حمل و نقل و مسافربری در چین(1)

به برنامۀ این هفتۀ چین از نگاه خارجی خوش آمدید. در این برنامه نگاهی می‌کنیم به موضوع حمل و نقل و مسافربری در چین. همراه ما باشید.

احتمالاً نخستین کسی که از زمان اختراع خودرو پشت ترافیک گیر کرد، آرزوی بال درآوردن ماشینش در دلش جوانه زد. سرانجام حدود یک ماه پیش این آرزو محقق شد و در آمریکا یک دستگاه یا فروند «خودروی پرنده» با موفقیت آزمایش شد. این پرنده بدنه ای شبیه خودروی سواری دارد، اما با توجه به این که چنین خودرویی تقریباً به همۀ تجهیزات ضروری برای هدایت هواپیما نیاز دارد و آن‌چنان که گفته شده حتی راندن آن نیاز به داشتن گواهینمامۀ خلبانی تفریحی دارد، معلوم نیست هدف سازندگانش چه بوده است. برای پرواز و فرود نیاز به باند بلند در مبدأ و مقصد دارد، اگر هدف از ساخت آن کاستن از بار ترافیک روی جاده بوده، برای هدایت آن همه پیکان بالدار روی هوا احتمالاً به برج کنترل نیاز است و از همه مهم‌تر در صورت بروز تصادف، کشیدن کروکی آن کار آسانی به نظر نمی رسد. اما اگر هدف، آن‌چنان که در خبرها آمده، پرواز تفریحی رانندۀ خلبان بوده، مگر کایت و گلایدر و پاراگلایدر و هواپیمای کوچک چه ایرادی داشت. یا نمی‌شود به قضیه از آن طرف نگاه کرد و گفت که مخترعان این دستگاه دوزیست، فقط یک اِیربگ به یک هواپیمای کوچک اضافه کرده اند، که در عالم اختراعات شق القمر محسوب نمی شود؟ به هر روی، به نظر نمی‌رسد این طرح کمک چندانی به معضل سنگینی ترافیک بکند.

حال اتوبوسی را تصور کنید که شاسی اش آن‌قدر بلند است که خودروهای کوچک شخصی به راحتی می‌توانند از زیر آن عبور کنند. عرضش را به مقداری تصور کنید که دو خودروی سواری به راحتی در کنار هم از زیر آن عبور می کنند. به عبارت ساده تر، تونل متحرکی را روی خیابان تصور کنید که سقف آن جعبه‌ای به گنجایش 1200 مسافر دارد و روی چرخ هایی که زیر ستون‌های اطرافش کار گذاشته شده، حرکت می کند. به این ترتیب، این اتوبوس چه در حال حرکت باشد، چه در ایستگاه مشغول سوار کردن مسافر باشد، مانعی برای ادامۀ حرکت خودروهای شخصی نخواهد بود.

این یکی از طرح هایی است که چینی‌ها از چند روز پیش در رسانه‌هایی مثل اینترنت برای حل مشکل ترافیک در خیابان‌های شهری معرفی و در قالب فیلمی رایانه ای ویژگی‌ها و نحوۀ کاربرد آن نمایش داده اند.

چین شش برابر ایران مساحت و هفده و نیم برابر ایران جمعیت دارد. اما شمار بسیاری از جمعیت این کشور در شرق آن ساکن است که موجب تراکم بالایی به نسبت مساحت شهرها می شود. سرعت سرسام آور رشد اقتصادی چین و شهرنشینی در این کشور موجب بروز مشکلاتی می‌شود که برای پرهیز از تراکم و انفجار آن‌ها باید با همان سرعت نیز به حلشان همت گماشت.

بالا رفتن جمعیت شهرها از یک سو و ثروتمند شدن سریع ساکنان موجب بالا رفتن تقاضای خرید خودروی شخصی، چه با هدف کاربری تفریحی و چه با هدف دستیابی به فرصت های کار و ثروت سازی بیشتر شده و پر شدن جای پارک حتی در مسیر عبور دوچرخه ها و عریض ترین خیابان‌های شهرهای بزرگی چون پکن را به منظره ای عادی تبدیل کرده است.

هدف از طرح هایی مانند ساخت اتوبوس مذکور، تشویق مردم به استفاده از وسائل نقلیه عمومی و اطمینان خاطر آن‌ها از رسیدن به‌ موقع به مقصدشان و از سوی دیگر روان نگاه داشتن ترافیک در خیابان‌های شهر است، که روز به روز سنگین‌تر می شود.