پیش از این ها که به کشور چین سفر کنم و پس از این که وارد این کشور شده و چشم اندازهای متفاوت خود نسبت به این مرز و بوم را به مقایسه گذاشتم، نکته جالبی به تجربه های شخصی خود افزوده و تجربه ای جدید به دست آوردم.
گذشته و حال و آینده در دیدگاه باستانی همه ما به نظر به یکدیگر پیوسته و متصل به هم به نظر می رسند و از یکدیگر متاثر هستند. اما باتوجه به این که این اصل تا حد خیلی زیادی صحیح و غیر قابل انکار است، از دیدگاه دیگری می توان به شاخصه های دیگری در ایجاد ارتباط بین این سه بازه زمانی مرتبط و گاه کاملا بی ارتباط با یکدیگر، در نظر داشت و از زاویه ای جدید تر به این گفته نگریست.
از برجسته ترین این شاخصه ها سرعت است و یا به عبارت دیگر می توان گفت که سرعت گذر از هر یک از این مراحل، میزان و قدرت تاثیر یکی بر دیگری را مشخص می کند. سرعتی که در ایران به کندی از گذشته به آینده راه گشوده است، در مقایسه با سرعتی که چین از گذشته به آینده جهیده است بسیار قابل تامل است. کندی و تندی این روند، خواسته یا نا خواسته نمود خود را در جامعه نشان می دهد که می توان از نمود های آن به سردرگمی میان حال و آینده و یا گرفتاری در افکار گذشته و از سوی دیگر اسیر سرعت نوگرایی شدن، اشاره کرد.
اعتدال در روند و اندیشه رشد را به پختگی رساندن، لازمه این است که چین از آن باز مانده و تعادل در جامعه را تا حدود زیادی بر هم زده است.
با بیشتر دیدن و اندیشدن در این جامعه بسیار بزرگ می توان سنگ قیاس را در کفه ترازوی ایران نیز گذاشت و محک دیگری زد .
