سه محور عمده در پیشبرد برنامه های کلان فرهنگی دولت چین

فرهنگ اسلامی چین در سیر تکاملی خود سه مرحله را پشت سر گذاشت .

مرحله اول ، از سلسله تانگ تا اواخر سلسله سونگ (660 – 1270 میلادی ) در این مرحله فرهنگ اسلامی از طریق تجار وارد چین شد . تجار خارجی نقش مهمی در رشد اقتصادی و افزایش درآمد دولتی داشتند لذا امپراطوران در دوره فوق به آنها اجازه دادند تا در چین مسجد بسازند و با زنان چینی ازدواج کنند .

مرحله دوم از اوایل سلسله یوان (1271 – 1368 ) تا اواسط دوره مینگ (1368 – 1644 ) به دنبال لشکر کشی مغولان به غرب ، بسیار ی از اهالی خاورمیانه به شرق وارد شدند . آنها ضمن استفاده از زبان چینی ، سنتهای اسلامی خود را حفظ کرده و کم کم ملیت " هوی" را پایه گذاری کردتد .

مرحله سوم پس از سلسله چینگ است . در این مرحله فرهنگ اسلامی چین به طور ثابت به پیشرفت خود ادامه داد . بر اساس تلفبق فرهنگ اسلامی با فرهنگ سنتی چین ، حرکت های اجتماعی ، قکری، و فرهنگی از جمله آموزش در مساجد ، ترجمه کتب مقدس به زبان چینی ، ایجاد مکاتب و شاخه های مذهبی و نوشتن آثار ادبی مردم هوی در چین آغاز شد .

در خصوص وضعیت مسلمان در شرایط فعلی ، آقای هلال ا لدین رییس انجمن اسلامی چین در گفتگو با یکی از خبرنگاران گفت ، " به عنوان یک روحانی ، نسبت به توسعه امور مذهبی قومی ، بسیار خرسند است. او در این باره ادامه می دهد که ، 50 سال است که به عنوان یک روحانی فعالیت داشته ام و با توجه به تجربیات و زندگی خود در این مدت ، احساس می کنم که سیاست چین در زمینه مذاهب قومها اصلاح شده و ما بسیار راحت تر و آسوده تر به اعمال دینی خود می پردازیم و در بسیاری از مواقع دولت در زمینه مرمت و نوسازی مساجد ، آموزش روحا نی ، انتشار کتب مقدس اسلامی و ... مبالغ زیادی را هزینه و حتی برای آنها بودحه ای خاص پیش بینی کرده است . این تحول و نگرش پس از اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز در 30 سال گذشته بسیار چشمگیر بوده است . و من به عنوان یک روحانی ، از اقدامهای دولت در این زمینه بسیار راضی هستم ".

در ماه آوریل سال 2009 میلادی ، دولت چین برای نخستین بار برنامه عملیاتی حقوق بشر خود را برای سالهای 2009-2010 را منتشر کرد و در آن بر ادامه فعالیت های مذهبی عادی ادیان و آیین ها ، طبق قانون و حفظ حقوق مشروع گروه ها و اماکن مذهبی و پیروان دینی را تأیید کرد.

جهت ‌دهی محافل مذهبی توسط دولت چین در راستای وحدت‌ ‌ملی

"هو جین تائو " دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست چین با اصرار بر توجه بیشتر حزب به اجرای امور مذهبی تأکیددارد که حزب کمونیست چین باید آزادی عقاید مذهبی را با جدیت اجراکرده و بر اساس اصول اداره امور مذهبی طبق قانون و مقررات مربوطه و انجام فعالیت‌های مذهبی به‌طور مستقل و غیر وابسته ، مذاهب را فعالانه بر اساس ایده های جامعه سوسیالیستی چین هدایت‌کند و محافل مذهبی کشور را به ترویج سنن شایسته خود در زمینه‌های میهن‌پرستی، دین‌پرستی، همبستگی، ترقی و خدمت در جامعه تشویق‌ و از آنها نیز پشتیبانی‌ کند تا بتوا نند خدمات بیشتری برای وحدت‌ ‌ملی، رشد اقتصادی، هماهنگی اجتماعی و یکپارچگی‌ میهن انجام دهند.

ژانویه سال 1994دولت چین مقررات اداری عبادات مذهبی را منتشر کرد تا مصالح قانونی این محلها حفظ گردد . فوریه همین سال دولت چین همچنین مقررات اداری فعالیتهای مذهبی خارجیان در جمهوری خلق چین منتشر کرد . آزادی اعتقادات مذهبی خارجیان مقیم چین مورد احترام قرار گرفته و مبادلات دوستانه و عملیات فرهنگی و دانشگاهی خارجیان با محافل مذهب چین در زمینه مذهبی حفظ می شود . در قوانین مرتبط چین قید شده است : فعالیتهای مذهبی عادی روحانیان در محلهای مذهبی یا در خانه های پیروان مانندعبادت بودا ؛ نماز خواندن ؛ خواندن کتب مقدس ؛ دعا ؛ موعظه ؛ ؛ تعمید ؛ تشریفات جهت پذیرش راهب یا راهبه ؛ جشن اعیاد مذهبی و عزاداری ، مورد حفاظت قانونی است و هیچ کس نباید در آن مداخله کند .

چین ، اصل جداسازی دین از آموزش و پرورش را اجرا می کند ؛ در آموزش و پرورش ملی آموزش مذهبی به دانش آموزان داده نمی شود . برخی مدارس عالی و ارگانهای تحقیقاتی به آموزش و تحقیقات درباره مذهب می پردازند ، در دانشکده های الهیات که از سوی سازمان های مذهبی مختلف تشکیل شده است ؛ طبق مذاهب خود آموزش تخصصی مذهبی انجام می شود . در فرایند توسعه تاریخ طولانی ؛ فرهنگ مذهبی به بخشی از فرهنگ و اندیشه سنتی چین مبدل شده است . مذاهب مختلف خدمت به جامعه وایجاد رفاه برای انسان توصیه می کنند

"هوجین تائو" درجلسه ای که در سال 2008 میلادی برگزارشد ، گفت ، باید برای پیشرفت و توسعه کشور متحد شد و تمام عوامل و جریان های مثبت از جمله مذهب را در این را ستا به‌کارگرفت . وی معتقد است که باید وضعیت امور مذهبی را به‌درستی شناخت و آن را کاملاً در اختیارگرفت ؛ باید فعالانه و جدی و با ابتکار‌عمل لازم ، عامل به امور مذهبی باشیم و سعی‌کنیم که روحانیون و پیروان مذاهب را با محوریت " حزب " و "دولت" گرد هم جمع کنیم تا به ‌طور مشترک و هما هنگ با یکدیگر ، در راه ساخت جامعه‌ای مرفه و بنای مدرن سوسیا لیستی چین حرکت کنیم .

وی می گوید :

باید سیاست اصولی حزب کمونیست چین مبنی بر امور مذهبی را کاملاً اجراکرده و نقش روحانیون و توده‌های مردم دین‌دار در پیشبرد رشد اقتصادی ـ اجتماعی را به‌خوبی ایفا کنیم، این خواست حزب ، برای انجام کارهای مذهبی در دوره جدید است.

رئیس‌جمهور چین دراین جلسه تأکید‌دارد که ، شناخت درست موضوعات مذهبی و انجام جدی فعالیت‌های مذهبی، به وضع کلی امور حزب و دولت، هماهنگی و آرامش جامعه، روند ساخت جامعه نسبتاً مرفه در همه سطوح و توسعه امور سوسیالیستی با ویژگی‌های کشور چین ، کمک شایانی‌می‌کند.

وی تصریح‌کرد که ما باید با توجه به این استراتژی مهم، اهمیت انجام فعالیت‌های مذهبی در شرایط جدید را به‌خوبی شناسایی‌کنیم؛ حزب ما در عملیاتی گسترده، عقاید مذهبی مارکسیسم را به واقعیات کشور متصل‌ و تئوری و سیاست اساسی حزب کمونیست چین در مورد موضوعات مذهبی را تعیین‌کرده‌است.

در خصوص امور ادیان و آیین ها و مقررات و محدود ه آن در قانون اساسی جمهوری خلق چین آمده است ، اتباع جمهوری خلق چین از آزادی مذهبی برخوردارند و هیچ اداره دولتی، سازمان اجتماعی یا شخصی نباید اتباع را به پذیرفتن دینداری یا بی‌دینی وادارکند و علیه اتباع دین‌دار و یا لائیک تبعیض قایل‌شود‌؛ چین از فعالیت‌های مذهبی عادی حمایت‌می‌کند، اما هیچ کسی نمی‌تواند با سوءاستفاده و با نام مذهب به فعالیت‌های تخریبی در به هم زدن نظم اجتماعی، لطمه‌زدن به سلامت فیزیکی اتباع و مانع‌تراشی در نظام آموزش و پرورش کشور و سایر امور مبادرت‌ ورزد.

همچنین بر اساس قانون اساسی چین ، اموال قانونی سازمان‌های مذهبی مورد حفاظت حقوقی قرارمی‌گیرد؛ آموزش و پرورش از مذهب جداست؛ اتباع علی‌رغم اعتقاد مذهبی بر حسب قانون از فرصت‌های آموزشی برابر بهره‌مندند؛ مردم ملیت‌های مختلف باید به زبان، خط، عادت و رسوم و اعتقاد مذهبی یکدیگر احترام‌ بگذارند؛ اتباع در اشتغال‌زایی به‌دلیل اعتقادات مذهبی مورد تبعیض قرار‌نمی‌گیرند؛ تبلیغات و نشان کالاها نباید دارای موضوعات تبعیض‌آمیز ملیتی و مذهبی باشد.

در قوانین چین همچون قانون خودمختار مناطق اقلیت نشین، مقررات قانون مدنی، قانون آموزش و پرورش، قانون آموزش و پرورش اجباری، قانون انتخابات مجلس نمایندگان خلق، قانون سازمان‌دهی کمیته روستاییان و قانون تبلیغات ، آمده است که اتباع به‌رغم اعتقادات مذهبی از حق انتخاب‌کردن و حق انتخاب‌شدن بهره‌مند هستند .

آقای هوجین تائو می گوید :

ما باید امور مربوط به تربیت، انتخاب و بهره‌مندی از روحانیون را تقویت‌کنیم و سعی‌نمائیم که روحانیون شایسته‌ای را که از نظر سیاسی قابل اعتماد‌بوده و از نظر دانش به دستاوردهای بزرگ رسیده و از نظر اخلاق مورد‌ستایش توده‌های مردم هستند، پرورش‌دهیم.

رییس‌جمهور چین با اشاره به قانون‌اساسی چین می گوید :

باید آمیختگی موضوعات مذهبی با عوامل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ملی و غیره را کاملاً درک‌کنیم؛ باید با موقعیت خاص عناصر مذهبی در تضادهای داخلی مردم آشنایی کامل‌یافته و در راه پژوهش و تسلط اصول مذاهب و ارتقای مداوم سطح فعالیت‌های مذهبی تلاش‌نمائیم.

هو جین تائو با استناد به موضوعات مطرح‌شده در هفدهمین کنگره ملی حزب کمونیست گفت ، باید سیاست اساسی حزب کمونیست چین مبنی بر امور مذهبی را کاملاً اجراکرده و نقش روحانیون و توده‌های مردم دین‌دار در پیشبرد رشد اقتصادی ـ اجتماعی را به‌خوبی ایفا کنیم، رسیدن به این هدف ، خواست حزب است.

وی معتقد است که کمیته‌های حزبی و دولتی در سطوح مختلف باید تحت هدایت تئوری "دنگ شیائو پینگ" 8

با اجرای جدی تئوری توسعه علمی و اصرار بر سیاست اساسی حزب کمونیست چین مبنی بر اجرای امور مذهبی، شور و شوق میهن‌پرستی پیروان مذاهب و قوه ابتکار آنان در امور ساخت جامعه سوسیالیستی با ویژگی‌های چین را برانگیزند تا آنها را با توده‌های بی دین گردهم آورند و مشترکاً خدمات شایسته خود را برای توسعه اقتصادی و اجتماعی این کشور انجام‌دهند.

قابل ذکر است ، آزادی های اعطاء شده در امور دینی به مردم در این کشور به دلیل علاقه مندی سران دولت و حزب کمونیست چین به دین نمی باشد ، بلکه اجرای این سیاست بستر لازم را برای اجرایی ساختن برنامه های اقتصادی چین با شعار " جامعه هماهنگ " که شعار آن را می دهد ، فراهم خواهد کرد .