شعر و آواز در میان دشت شین جیان

فصل تابستان، بهترین فصل برای دشت شین جیان از راه رسید.

کوچ نشین های قزاق شین جیان، پس از سپری کردن زمستان سرد، و سختی های مهاجرت در فصل بهار، با رسیدن فصل تابستان، بالاخره فرصتی یافتند تا به استراحت و رقص و آواز در یک هوای دل انگیز تابستانی بپردازند.

در برنامه فرهنگی امشب، ما وارد دشت وسیع شین جیان می شویم تا از نزدیک به موسیقی بومی و افتخار آفرین قزاق های این منطقه به نام "اکندار آیتسی" گوش کنیم.

"اکندار" به زبان قزاقی به معنای شاعر غزلسرا و "آیتسی" به معنی "مشاعره" است که به بداهه خوانی دو نفره اشاره دارد و در آن شعرا، به صورت آوازخوانی با یکدیگر به مشاعره می پردازند. مراسم "اکندار آیتسی" در جشنواره ها و اعیاد اجرا می شود، در هنگام اجرای این نوع آوازخوانی، همه قزاق های کوچ نشین، در هر نقطه ای که باشند برای حضور در این جشنواره خود را به محل اجرای این برنامه می رسانند.

"مراد" یکی از دامپروران قزاق ایالت خودمختار "سانجی" شین جیان می گوید: تمام قزاق ها عاشق اکندار آیتسی هستند، طوری که آفتاب سوزان و باران شدید هم نمی تواند جلودار آن ها شود. او می افزاید:

"اکندار آیتسی تکیه گاه روحی قزاق ها است و لذت و شادی بی نظیری به آن ها می بخشد. همان طور که هیچ زنبوری نمی توانید بیابید که عاشق گرده گل ها نباشد، قزاقی را هم نمی توانید پیدا کنید که اکندار آیتسی را دوست نداشته باشد."

محتوای آواز خوانندگان اکندار آیتسی توصیف دیده ها و بیان احساسات در این زمینه است. موضوع آواز آن ها محدودیت ندارد، آن ها می توانند با یک بحث تاریخی شروع کنند و به ماه و خورشید و کوه و ستارگان و یا حتی حیوانات برسند.

همان طور که اشاره شد، سرودهای اکندار آیتسی به شکل گفت و گوی دو نفره و به صورت رقابتی اجرا می شود و پس از پایان مشاعره، این مراسم به اتمام می رسد. از این رو، ممکن است، زمان اجرای این برنامه طولانی شود. بنابراین، با توجه به نامحدود بودن موضوع مشاعره، خوانندگان می بایستی پیش از حضور در برنامه، آمادگی لازم داشته باشند.

"آیشام گل" یکی از دختران خواننده اکندار آیتسی می گوید:

"موضوع شعر خوانندگان، با توجه به آن چه در آن لحظه خوانده می شود، انتخاب شده و پیش می رود. به همین دلیل، لازم است تا خوانندگان دارای اطلاعات عمومی زیادی داشته باشند. علاوه بر دانستنی های سنتی، خوانندگان اکندار آیتسی بایستی در مورد مسایل روز هم اطلاعات داشته باشند تا بتوانند در مشاعره، شرکت کرده و پاسخ طرف مقابل خود را به راحتی بدهند.

آیا تا کنون نوای خوش سازی را که با آوای دلنشین و شگفت انگیز خواننده آن همراهی می کند، شنیده اید؟ این همان تنبور، ساز زهی ویژه قومیت قزاق شین جیان است.

"بریک تولپبرگن" استاد نوازنده تنبور در دانشکده تربیت معلم ایالت خودمختار ایلی شین جیان با اشاره به یک ضرب المثل قزاقی می گوید: خوانندگان اکندار آیتسی همچون بلبل، و تنبور

آن ها نیز همچون اسبی تندرو است. خوانندگان اکندار آیتسی هر جا که سوار بر اسب باشند، تنبور خود را نیز به همراه دارند. او می گوید: "ما قزاق ها قومی کوچ نشین در میان دشت ها هستیم.

ما قزاق ها، خود را به شاهین و تنبور، و ساز تنبور و آواز را به بال های این شاهین تشبیه می کنیم. تنبور دوست نزدیک خواننده است و خواننده با نواختن آن، شعر را شگفت انگیزتر و با احساس تر بیان می کند."