غارهای " موگای دون حوان "

غارهای "موگای دون حوان "درشمال غربی چین پردامنه ترین وپرشکوه ترین و کامل ترین گنجینه هنر بودایی جهان است. سال 1987 غارهای موگا در " فهرست میراث جهانی " ثبت شد. ارزیابی کمیته میراث جهانی بران است که غارهای موگا به عنوان مجسمه ها و نقاشی های دیواری در جهان شهرت دارد و هنر بودایی یکهزار ساله را نمایان کرده است .

در حومه شهر دون حوان استان گان سو در شمال غربی چین کوه مین شان مشاهده می شود که در پرتگاه های شرقی این کوه در دو کیلومتری از جنوب تا شمال از بالا تا پایین پنج طبقه غار دیده می شود که بسیار پر ابهت است. این غارها را " موگای دون حوان " می نامند .

از سال366 میلادی کار کنده کاری غارها آغاز شد و پس از بازسازی تعداد آنها افزایش یافته و تا قرن هفتم در سلسله تانگ شمار غارها به بیش از یک هزار رسید . از اینرو غار هزار بودا نامیده می شود.

مردم سلسله های مختلف ضمن کنده کاری غارها در درون آنها تصاویر بودا را ترسیم کرده و مجسمه های بودا را می ساختند . به دلیل اینکه این غارها در کنار " جاده ابریشم "قرار دارد، این غارها به عنوان پل ارتباط ادیان و فرهنگ و دانش شرق و غرب نیز تلقی می شود . هنرهای خارجی با هنرهای ملی چین در این غارها امیخته شده و سبک های هنری آن باعث شده است این گنجینه هنری بسیار زیبا به نظر برسد .

به رغم تحولات تاریخی و تخریب های مصنوعی کماکان 500 غار و 50 هزار متر مربع نقاشی دیواری و بیش از دو هزار مجسمه حفظ شده است.مجسمه های موگا هزاران شکل دارد و تزیینات لباس و ویژگی های دوران مختلف را نمایان کرده است. نقاشی های دیواری موگا نیز بسیار پرعظمت است .اگر همه این نقاشی های دیواری به هم متصل شود به صورت دالان 30 کیلومتری نقاشی در می آید.

موضوعات این نقاشی های دیواری را دین بودا از جمله تصاویر بودایی ،بودایی ها ،نقاشیهای حاکی از حکایات دین بودا حکایات هند،اسیای میانه و چین و نقاشی های حاکی از تاریخ دین بودا با تلفیق اشخاص تاریخی شامل می شود. گذشته از اینها،نقاشی های دیواری دوران مختلف همچنین زندگی اجتماعی،لباسها و کلاه های ملیتها،مجسمه سازی معماری باستانی و موسیقی رقص اکروبات را نمایان کرده و واقعیات تاریخی تبادلات فرهنگی چینی و خارجی را یاد داشت کرده است. از این رو دانشمندان غربی این نقاشی های دیواری را " کتابخانه دیواری " می دانند.

سال 1900یک اتاق مخفی نگهداری کتاب در این غارها کشف شد . مردم انرا " غارنگهداری کتاب " نامیده

اند. در درون این غار به طول و عرض سه متر، کتابها ،پارچه های منسوجات ،نقاشی ها و تصاویر بودایی و کشفیات نادر حدود 50 هزار مورد یافت می شود تاریخ این کشفیات از قرن چهارم تا قرن یازدهم میلادی بوده و موضوعات ان تاریخ ، جغرافیا ،سیاست ملیت ؛ مسایل نظامی زبان و خط ، ادبیات و هنر مذهب پزشکی علوم و فنون و کلیه ابعاد مربوط و کتاب دایره المعارف باستانی چین است . پس از کشف غار کتابها، بسیاری

از این آثار را خارجیان به سرقت بردند که ضایعه بزرگی محسوب می شود . اکنون در انگلیس فرانسه روسیه هند المان دانمارک سوئد کره جنوبی فنلاند و امریکا کشفیات دون حوان نگهداری می شود که معادل دو سوم شمار کل کشفیات غار یاد شده است .

به دنبال کشف غار ،گروهی دانشمندان چین تحقیق و بررسی کتابهای دون حوان را شروع کردند. سال 1910 نخستین کتابهای تحقیق دون حوان در چین چاپ شد . از این به بعد رشته دون حوان شناسی ایجاد گردید. در چند دهه گذشته دانشمندان کشورهای جهان به هنر دون حوان علاقه فوق العاده ای پیدا کرده و به طور مستمر به تحقیق و بررسی ان پرداخته اند .

دانشمندان چین در این زمینه دست اورد های عظیمی حاصل کرده اند.موگای دون حوان گنجینه فرهنگ چین است و دولت چین همواره به حفاظت از آن بسیار اهمیت داده است به دلیل اینکه گردشگران مناطق سراسر جهان از این اثار دیدن می کنند ، به منظور حفاظت از کشفیات، دولت چین درکوه "سان وی " در مقابل موگا مرکزنمایش هنر دون حوان را ایجاد

کرد ه است . اخیرا دولت چین سرمایه دویست میلیون یوانی برای ایجاد "موگای دیجیتالی " اختصاص داد . این غار مشابه برای حفظ ثروت فرهنگ دون حوان و پرهیز از اسیب رسیدن به نقاشی های دیواری بسیار مفید است.