بند سوم: روابط چین با کشورهای آمریکا، ژاپن و روسیه

1- روابط چین و آمریکا

فوریه سال 1972،"ریچار دینکسون" رییس وقت آمریکا از چین دیدار کرد ،در جریان این دیدار مقامهای دو کشور اطلاعیه مشترک چین و آمریکا موسوم به "اطلاعیه شانگهای"را منتشر کردند ، امضا این سند به معنای پایان دوران انزوای چین و آمریکا پس از بیش از 20 سال محسوب می شود.16 م دسامبر سال 1978 ، چین و آمریکا بیانیه مشترک جمهوری خلق چین و جمهور ایالات متحده آمریکا درباره بر قراری روابط خارجی دو کشور را منتشر کردند و اول ژانویه سال 1979 ، دو کشور رسما روابط خارجی در سطح سفیر را بر قرار کردند. 17 اوت سال 1982 ، دو کشور اطلاعیه 17 اوت را منتشر مقرراتی و برای حل تدریج و نهائی مسئله فروش سلاح به تایوان توسط آمریکا مطرح کردند.

ژانویه سال 1984 ،نخست وزیر وقت چین از آمریکا دیدار کرد. آوریل همین سال "ریگان" رییس وقت آمریکا از چین دیدن کرد و ژوئیه سال 1987،"لی سین نین" رییس جمهور وقت چین به آمریکا سفر نمود. این اولین دیدار رییس جمهوری خلق چین از آمریکا محسوب می شود.

ژانویه سال 1998، "ویلین کوهن" وزیر دفاع وقت آمریکا از چین دیدن کرد و دو کشور قرارداد ایجاد و تقویت مکانیسم مشورت امنیت نظامی دریائی توسط وزارتهای دفاع ملی "چین و آمریکا" را امضا کردند.25 مه "جیانگ زمین" رییس وقت چین و "کلینتون" همتای آمریکایی وی برای اولین بار با گفتگوی مستقیم و محرمانه تلفنی بین سران دو کشور را تاز کردنداز طریق تلفنی گفتگو کردند،و درخصوص اوضاع آسیای جنوبی و روابط دو کشور مذاکره نمودند.

بنا به دعوت "جیانگ زمین" رییس جمهور وقت چین، بیل کلینتون رییس جمهور زمان آمریکا از 25 ژوئن تا سوم ژوئیه سال 1998 ، دیدار رسمی از چین انجام داد. روسای دو کشور پس از مذاکرات موافق کردند که دو کشور ضمن تقویت آتی گفت وگو و همکاری دو کشور در مسائل مهم بین المللی،برای ایجاد روابط مشارکتی راهبردی سازنده با نگرش به قرن 21 مشترکا تلاش کنند. طرفین تصمیم گرفتند که یکدیگر را هدف سلاحهای هسته ای راهبردی که تحت کنترل قلمرداد نکنند. دو طرف موافقت کردند که ضمن تقویت آتی گفت و گوهای راهبردی در قلمروهای اقتصادی و بانکداری ، برای مساعدت به توسعه مطلوب اقتصاد جهان و بانکداری بین المللی سهم مثبتی ادا کنند.

اول ژانویه سال 1999، "جیانگ زمین " و "کلینتن" بمناسبت20 مین سالگرد برقراری روابط سیاسی چین و آمریکا متقابل پیام تبریک را ارسال کردند.از 6 تا 14 آوریل همین سال"جو ژون جی"نخست وزیر وقت چین از آمریکا دیدار کرد. این اواین دیدار نخست وزیر چین پس از15 سال از آمریکا محسوب می شود.

8 م مه سال 1999، ناتو به ریاست آمریکا با پنج موشک از زاویه های مختلف به سفارت چین در یوگسلاوی حمله کرد که در نتیجه آن 3 خبرنگار چینی کشته و بیش از 20 پرسنل سفارت زخمی شدند و سفارتخانه چین بشدت آسیب دید.عملکرد وحشیانه آمریکا خشم و انزجار مردم چین را برانگیخت و در روابط چین و آمریکا تاثیرات منفی بر جای گذاشت.

یازدهم سپتامبر،"جیانگ زمین"رییس جمهور وقت چین با "کلینتون"همتای آمریکایی خود در مدت برگزاری اجلاس غیر رسمی رهبران سازمان همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام در "آکرن" نئوزیلند ملاقات کرد. این ملاقات ثمرات مثبتی حاصل کرد.

در سال 2000، دید و بازدید ها و همکاری سطوح بالای چین و آمریکا در س 2000 در قلمروهای مختلف افزایش یافت. 15 دسامبر همین سال ، کنگره ملی آمریکا با تصویب قانونی جوه غرامت، میلیون دلاری برای جبران حملات آمریکا به سفارت چین در یوگسلاوی مقرر نمود.

قبل از ظهر اول آوریل سال2001، یک هواپیمای شناسایی نظامی نوع "ای پی 3" آمریکا در 104 کیلومتری جنوب شرقی جزیره "های نان" چین هنگام اجرای عملیات اکتشافی با یک جنگکده های چین که آن را تعقیب می کرد، بر خورد نمود و بر اثر این حادثه"وان وی" خلبان چین شهید شد. هواپیمای آمریکای مذکور پس از آن بدون اجازه چین وارد قلمرو هوایی این کشور شد و در فرودگاه نظامی "لین شیو" واقع در جزیره "های نان" فرود آمد. 11 آوریل "تان جیا شوان" وزیر خارجه وقت چین نامه عذرخواهی دولت آمریکا درباره سقوط جنگکده چین پس از بر خورد با هواپیمای آمریکایی از دست نماینده دولت آمریکا و سفیر آمریکا در چین دریافت کرد.

یازدهم سپتامبر سال 2001 ، شهرهای نیویورک و واشنگتن در آمریکا مورد حملات تروریستی قرار گرفت که تلفات سنگین و خسارات مالی فروانی بر جای گذاشت. 19 م اکتبر ، "جان زمین " رییس جمهور وقت چین در شانگهائی با "بوش "رییس جمهور آمریکا ملاقات کرد، دو طرف درخصوص مسایل مهمی مانند روابط دو کشور و مبارزه با تروریسم عمیقا تبادل نظر کرده و به توافق نظر مهمی رسیدند. طرفین متفقا موافقت نمودند که برای توسعه روابط همکاری سازنده چین و آمریکا تلاش کنند.

توسعه روابط چین و آمریکا در سال 2002 با موانعی مواجه شد ، ولی کلا گرایش به سمت بهبود را حفظ کرد. بنابه دعوت "جیانگ زمین " رییس جمهور وقت چین ، "جرج بوش" رییس جمهور آمریکا 21 و 22 م فوریه از چین دیدار کرد. سران دو کشور بار دیگر ملاقات کردند ،و روابط دو جانبه و اوضاع کنونی بین المللی را مورد مشورت قرار داده و درباره تقویت گفت و گو و همکاری ، حل مطلوب اختلافات و توسعه آتی روابط وهمکاری سازنده چین و آمریکا به توافق رسیدند. "جیانگ زمین" در این ملاقات دعوت رییس جمهور آمریکا را پذیرفت و اکتبر همین سال قبل از حضور در کنفرانس سازمان همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام در مکزیک از آمریکا دیدار کرد. رییس جمهور وقت چین در دیدار با "بوش" رییس جمهور آمریکا به اهمیت حل مطلوب مسئله تایوان در توسعه روابط چین و آمریکا تاکید کرد. "بوش" بار دیگر اعلام کرد که آمریکا به سیاست یک چین پایبند بوده و سه اطلاعیه مشترک چین و آمریکا را رعایت خواهد کرد. این سیاست دراز مدت دولت آمریکا محسوب می شود و تغییر نخواهد کرد.

از هفتم تا دهم دسامبر سال 2003، ون جیا بائو نخست وزیر زمان چین در جریان دیدار خود از آمریکا اصول پنجگانه درباره توسعه مداوم و سالم روابط دو کشور را مطرح کرد. جرچ بوش رییس جمهوری آمریکا با آن موافقت کرد. مقامات دو کشور همچنین درباره ارتقای سطح کمیسیون بازرگانی چین و آمریکا به توافق رسیدند.

یکم ماه اوت سال 2005، نخستین گفت و گوی راهبردی چین و آمریکا در پکن برگزار شد. از آن به بعد این گفت و گو به عنوان یک سازوکار در زمان مقرر در دو کشور برگزار شده است. از نوزدهم تا بیست و یکم نوامبر همین سال، جرج بوش رییس جمهوری آمریکا از چین دیدار کرد. در جریان این دیدار، رییسان جمهوری دو کشور درباره مسایل مورد علاقه منطقه ای و بین المللی بحث و تبادل نظر کرده و موافقت نمودند که ضمن تعمیق درک و اعتماد متقابل به توسعه همه جانبه روابط سازنده و همکاری در قرن جدید بپردازند.

هجدهم تا بیست و یکم آوریل سال 2006، هو جین تائو رییس جمهوری خلق چین از آمریکا دیدار کرد. مقامات دو کشور در این دیدار بر این باور بودند که دو کشور منافع راهبردی مشترک زیادی داشته و دو طرف باید همکار سازنده یکدیگر باشند و روابط مطلوب دو کشور برای حفظ صلح، ثبات و شکوفایی منطقه ای و بین المللی حائز اهمیت راهبردی است. رییسان دو کشور همچنین در چهاردهمین نشست غیر رسمی سران سازمان ه همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام در ویتنام نیز باهم دیدار و گفت و گو کردند.

نهم ژوئیه سال 2008، هو جین تائو رییس جمهوری چین در جریان برگزاری نشست سران گروه 8 و کشورهای در حال توسعه در ژاپن درباره روابط چین و آمریکا و مسایل مورد علاقه منطقه ای و بین المللی با جرج بوش رییس جمهوری آمریکا دیدار و گفت و گو کرد. از هفتم تا یازدهم ماه اوت، جرج بوش بنابه دعوت در مراسم افتتاحیه بازی های المپیک پکن و فعالیت های مربوط شرکت کرد. بیست و یکم نوامبر، رییس جمهوری چین در حاشیه شانزدهمین نشست غیر رسمی سران سازمان همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام در شهر لیمای پرو با همتای آمریکایی خود دیدار کرد. دو طرف درباره مسایلی چون بحران بین المللی مالی، توسعه اقتصاد جهانی و حفظ صلح جهانی بحث و تبادل نظر کردند.

یکم آوریل سال 2009، هو جین تائو رییس جمهوری چین در لندن برای نخستین بار با باراک اوباما رییس جمهوری جدید آمریکا دیدار کرد. دو طرف با ایجاد روابط همکاری همه جانبه دو کشور در قرن بیست و یکم و راه اندازی سازوکار گفت و گوهای راهبردی و اقتصادی موافقت کردند. از پانزدهم تا هجدهم نوامبر، باراک اوباما از چین دیدار کرد. رهبران دو کشور درباره روابط دو جانبه و مسایل مورد علاقه بین المللی و منطقه ای عمیقاً تبادل نظر کرده و به تفاهمات زیادی رسیدند. دو طرف همچنین موافقت کردند که روابط همکاری جهت مقابله با چالش های مشترک را ایجاد کنند.

از هجدهم تا بیست و یکم ژانویه سال 2011، هو جین تائو رییس جمهوری چین در سفر به آمریکا پس از دیدار با باراک اوباما بیانیه مشترک دو کشور را منتشر کرد. در این بیانیه مشترک آمده است که چین و آمریکا برای ایجاد روابط همکاری حاکی از احترام متقابل و منافع مشترک تلاش می کنند.

ماه فوریه سال 2012، شی جین پینگ معاون رییس جمهوری زمان چین در جریان سفر به آمریکا با رییس جمهور و معاون رییس جمهور این کشور دیدار و گفت و گو کرد. ماه مه سال 2012، مقامات دو کشور در حاشیه برگزاری گفت و گوهای راهبردی و اقتصادی دو کشور در پکن درباره ایجاد روابط جدید بین دو کشور بزرگ بحث و مذاکره کردند. پس از آن، مقامات دو کشور در سومین نشست مقامات عالی رتبه درباره تبادلات نیروی انسانی دو ک شور، نشست گروه 20 در مکزیک و نشست های مجمع منطقه آسیای جنوب شرقی درباره همین موضوع باهم رایزنی و تبادل نظر کردند.

روزهای هفتم و هشتم ژوئن سال 2013، شی جین پینگ رییس جمهوری چین بنابه دعوت در ایالت کالیفرنیای آمریکا با باراک اوباما همتای آمریکایی خود دیدار کرد. دو طرف درباره سیاست های داخلی و خارجی کشور خود، روابط دو جانبه و مسایل مورد علاقه منطقه و بین المللی عمیقاً تبادل نظر کردند.