریاضی در 4 سال تدریس می شود ولی در نهایت تعداد کمی در آن نمره قبولی می گیرند.سن دانش آموزان بین 18 تا 25 سال است. تعداد دختران بیشتر بوده و پس از قبولی در امتحان دوم ثبت نام می شوند.به طور متوسط 100 شاگرد در هر مدرسه است ولی این رقم می تواند به 300 دانش آموز نیز برسد. بیش از نیمی از شاگردان از استان خود هستند و بقیه از سراسر چین هستند گرچه بیشتر آن ها مسلمان و (هویی و اویگور) ولی جوانان هان نیز بین آن ها دیده می شود. این افراد بعد از تشرف به دین اسلام می تواند شروع کنند.هزینه تحصیل افرادی که توانایی پرداخت ندارند بوسط مدرسه پرداخت می شود.در مناطق فقیر مخارج تحصیل در دوره 4 ساله 200 یوان است.در جاهای دیگر این هزینه 400 تا 500 یوان می باشد.هزینه اسکان و غذا 50 تا 100 یوان در هر ماه است. این هزینه های پایین به خاطر کمک های اجتماع های محلی و دستمزد پایین معلمان است بعضی از این معلم ها بازنشسته هستند و در ازای حقوق بسیار پایین همکاری می کنند.حقوق این افراد بر اساس شرایط خانوادگی ، اصلیت، محل زندگی، و آموزش آن ها دارد. یعنی فردی که خرج خانواده دا می دهد و از استان دیگری می آید و خارج از کشور تحصیل کرده بالاترین حقوق را می گیرد. پرداختی ها ماهانه بین 300 تا 500 یوان در ماه است.اکثر معلم ها مرد هستند ولی آموزگار زن نیز بین آن ها دیده می شود. نکته مهمی که قابل ذکر است انتشار روزنامه توسط معلم ها با همکاری دانش آموزان است. این روزنامه ها در مدرسه و خارج از مدرسه ، همچنین در استان های دیگر توزیع می شود.این کار برای انتشار تئولوژی و تهیه مطلب های اجتماعی انجام می شود.
برای توسعه اسلام دختران باید تحصیل کنند.
در حال حاضر روحانی ها رو تحصیل زنان ، که یکی از پیشرفت های این دوره محسوب می شود کار می کنند.کلاس های بعد از ظهر و گاها صبح در مساجد مختص افراد شاغل و یا زنان مسن تر است. این کلاس ها توسط روحانی اداره می شود.برای مثال در شهر سانیا، مدرسه زنان که واقع در جزیره های نان است. این مدرسه از دو بخش تشکیل شده است.یک بخش برای دختران جوان که دروس عادی را می گذرانند .بخش دیگر شامل 4 کلاس است. در این کلاس ها بعد از حضور روحانی در کلاس شاگردان با هم یکی از سوره های قرآن را می خوانند و آنقدر تکرار می کنند تا حفظ شوند. حدود پانزده نفر در هر کلاس شرکت می کند.همین کلاس ها در لانجو نیز برگزار می شود.یک برنمه کامل جهت پیشرفت تحصیلی دخترانن طراحی شده و بتدریج اجرا میشود.برای مثال دروس بعد از ظهر ها در طول هفته یا آخر هفته برای دختران 5-6 ساله جهت یادگیری عربی برگزار می شود.حتی در بعضی کلاس ها با وجود کاستی های منابع تدریس برای دختران بزرگتر کلاس ها ادامه دارد.
برای دختران حضور در این کلاس ها راهی برای دور بودن از خانواده هایشان محسوب می شود.پیشزفت این شاگردان در مدرسه گاه بسیار سریع ، یک سال یا حتی چند روز قابل مشاهده است. برای بعضی دیگر چشمه امید است.یک دختر 19 ساله از یک خانواده بسیار مذهبی هویی در شین جیان به ما گفت او مجبور بوده برای نگهداری از مادرش به مدرسه نرود، حواهر و برادر های او به تحصیلات خود ادامه دادند در حالی او به تنهایی در خانه ماند. وقتی که خواست دوباره به مدرسه بازگردد هیچ مدرسه ای او را قبول نکرد. در نهایت یکی از مدارس اسلامی یون نان او را قبول کرد.
