مروری بر تاریخ بخش فارسی رادیو بین المللی چین در 55 سال گذشته

15 اکتبر امسال مصادف با پنجاه و پنجمین سالگرد تأسیس بخش فارسی رادیو بین المللی چین است. در 15 ماه اکتبر سال 1957 میلادی، پخش برنامه های این بخش به زبان فارسی رسماً آغاز شده است.

زبان فارسی زبان با قدمت کهن در جهان و زبان رسمی ایران است. در سراسر جهان، حدود 70 میلیون جمعیت از این زبان استفاده می کنند. چین و ایران در سال 1971 میلادی روابط رسمی را برقرار کرده ، اما تاریخ روابط دو ملت می توان به قرن دوم قبل از میلاد برگرداند. با پیشنهاد دوستان ایرانی در سال 1956 میلادی، رادیو پکن وقت یعنی رادیو بین المللی چین کنونی در 15 اکتبر سال 1957 بخش فارسی را ایجاد کرده و پخش برنامه های فارسی از این رادیو آغاز شده است.

برنامه فارسی نیز یکی از برنامه هایی در تاریخ پخش برنامه های رادیویی برومرزی چین است که زودتر از برنامه های دیگر برای منطقه آسیای غربی راه اندازی شده است. کشورهای ایران، افغانستان، تاجیکستان و شمال پاکستان از این زبان استفاده می کنند.

در دوره آغازین پس از تأسیس بخش فارسی رادیو بین المللی چین، برنامه های این بخش هر روز به نیم ساعت و دو بار پخش می شد و موضوعات آن اخبار و رویدادهای چین و جهان، تفسیرها و موسیقی ها را در بر می گرفت.

بزرگترین مساله پس از تأسیس بخش یاد شده کمبود کارمندان فارسی دان بود. به منظور حل این مساله، دو اقدام را مبنی بر دایر کردن کلاس فشرده آموزشی زبان فارسی و تأسیس رشته زبان فارسی در آموزشگاه های ذی ربط اتخاد شد. دانشجویان نخستین دوره آموزشی زبان فارسی در سال 1958 شامل شین کوان، دای چان شان، جان تیه وی، یوان جن هوان، چن جین یون، ون یه شون، سون سی شون از دانشگاه زبان های خارجی پکن و وان جن پی که در آن زمان در رادیو بین المللی چین مشغول کار شده و لیو بائو جین دانشجوی فارغ التحصیل شده از رشته زبان روسی دانشگاه پکن هستند. خانم چن جین یون در این مورد یارآوری کرد:

"در آن زمان، کارشناسان ایرانی که در بخش فارسی رادیو کار می کردند مسئول تدریس بودند. ما دانشجویان چینی به غیر از زبان فارسی، همچنین معلومات و دانستنی های سیاسی، ادبیات و خبرنگاری و غیره را آموخته و دوره آموزش ما سه سال طول انجامید."

در دهه سوم ماه سپتامبر سال 1961 میلادی، هشت نفر نامبرده به عنوان نخستین گروه فارغ التحصیلان رشته زبان فارسی دانشکده رادیو پکن به بخش زبان های فارسی و ترکی نهاد امور خارجی اداره امور رادیوی مرکزی اعزام شده و و در این بخش رسماً مشغول کار شدند. از میان آنان، سه نفر لیو بائو جین، چن جین یون و ون یه شون عمدتاً به گویندگی پرداختند. آنان به غیر ترجمه اخبار روزمره داخلی و خارجی، با کارشناسان ایرانی در شیفت شب کار کرده و به آموزش ادامه داده و در گویندگی و نظارت برنامه شرکت کردند. در سال 1962 میلادی، کارمندان چینی بخش یاد شده به تدریج وظایفی چون ترجمه مقالات مهم، گویندگی و ویرایش اخبار را برعهده گرفتند. چن جین یون در این خصوص می افزاید:

"در آن زمان، پخش یک مقاله طولانی به مدت نیم ساعت برای گویندگان تازه وارد که تنها دو ماه در این کار فعالیت می کردند بسیار مشکل است. اما آنان به این مشکلات تن ندادند. برخی از آنان هر روز در استودیو گویندگی خود را تمرین کردند تا مهارت خود را ارتقا دهند."

نخستین کارمندان چینی بخش فارسی به نیروی استوانه ای این بخش تبدیل کردند. پس از آن، کارمندان جدید چون جان هه لی، جیان شی چو، گائو ژوی این و لی یو چی نیز به این تیم پیوسته شدند. آنان در جریان کار خود توانایی کار خود را ارتقا دادند و تیمی برجسته برای ترجمه به زبان فارسی و گویندگی فارسی در این بخش در زمان نسبتاً کوتاهی شکل گرفته است.

به دنبال اجرای سیاستهای اصلاحات و درهای باز در چین، این کشور در زمینه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و آموزش و پرورش به طور سریع توسعه یافته است.بخش فارسی وارد مرحله توسعه سریع شده است.

در این دوره ، بخش فارسی تیمی قدرتمند و پخته کارمندان چینی شکل گرفته و در دهه های 60 و 70 قرن بیستم، 6 فارغ التحصیلان از رشته زبان فارسی دانشگاه پکن به این رادیو ملحق شده و مهارت های ویرایش، گویندگی و ترجمه را فرا گرفتند. این کارمندان 20 تا 40 ساله با ذوق و شوق زیاد به امور تبلیغات برونمرزی پرداختند. در این زمان، موضوعات برنامه های فارسی نیز متنوع تر و بهتر شده است. لی یو چی رییس پیشین بخش فارسی رادیو بین المللی چین در این خصوص تصریح کرد:

"در آن زمان، برنامه های متنوعی از جمله مسلمانان چین، راه ابریشم، ضرب المثل چین، تاریخ ادبیات معاصر چین و جهان ورزش دایر کرده و همچنین بنابه خواست شنوندگان آموزش زبان چینی نیز دایر کردیم که مورد استقبال و پسند شنوندگان قرار گرفته است. "

بخش فارسی رادیو بین المللی چین همچنین برای تهیه گزارشات و اخبار مورد علاقه و توجه مخاطبان با مقامات و هیئتهای ایران که برای انجام دیدار وارد چین شدند مصاحبه هایی را انجام داده و بارها در رادیو جوایزی را احراز کرد.

ضمن توجه به کارهای مصاحبه و مقاله نویس، بخش فارسی همچنین ارتباطات خود با مخاطبان خود را تقویت بخشیده است. کسی منصوب شده بود تا نامه های شنوندگان را یاد داشت کرده و جواب دهد. برنامه "صندوق پستی شنوندگان" ایجاد و مسابقات دانش های مختلفی برگزار شده اند. این اقدام به مبادلات رادیو و شنوندگان یاری کرده است. از این رو تعداد نامه های کاغذی و الکترونیکی از سوی شنوندگان گرامی روز به روز افزایش یافته است. بنابه دعوت شنوندگان، بخش فارسی جداگانه در سال 2005 و سال 2006 و سال 2011 در شهرهایی چون تهران ، تبریز و مناطق دیگر ایران، نشست هایی با حضور شنوندگان را با موفقیت برگزار و مورد استقبال و پذیرایی گرم قرار گرفته بود. این نشست ها همچنین تبلیغات و تاثیرات برنامه فارسی رادیو بین المللی چین را در مناطق مختلف ایران و کشورهای دیگر هدفمندی گسترش داده است. به غیر از آن ، چند شنونده در مسابقات رادیو بین المللی چین جایزه ویژه را گرفته و بنابه دعوت رادیو به چین سفر کرده بودند.

در پایان سال 2003 میلادی، سایت اینترنتی برنامه فارسی رادیو بین المللی چین رسماً تاسیس شد. بخش فارسی در جهت " توسعه رادیو همراه با سایت اینترنتی" به پیش می رود. این بخش گزارش ها و اخبار را همراه با عکس ها و آدیوها به موقع در سایت منتشر کرده و نیز بخش اختصاصی برای جستجوی اطلاع تاسیس کرد تا مبادلات بین دو طرف از جمله پخش برنامه و گرفتن نظرات و پیشنهاد های شنوندگان بطور سریع تر توسعه یابد.

طی ده های سال گذشته به دنبال ورود نیروهای جدید بخش فارسی به رادیو ما، گرایش تشکیلات بخش فارسی رادیو به تدریج جوان تر شده است. ترتیب برنامه های بخش فارسی رادیو ما تغییراتی یافته است. بر اساس "اهمیت به علاقه شنوندگان"، ما بخش هایی شنیدنی را مانند " مسلمانان چین "، موسیقی های سنتی و پاک چین غیره راه اندازی کرده ایم که مورد پسند بسیار شندوندگان قرار گرفته است.