در سرسرا یا تالار اصلی هر معبد و در زیر برج معبد که ما با شکل گنبدی آن آشنا هستیم، عبادتگاه اصلی قرار دارد. مجسمه اصلی بودا در این جاست. در این مکان است که نذورات و پول هایی که برای صدقه پرداخت می شود جمع می شود. پای مجسمه بسیار بزرگ و رنگ آمیزی شده بودا، همیشه چند سکه ، میوه و عود قرارگرفته است. نورپردازی این معابد بسیار قابل توجه است. بر گرفته از مفاهیم دینی و برای تاکید بر دست نیافتنی و وهم انگیز بودن تصور رسیدن به خدا و حتی برای ایجاد رعب و ترس از خدا(بیشتر در آیین بودایی)، فضای معبد و تالار اصلی تاریک و مرموز است. مجسمه بلند و غول پیکر بودا و به ویژه چهره بودا با لبخندی دلنشین و مرموز همواره در تاریکی قرار دارد و تشخیص آن به زحمت ممکن است. در کل می توان گفت که در تاریکی قرار گرفتن مجسمه بودا ابهت خاصی معبد بخشیده است و بسیاری از مفاهیم و درونمایه های مذهبی آیین بودایی را در خود جای می دهد.
مفهوم تاریکی شاید در بسیاری از فرهنگ ها منفی و مفهومی غیر سازنده داشته باشد اما در این آیین تاریکی با تعاریفی دیگر گون به نمایش قدرت کم انسان در درک مفهوم متعالی و وصف ناپذیر پروردگار و خداست. مفهوم خدا در آیین بودا کاملا با تصور ما متفاوت است. در هر حال درک از مفهوم متعالی خداوند به هر دین و آیینی مقدس و قابل احترام است. تاریکی در باور ایرانیان و بعدها در آموزه های اسلامی گاهی تلویحا و گاهی به روشنی نمادی از تاریکی و پلیدی و گناه است. خروج از تاریکی و ورود به روشنی همواره به نیکوکاران و پرهیزگاران وعده داده شده است. آتش و روشنی هم که در دین یکتا پرستی زرتشتی نمادی کاملا گویا و بارز از روشنی دوستی و گرایش به نور و معرفت را نشان می دهد.
