زندگی سعادتمند مرتع نشینان نارات در خانه های ثابت

«قبلاً ما عمدتاً در کوه ها زندگی می کردیم. هر روز پیش از روشن شدن آسمان پدرم سوار بر اسب مرا به مدرسه ای در دامنۀ کوه می رساند و پس از تمام شدن درس ها، مرا بر می گرداند. هر روز سه ساعت به این ترتیب در راه بودیم. در یک زمستان سخت که بی وقفه برف می بارید، یک روز در راه کوهستانی گیر افتادیم و من نیم ماه از رفتن به مدرسه بازماندم».

مرتع نارات در ایالت خودمختار یی لی قزاق واقع در غربی ترین نقطۀ چین از دوران باستان، یکی از مراتع مشهور طبیعی کشور بوده است. اما به نظر کالی پسر 16 ساله بدبک، یک مرتع نشین محلی، زندگی در مرتعی به این زیبایی به نظر گردشگران، چندان هم رمانتیک نیست.

از صدها سال پیش مرتع نشینان محلی قوم قزاق در پی آب و خوراک دام بوده اند و زندگی خود را بر آن بنا کرده اند. وقتی در فصل بهار برف آب می شود، گله داران همراه با اعضای خانوادۀ خود و با راندن گاو و گوسفندشان به قشلاق می رفتند. در فصل تابستان وقتی که برف قله های کوه آب می شد، آنها گاو و گوسفندشان را به مراتع بالاتر می راندند. در زمستان، با گلۀ دام و اسب های خود به ییلاقی در چهار سوی کوه می رفتند. این روش سنتی تولید و زندگی نه تنها آنها را از جامعۀ معاصر جدا می کرد، بلکه سختی های بسیاری داشت. مادر کالی دربارۀ روش زندگی مرتع نشینی در گذشته به خبرنگار رادیوی بین المللی چین می گوید:

زندگی ما خیلی سخت بود و همیشه نقل مکان می کردیم. بچه ها برای تحصیل در مدرسه و سالخوردگان برای مراجعه به پزشک خیلی به زحمت می افتادند. آنها مجبور بودند از اسب استفاده کنند و دست کم یک یا دو ساعت تا نزدیک ترین شهر راه طی می کردند. یادم می آید که یک روز بچه ام بیمار شد و نزدیک بود بمیرد. پس از اسباب کشی به اینجا، دیگر هیچ کدام از این مشکلات وجود ندارد. خیلی خوشحالیم که برق و آب لوله کشی داریم.

از پایان سدۀ گذشتۀ میلادی، دولت منطقۀ نارات مرتع نشینان را به یکجا نشینی تشویق کرد. دولت به آنها در ساخت خانۀ ثابت کمک کرد. لی گآن معاون رئیس شهرستان نارات و مسؤول توسعۀ دام پروری و اقتصادی منطقه به خبرنگار سی ار آی می گوید:

گله داران قبلا با روش سنتی تولید و زندگی با مشکلات بسیاری دست به گریبان بودند. برای نمونه تحصیل بچه ها و بهداشت و درمان مردم تأمین نمی شد. همچنین درآمد آنها بسیار پائین بود. در سال های اخیر ما گله داران را به یکجانشینی و تغییر روش های سنتی دامپروری به روش های معاصر تشویق کردیم. محاسبات ما نشان می دهد که هر واحد از مراتع مصنوعی 8 برابر مراتع طبیعی علف تولید می کند.

خانوادۀ بدبک که قبلا از او یاد کردیم، یکی از خانواده های گله دار است که به خانه های ثابت نقل مکان کرده است. به کمک دولت در چراندن علمي احشامش، شمار آنها بيشتر شده است. او با خوشحالی می گوید:

ما الان حدود 100 گوسفند، 30 رأس گاو و 20 رأس اسب داريم. زندگی ما خيلي بهتر از گذشته شده است.

بدبک سال گذشته با پولی که در چند سال گذشته با دامپروری ذخیره کرده، یک دستگاه وانت خريده است. او غير از حمل و نقل علوفه و دام با آن، در اوقات فراغت با استفاده از وانتش تجارت مي كند و درآمد بیشتري كسب مي كند.

مرتع نارات در سال های اخیر پيوسته رو به توسعه بوده و گردشگران بيشتري از آن بازديد مي كنند. رعنا دختر بزرگ بدبک پس از شرکت در دورۀ آموزش شغل یابی شهرستان نارات به گروه رقص فرهنگ و هنر قزاق منطقۀ گردشگری نارات پيوسته است. او مي گويد:

اسم من رعنا است. 19 سال دارم. قبلا دامپرور بودم و حالا رقصنده ام. به این کار خيلي علاقه دارم و ماهانه حدود 2000 یوان درآمد دارم.

از وقتي كه نارات به يكي از اماكن جاذب گردشگر در منطقۀ شين جيآن تبديل شده، دامپروران زيادي مانند رعنا در امور گردشگري فعاليت مي كنند. بر پايۀ‌ ارقام و آماري كه شوراي مديريت نارات ارائه مي دهد، در سال گذشتۀ ميلادي بیش از 12 هزار نفر به طور مستقیم و 35 هزار نفر به طور غيرمستقيم از قِـبـَلِ توسعۀ گردشگری در نارات شغل پیدا کرده‌اند، كه بیش از 80 درصد آنها قبلاً دامپرور بوده اند.

استان جيآن سو كه مسؤول كمك به شهر يي لي شين جيآن است، برای کمک به دامپروران بيشتر براي اسباب کشی به خانه هاي ثابت و بهسازي شرایط زندگی آنها، سال گذشته 12 میلیون و 500 هزار یوان اختصاص داد و در روستاي آراشان شهرستان نارات خانه هاي ثابت داراي كيفيت بالا ساخت. محل ساخت خانه‌ها به نواحی تولید، زندگی و تجارت تقسیم می شود و گنجایش 108 خانوار دارد و به هر خانوار 105 متر مربع زيربنا رسيده است. به علاوه، تاسیسات زیربنایی مانند آب، برق و جاده کامل است و كلينيك و کودکستان نیز پيش بيني و تأسيس شده است. هزینۀ ساخت هر مسکن حدود 150 هزار یوان است ولي هر خانوار دامپرور تنها با پرداخت 50 هزار یوان صاحب يكي از خانه هاي ثابت مي شود.

بدبک از شرايط خانۀ ثابت و محیط زندگی بسیار راضی است. او آنقدر خوشحال است که با خبرنگار به زبان هان كه چندان در آن تبحري ندارد،‌ حرف مي زند. او می گوید:

خانۀ جدید در پشت خانۀ كنوني ساخته مي شود و دو ماه بعد تمام مي شود. ما به آنجا اسباب كشي مي كنيم. زندگی الان خيلي خوب است. حزب کمونیست چین خيلي خوب است.