آداب و سنن مردم قاینات

كف زني و آتشوني

ريشه چوبك كه دراصطلاح محلي به آن بيخ مي گويند. بيخ را ازدامنه مناطق سردسيركنده ويا ازمغازه هاي بقالي وعطاري مي خرند. ريشه ها را درظرف آبي جوشانده وآب جوشيده سرد شده را درظرف بزرگ سفالي بنام تغارريخته وبوسيله دسته گزي آن را به هم زده وسپس كف روي آن را جدا ودرظرف سفالي ديگري مي ريزند. آنقدربهم مي زنند كه بصورت خامه درآيد.

آنگاه مقداري شكريا شيره انگوربه آن مخلوط ومجدداً بهم زده، با مقداري مغزبادام، پسته وگردو تزيين مي كنند. اين شيريني محلي علاوه براينكه ازنظراقتصادي مقرون به صرفه مي باشد. براي درمان بيماريهاي گوارشي نافع است. تهيه كف موجب تفاهم، همدلي وصله رحم به بزرگترها مي شود.

درگذشته جهت مراسم خواستگاري بعد ازتعيين مهريه اقوام وخويشان عروس وداماد درخانه عروس كف تهيه وبه نشانه شادي ومبارك باد عروسي براي همسايه ها مي فرستادند. درصورت فوت يا عزاداري تا مدتي ازدرست كردن كف خودداري مي شد. ازكف نيم رس نيز مي سازند. تهيه كف نيم رس درمنازل اغلب شهروندان قايني حتي آنهايي كه درسايرشهرستانها زندگي مي كنند بويژه شبهاي سرد زمستان وشب يلدا رايج است.

عيد نوروز

ازچند روز قبل ازتحويل سال جنبوجوشي دربين مردم ايجاد شده، خانه تكاني، خريد پوشاك وكفش ومايحتاج عمومي، تهيه شيريني، كاشتن كاكل، شستشو، چيدن سفره هفت سين ازآنجمله است. گذشتگان درمناطق روستايي درشب عيد مقداري پلو به خانه سلماني، برزگر، چوپان، ودشتبان مي فرستادند بهنگام تحويل سال همه اعضاي خانواده دورهم جمع شده وسفرعيد پهن كرده وشيريني وتنقلات بهمديگرتعارف نموده وپدرخانواده به اعضا عيدي مي دهد. سفره هفت سين تا سه روزپهن است.

عيد ديدني

بعد ازتحويل سال اقوام به خانه بزرگان فاميل رفته عيد شريف مبارك گفته وازسفره پهن درمنزل مقداري غذا صرف مي كنند. گرچه ديدارها درروزاول ازجنب وجوش زيادي برخورداراست ولي تا روز۱۲فروردين بازديدها ادامه دارد. نامزدها براي عروسان خويش هدايايي مي فرستند زنان به پختن شيريني هاي محلي مي پردازند تا كام ميهمانان نوروزي را شيرين نمايند. ازجمله شيريني هاي محلي، زنجبيلي«زنجفيلي»، نفته، كلمبه، پادرازي و... مي باشد. درايام عيد گندم برشته، گردو، كشمش، پول وتخم مرغ رنگي هدايايي است كه بچه ها مي گيرند.

بي بي گردي

يكي ازمراسم زيبايي كه درگذشته اجراء مي شده وجنبه تفريحي داشته بي بي گردي بود. روز۱۲فروردين درهرخانه مشعلي روشن نموده، اعضاي خانواده اطراف آن اجتماع كرده بزرگ خانواده قصه اي تعريف نموده، سپس دستجمعي به ميدان وسط ده رفته ودرمراسم كشتي باستاني شركت مي كردند. عده زيادي داوطلب وارد ميدان مي شدند. داوري مسابقه را كسي برعهده داشت كه توانسته بود سال گذشته پشت حريفان خود را به خاك برساند.

سيزده بدر

صبح سيزده برابرقول وقراري كه اقوام وخويشان با يكديگرمي گذارند به يكي ازنقاط سرسبزطبيعت رفته ودرآنجا به پخت وپزمي پردازند. سفره هاي رنگين پهن نموده وپس ازصرف غذا به رقص وشادي پرداخته، دختران دم بخت سبزي گره مي زنند تا بخت آنها بازشود. آنها مي گويند: سيزده بدرچهارده به تو سال دگرخونه شو، اوسال دگي كهنه بشو. ماندن درخانه را دراين روز نحس ميدانند.