ضرب المثل های چینی

چینی ها به ضرب المثل، یان یو (谚语 yànyŭ) و به اصطلاحات عامیانه، چن یو (成语 chéngyŭ) می گویند.

در زبان و فرهنگ چینی، ضرب المثل از چهار کلمه و بیشتر تشکیل شده است که بر اساس گفته ها، کلمات قصار و محاورات و باورهای عامیانه بوجود آمده اند. برخی از آن ها نیز ریشۀ تاریخی دارند.

قصد دارم شما را با اکثر ضرب المثل های چینی آشنا کنم و بخش اول مثل های شیرین و پر معنای این سرزمین کهن را در این بخش تقدیم حضور شما عزیزان می نمایم.

بهمراه هر یک از این ضرب المثل ها، نحوه خواندن آن به صورت پین یین (آوانگاری)، معنای تحت اللفظی و معنای مفهومی آن آورده شده است. امیدوارم مورد پسندتان واقع شود.

• 死马当活马医 si ma dang huo ma yi
o سعی کن با یک اسب مرده مانند اسب زنده رفتار کنی
o مفهوم: تلاش برای انجام غیرممکن ها

• 见风转舵 jian feng zhuang duo
o با دیدن باد، سکان را بگردان
o مفهوم: در زمان بروز مشکلات، وضعیت خود را تغییر دادن

• 一代不如一代 yi dai bu ru yi dai
o این نسل، بدتر از آن نسل
o مفهوم: نسل بعدی، بدتر از نسل فعلی ( در مقام اعتراض و شکایت)

• 富不过三代 fu bu guo san dai
o ثروت، به 3 نسل بعدی منتقل نمی شود
o مفهوم: نادر بودن کسب ثروت بدون تلاش

• 三十年河东三十年河西 san shi nian he dong san shi nian he si
o سی سال رود شرقی، سی سال رود غربی
o مفهوم: تغییر اقبال و مسیر زندگی افراد در گذر زمان

• 十年风水轮流转 shi nian feng shui lun liu zhuang
o شانس، هر 10 سال یکبار، تغییر می کند
o مفهوم: گردش ده سال یکبار شانس، دور سر هر فرد

• 穷则变，变则通 qiong ze bian, bian ze tong
o اگر درمانده هستی، تغییر کن؛ موفق می شوی
o مفهوم: در مواقع درماندگی، تغییر می تواند موجب خلق فرصت ها شود

• 一颗老鼠屎坯了一锅粥 yi ke lao shu shi huai le yi guo zhou
o یک فضله موش، یک کاسه فرنی برنج را از بین می برد
o مفهوم: یک چیز ناجور و خراب برای از بین بردن مجموعه ای از چیزها کافی است

• 防人之心不可无 fang ren zhi xin bu ke wu
o با دیگران با احتیاط رفتار کن
o مفهوم: مراقب افرادی که عمداً قصد آزار دیگران را دارند بودن

• 害人之心不可有 hai ren zhi xin bu ke you
o قلب کسی را نرنجان
o مفهوم: معمولا پس از ضرب المثل فوق بکار می رود

• 看天吃饭 kan tian chi fan
o به آسمان بنگر و سپس برنج بخور
o مفهوم: مدد خواستن از کائنات در کشت محصول

• 以古讽今 yi gu fen jin
o یاد دیروز کن و امروز را مسخره کن
o مفهوم: گذشته ممکن است بهتر از زمان حال باشد

• 骑驴找马 qi lu zhaoma
o در حالیکه سوار بر خرت هستی به اسب هم نگاهی بینداز
o مفهوم: ( در جستجوی کار) به داشتۀ خود قانع بودن و سپس به دنبال شرایط بهتر بودن

• 三个和尚没水喝 san ge he shang mei shui he
o سه راهب، آب برای نوشیدن ندارند
o مفهوم: آشپز که دو تا شد، آش یا شور میشه یا بی نمک

• 做一天和尚撞一天钟 zhou yi tian he shang zhuang yi tian zhong
o یک راهب هر روز [به صورت تکراری]، زنگ کلیسا را به صدا در می آورد
o مفهوم: پرهیز از انجام تکراری و سطحی یک کار

• 一厢情愿 yi xiang qing yuan
o فقط یک طرف ، علاقمند است
o مفهوم: عدم تمایل جمع برای یک کار و صرفاً نظر مثبت یک نفر

• 剃头摊子一头热 ti tou tan zi yi tou re
o یک طرف آرایشگر، گرم است
o مفهوم: اگر دو طرف یک موضوع، هم نظر نباشند، کار گره می خورد

• 水能载舟，亦能覆舟shuǐ néng zài zhōu, yì néng fù zhōu
o آب هم می تواند قایق را به جلو براند و هم آن را غرق کند
o مفهوم: هر چیزی می تواند یک نفع و یک ضرر داشته باشد

• 天下乌鸦一样黑 tiān xià wū yā yí yàng hēi
o تمامی کلاغ های دنیا سیاهند
o مفهوم: بعضی از قوانین طبیعت قابل تغییر نیست. یا
تمامی افراد از یک رده، خصوصیات واحد دارند. مثلاً: همۀ فالگیرها، دروغگو هستند.