...که سودها کنی ار این سفر توانی کرد

اؤزجان بوزه، کارشناس بخش ترکی،

اُسامه، کارشناس بخش عربی،

ابراهیم، کارشناس بخش هاوسا،

فضیلی، کارشناس بخش سواحِلی

و من، مجتبی پویا، کارشناس بخش فارسی، اعضای خارجی در این سفر بودیم.

آقای شیا یون مین، با نام ترکی مراد، رئیس مرکز غرب آسیا و آفریقا،

آقای شائو جیان گوآن از بخش کارمندان خارجی

وآن شین (حمید) مسلمان هویی و همکار من در بخش فارسی که حدود شش سال سابقۀ کار در رادیو دارد و دو و نیم سال آن را به نمایندگی از رادیو در تهران گذرانده است. او اکنون در کنار همسرش در کنیا به سر می برد.

هآن مِی، مسلمان هویی، رئیس بخش سواحلی

شین یو هویی، همکار چینی از بخش هاوسا

یان وِی، با نام ترکی یاووز از بخش ترکی

یآن من شو، با نام انگلیسی مثیو از بخش عربی

شی من، با نام پشتوی زلمی، رئیس بخش پشتو

وآن وِن کوان، با نام عربی مصطفی، معاون رئیس بخش عربی

این ها افرادی هستند که در گروهی رنگارنگ و بین المللی، به اتفاق و از طرف مرکز غرب آسیا و آفریقای رادیوی بین المللی چین برای بازدید، گشت و گذار و تهیۀ مجموعه گزارش هایی از شین جیان با هفت موضوع مشخص در روز شنبه 28 اوت 2010 از فرودگاه «پایتخت» پکن راهی فرودگاه ارومچی، مرکز منطقۀ خودمختار شین جیان شدیم.

سفر با احتساب روزهای رفت و برگشت شانزده روزه تنظیم شده و «اهداف» و برنامه های هر روز تعیین شده بود و همکاران چینی دربارۀ آنها جلسات متعددی برگزار کرده بودند که چند روز قبل از سفر نیز، همکاران خارجی را در یکی از این جلسات، و صد البته، بیشتر به زبان چینی «تفهیم برنامه» کردند.

غیر از موارد هماهنگی افراد با گروه، همیشه به تن داشتن تی شرت سفیدرنگ یک دست، وقت شناس بودن و مهم تر از همه، جدا نشدن همکاران خارجی از همکار مستقیم چینی خود، از جمله مواردی که در داخل و خارج جلسه بر آن تأکید می شد، رعایت شئون محلی و احترام به آنها بود.

چین کشور پهناوری است. مساحت کل آن شش برابر مساحت ایران و منطقۀ خودمختار شین جیان در شمال غرب این کشور، که بزرگ ترین منطقۀ خودمختار چین نیز هست، مساحتی تقریباً معادل مساحت ایران دارد. قرار بود شماری از شهرها و روستاهای مهم این منطقه را که مناسب موضوعات تعیین شده بود، طی حدود چهارده روز از ارومچی با یک دستگاه مینی بوس زیر پا بگذاریم و در روز آخر برای بازگشت به پکن در ارومچی و فرودگاه این شهر باشیم.

پرواز از پکن تا ارومچی حدود چهار ساعت طول می کشد. در سراسر چین از ساعت رسمی پکن استفاده می شود. بنابراین علی رغم این که حدود ساعت دو بعد از ظهر به وقت پکن حرکت و حدود شش عصر به ارومچی رسیدیم، ولی خورشید در آنجا دو ساعتی اضافه کاری برای رسیدن به مغرب داشت.

قبلاً چندین بار از همین فرودگاه بین تهران و پکن رفت و آمد کرده بودم، ولی اولین بار قرار بود از محوطۀ آن خارج شده و پا به خود شهر بگذارم.

در نگاه اول ظاهر و مردمی مثل شهرهای بزرگ دیگر چین در شرق کشور دارد، الا این که همۀ تابلوها در این منطقه دو زبانه است. با این که زبان ترکیِ اویغوری با حروف ساده شدۀ الفبای فارسی در بالای تابلوها نوشته می شود، ولی اندیشه نگارهای چینی برای مفید واقع شدن برای همۀ شهروندان چین در این منطقه درشت ترند.

مینی بوسی در بیرون محوطۀ فرودگاه منتظر گروه ما بود که ما خارجی ها بعداً فهمیدیم از طرف شعبۀ رادیو در ارومچی است و سرپرست آن در واقع میزبان ما خواهد بود. اصولاً خارجی ها در چین خیلی چیزها را «بعداً» می فهمند و حتی شخصاً فکر می کنم چینی ها روی این عاملِ «بعداً فهمیدن خارجی ها» در بیشتر برنامه ریزی هایشان حساب می کنند. مستقیم به هتل محل اتراق شبانه مان رفتیم و بعد از تحویل گرفتن اتاق ها و جا گذاشتن وسایل و شستن دست و رویی، با همان مینی بوس به محل دیگری که ظاهراً برای برگزاری پیشوازها و پذیرایی های بزرگ به کار می رود، برده شدیم.

شام ضیافتی برای خبرنگاران چینی و خارجی ترتیب داده بودند و روی سن ترانه ها و رقص های محلی به زبان های اویغوری، قزاقی و چینی اجرا شد. حتی گروه دو نفرۀ رقص اویغوری دوستمان اسامه را برای همراهی در رقص از پشت میز بلند کردند.

جالب این که زبان روسی در این منطقه بنا به دلایل تاریخی و نزدیکی جغرافیایی به قلمروی شوروی سابق و کشورهای استقلال یافته از آن، اهمیت بیشتری از زبان انگلیسی دارد و در بعضی تابلوها و اعلان های مهم، به عنوان زبان سوم استفاده می شود. چین در این منطقه حتی یک اقلیت کوچک از روس های مهاجر نیز دارد که پس از گذشت ده ها سال زندگی در چین، علی رغم چهرۀ متفاوتشان سبک زندگی، پوشش و فرهنگ چین را به خود گرفته اند.

شنوندگان گرامی! سفرمان به شین جیآن را در هفتۀ آینده ادامه می دهیم، ولی پیش از خداحافظی از شما دعوت می کنم برای مشاهدۀ تصویرهای زیبا، رنگارنگ و گوناگون این سفر، حتما به وبلاگ صورتگر چین در بخش «دیدگاه شما»ی صفحۀ فارسی پایگاه اینترنتی سی آر آی سری بزنید.