غارهای " دون هوانگ "

غارهای " دون هوانگ " واقع در شمال غرب چین گنجینه هنری بزرگی محسوب می شود و پردامنه ترین غارها در میان چهار گروه غارهای چین است . در این غارها هنر حکاکی سنگ بیش از ده سلسله چین در نزدیک به یک هزار سال گذشته نشان داده شده است و نیز پردامنه ترین خرابه های مذهب بودای جهان می باشد که بطور کامل حفظ شده است .

در حومه شهر " دون هوانگ " استان " گان سو " واقع در شمال غرب چین کوهی به نام " مینگ شا شان " وجود دارد . در پرتگاه شرقی این کوه ، نزدیک به دو کیلومتر از جنوب به شمال غارهای پنج طبقه حکاکی شده است . این غارها بسیار با شکوه بوده و غارهای معروف " مو گائو کو " " دون هوانگ " جهان نامیده می شود .

شکل گیری این غارها به سال 366 میلادی باز می گردد . روزی ، راهب بودایی به نام " له جون " به " دون هوانگ " سفر کرد . در کوه " مینگ شا شان " نور تابناکی خاصی را دید . گویی هزاران بودا در میان این نورها دیده می شوند . راهب گمان کرد که اینجا ناحیه مقدسی است . بدین سبب از مردم خواست روی پرتگاه نخستین غار بودا را حکاکی کنند . از آن به بعد ، پس از گذشت چند سلسله شمار غارها بیشتر شد و تا سلسله " تانگ " در قرن 7 جمعا به بیش از یک هزار رسید . بدین سبب " مو گائو کو " " هزار غار بودا " نیز نامیده می شود .

" مو گائو کو " کاخ هنری است که معماری ، نقاشی روی دیوار و حکاکی در آن متمرکز است . مردم سلسله های مختلف هنگام حکاکی در داخل غارها بسیاری مجسمه های بودا را ساخته و روی دیوار نقاشی کردند . با وجود تحولات تاریخی و تخریب مصنوعی ، تا امروز کماکان نزدیک به 500 غار در " مو گائو کو " و نقاشی روی دیوار حدود 50 هزار متر مربع و بیش از 2000 مجسمه بودا حفظ شده است . مجسمه های " مو گائو کو " به ژست های مختلف و لباس های گوناگون ویژگی های دوران مختلف را نشان می دهد . نقاشی روی دیوار " مو گائو کو " بسیار پرشکوه است . اگر همه این نقاشی ها به یکدیگر وصل شود ، به دالان نقاشی شده 30 کیلومتری تبدیل می شود .

" مو گائو کو " در منطقه ای دوردست در چین واقع است . بدین سبب در سده های گذشته مورد توجه مردم قرار نگرفت. اما در اوائل قرن 20 پیدایش یک انبار کتاب مرموز باعث شد که مردم " مو گائو کو " را کاملا کشف کنند و با آن آشنا شوند .

در سال 1900 میلادی ، یک مسوول بخش مدیریت " مو گائو کو " بطور غیر منتظره یک اتاق محرمانه پیدا کرد . این اتاق بعدها " غار ذخیره کتاب مقدس بودا " نامیده شد . در داخل این غار کوچک که طول و عرضش سه متر است ، حدود 50 هزار اثر باستانی مانند کتب مقدس بودا ، پارچه های ابریشمی ، نقاشی ها و پارچه های دارای نقاشی بودایی گل دوزی شده پیدا شد . موضوع این آثار که حدود قرن 4 تا قرن 11 میلادی پیش بود ، شامل تاریخ ، جغرافیا ، سیاست ، ملت ، نظامی ، زبان ، هنر ، ادبیات ، مذهب ، دارو و علم چین ، آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و اروپا است و " کتاب دائره المعارف قرون وسطی " نامیده می شود .

مرد پس از آنکه غار کتاب مقدس بودا را پیدا کرد ، بعضی آثار باستانی را از غار بیرون آورده و فروخت . سپس متوجه شد که در داخل " مو گائو کو " کتب مقدس و با ارزشی نگهداری می شود . بعدها سیاح کاشف کشورهای مختلف وارد شهر " دون هوانگ " شدند . به سبب آنکه دولت سلسله " چینگ " در آن زمان بسیار ضعیف بود ، در نزدیک 20 سال سیاحانی از روسیه ، انگلستان ، فرانسه ، ژاپن و آمریکا نزدیک به 40 هزار کتاب مقدس بودا و بسیاری نقاشی های روی دیوار و مجسمه ها را از شهر " دون هوانگ " دزدیده و خسارات عظیمی به " مو گائو کو " وارد آوردند . اکنون کشورهای انگلستان ، فرانسه ، روسیه ، هند ، آلمان ، دانمارک ، سوئد ، کره جنوبی ، فنلاند و آمریکا آثار باستانی " دون هوانگ " را حفظ می کنند و این آثار دو سوم آثار باستانی غار ذخیره کتاب مقدس بودا را شامل می شود . بعضی کارشناسان چین در شرایط سخت شروع به مطالعات کتاب های " دون هوانگ " کردند . در سال 1910 میلادی ، نخستین کتاب مطالعات " دون هوانگ " منتشر شد . این کار نشانگر تاسیس رشته " دون هوانگ " شناسی است . در سال های گذشته کارشناسان کشورهای مخلتف علاقه زیادی به هنر " دون هوانگ " نشان داده و به مطالعاتی پرداخته اند . اما کارشناسان چین در این زمینه دست آوردهای چشمگیری حاصل کرده اند . دولت چین به کار حفاظت از " مو گائو کو " به عنوان گنجینه فرهنگ این کشور بسیار اهمیت می دهد . در سال 1950 میلادی ، دولت چین " مو گائو کو " را در صفوف نخستین گروه اداره مورد حفاظت سراسر چین قرار داد . در سال 1987 میلادی ، " مو گائو کو " وارد فهرست آثار باستانی فرهنگی جهان یونسکو شد . اکنون در مقابل " مو گائو کو " مرکز نمایش هنر " دون هوانگ " تاسیس و بعضی غارهای مصنوعی برگرفته از غارهای واقعی ایجاد شده است . با این کار آثار باستانی غارها مورد حفاظت قرار می گیرد . مسافران خارجی غارهای " مو گائو کو " را چنین ارزیابی می کنند : "بزرگترین گنجینه موجود هنر مذهب بودا در جهان " .