یوسف هاس ححیب، کنفوسیوس مردم اویغوری

گفته می شود اگر به کاشغر سفر می کنید، باید از آرامگاه "یوسف هاس حجیب" نویسنده کتاب "خرد، رفاه و شادی" بازدید کنید. برای من که از ابتدای کودکی با نام این کتاب آشنایی داشته ام، بازدید از آرامگاه یوسف، امری بسیار شگفت انگیز است.

آرامگاه یوسف، درمرکز شهر کاشغر واقع است. سبک معماری این آرامگاه من را به یاد آرامگاه هایی در منطقه آنادولوی در ترکیه، سرزمین مادری من انداخت. به محض ورود به آرامگاه، مجسمه یوسف که کتاب "خرد، رفاه و شادی» را در دست دارد، مشاهده می شود. پس از آن، در حیاط آرامگاه یگانه تندیس معماری را می بینید که تابوت یوسف است. همچنین اشعاری انتخاب شده از کتاب او روی دیوارها حکاکی شده است. من آهسته آهسته این زبان را که به زبان ترکی بسیار شبیه است، می خوانم و سعی می کنم در معنی آن دقیق شوم.　

در کتاب "خرد رفاه و شادی" نوشت که چه در این جهان و چه در جهان دیگر، مردم می توانند شادی خود را پیدا کنند. هدف این کتاب، هدیه کردن دانش به مردم و هدایت مسیر برای رهبران کشور است.

یوسف هاس حجیب، به پیروی از کارشناسان علمی و فنی تحصیلات خود را ادامه داده و به زبان های عربی و فارسی مسلط است. تفکر و آثار وی تحت تاثیر عمیق از ارسطو و افلاطون قرار گرفته است.

دولت چین به تحقیق و جمع آوری این کتاب اهمیت زیادی می هد. نسخه زبان چینی این کتاب سال 1979 و نسخه زبان اویغوری نیز در سال 1984 به چاپ رسید.

هنگام ترک آرامگاه یوسف، جمله ای را از کتاب او در ذهنم مرور می کنم که می گوید: خرد دوست صمیمی و دانش از بستگان صمیمی شماست.