دهکده ای با نوای خوش

آرزو: سلام و درود به همه شما شنوندگان عزیز بخش فارسی رادیو بین المللی چین

مژگان: من هم به همه دوستانم سلام می گویم. با توجه به این که این هفته آقای امیر سفر هستند، من افتخار دارم که در برنامه مسلمانان چین با شما همراه باشم.

آرزو: در این هفته ما قصد داریم وارد یک دهکده خوش نوا بشویم.

مژگان: دهکده ای خوش نوا در شهرستان شو فوی منطقه کاشغر منطقه خودمختار قوم اویغور شین جیانگ که در زمینه تولید ابزار موسیقی قومی قدمتی دیرینه دارد.

آرزو: بله و بسیاری از خانواده های دهکده هفتم "شیان"ِ اوکوسک این شهرستان (شیان: واحد اساسی اداری روستایی چین که زیر سرپرستی شهرستان قرار دارد) تا امروز مهارت تولید ابزار موسیقی را که نسل به نسل به ارث رسیده است، حفظ کرده اند. ابزار موسیقی تولید شده در این محل حتی شامل کلیه ابزار موسیقی سنتی قوم اویغور هم می شود.

مژگان: بد نیست به این نکته اشاره کنیم که در سال 1999 دولت محلی با اختصاص 420 هزار یوان بعضی از خانواده های برجسته محلی را که در زمینه تولید ابزار موسیقی فعال بودند، دور هم جمع کرد و دهکده ای را که ما در این برنامه آن را معرفی می کنیم تاسیس کرد. با تاسیس دهکده ابزار موسیقی قومی موقعیتی برای افراد فراهم شد که بتوانند ابزار موسیقی مختلف تولید کنند. همچین شورای دولتی چین در سال 2000 این دهکده را "دهکده ابزار موسیقی قومی شین جیانگ چین" نامید.

آرزو: بسیار خوب، حالا با این معرفی کوتاه با ما همراه باشید تا در برنامه این هفته مسلمانان چین وارد این دهکده ابزار موسیقی قومی شین جیانگ چین شویم و با ساکنان آن بیشتر آشنا شویم.

آرزو: با نزدیک شدن به غرفه نمایشگاه ابزار موسیقی دهکده نوای دلنشین موسیقی واقعا گوش را نوازش می دهد.

(نوار موسیقی)

کسی که مشغول نواختن دوتار است، محمود رحمان نام دارد. او با افتخار عکس پدر و پدربزرگ پدرش را که بر روی دیوار نصب است به عکاس رادیو نشان می دهد و از پیشینه ی فعالیت خانواده اش در زمینه تولید ابزار موسیقی برای خبرنگار می گوید:

(نوار)

مژگان: محمود رحمان می گوید:"چهار نسل خانواده من تولید کننده ی ابزار موسیقی بودند. من 6 برادر و خواهر دارم که همه آن ها سازنده ابزار موسیقی هستند. درآمد سالانه هر نفر در فروش این ابزار حدود 20 هزار یوان است. حالا بیشتر ابزار موسیقی من در این دهکده فروخته می شود. من همچنین در شهر ارومچی یک مغازه 20 متر مربعی دارم"

آرزو: حالا دهکده ابزار موسیقی قومی شین جیانگ چین دارای 92 خانواده است که به طور ویژه ابزار موسیقی می سازند. بسیاری از آن ها وارث میراث فرهنگ غیر مادی چین هستند. دولت محلی، برای این که آن ها بتوانند بهتر ابزار موسیقی تولید کنند و فرهنگ قومی را ادامه دهند، تعدادی ساختمان مسکونی جدید در دهکده برای آن ها ایجاد کرد.

انوار مسوول دهکده آلت موسیقی قومی شین جیانگ به خبرنگار سی ار آی

می گوید:

(نوار)

مژگان: "پیش از این، مردم شیان اوکوسک خودشان ابزار موسیقی تولید می کردند که منبع درآمد اصلی آن هاست. همه 92 خانواده ساکن در دهکده این کار را انجام می دهند. در فصل زمستان آن ها به ساخت ابزار موسیقی می پردازند و در فصل تابستان که تعداد مسافران بیشتر می شود، آن ها ابزار ساخته شده را به فروش

می رسانند. و به این ترتیب سطح زندگیشان به طور مستقیم افزایش می یابد. در واقع پیش از این، آن ها ابزار موسیقی را خودشان تولید کرده و به فروش می رساندند. اما حالا ابزار آن ها در دهکده به فروش می رسد. چرا که در دهکده کارهای بسیار برای معرفی فرهنگ قوم اویغور و ابزار موسیقی انجام داده می شود و در فروش آلت موسیقی به سازندگان کمک می شود."

آرزو: ابزار موسیقی تولید شده در این دهکده به سبب کیفیت بالای مواد خام، ظرافت در ساخت ابزار، صدای ملایم و دلنشین آن بسیار شهرت دارد. اشکال نقاشی شده زیبا بر روی سازها نیز معروف است و بسیار مورد پسند مسافران چینی و خارجی قرار می گیرد.

مژگان: در سال 2004 5 صنعتگر ماهر 5 نوع ابزار موسیقی بزرگ از جمله ژواپ 3،93 متری، دوتار 4،97 متری و سه تار 5،7 متری ساختند که این ساخته ی آن ها در فهرست گینس ثبت شد.

آرزو: در کنار غرفه نمایشگاه ابزار موسیقی، غرفه محصولات هنرهای دستی هم وجود دارد. عروسک آوانتی (Avanti) در این غرفه بسیار مورد پسند مسافران قرار می گیرد. در گوشه ای از غرفه، سه زن از قوم اویغور مشغول تولید عروسک هستند. یکی از زنان قوم اویغور به خبرنگار سی ار آی می گوید که برای تولید یک عروسک آوانتی به دو ساعت زمان نیاز دارد و او می تواند هر روز ده عروسک بسازد که به این ترتیب در آمد ماهانه اش به بیش از دو هزار یوان می رسد. پیش از این چنین فعالیتی اصلا قابل تصور نبود. این زن هنرمند می افزاید:

(نوار)

مژگان: "من در کلاس های بیست روزه آموزشی برای یاد گیری مهارت تولید عروسک شرکت کردم. حالا ماهانه دو هزار یوان درآمد دارم و این به سبب پشتیبانی دهکده ابزار موسیقی قومی است. آن ها شرایط مطلوبی را ایجاد کرده و نیز به معرفی محصولات ما کمک می کنند."

آرزو: به گفته مسوول دهکده ابزار موسیقی قومی، شهرستان شو فو همیشه کلاس های آموزشی ویژه برای مردم روستاهای محلی دارد. به گفته وی، آن ها در انتخاب شرکت کنندگان برای آموزش همواره به خانواده های فقیر توجه ای ویژه دارند و براساس توانایی آن ها کلاس های آموزشی برگزار می کنند. اکنون، موضوعات آموزش به طور عمده شامل مهارت تولید ابزار موسیقی، گلدوزی، بافت فرش و صنایع دستی است. این نوع آموزش نه تنها به افزایش درآمد روستاییان محلی کمک کرده بلکه بسیاری از روستاییان در اطراف شهرستان را نیز به سوی خود جلب می کند.

مژگان: در این دهکده مردم فعالیت های فرهنگی بسیار دارند. یک روز پیش از آن که خبرنگار ما از این دهکده بازدید کند، نخستین هفته فرهنگی روستاییان دهکده برگزار شد.

آرزو: بله. و در این هفته نقاشی و صنایع دستی روستاییان به نمایش گذاشته شد. بیش از 200 نفر نیز از شیان و بخش های مختلف شهرستان شو فو با آثار خود در مسابقه شرکت کردند.

مژگان: خبرنگار رادیو در حین گفت و گوی خود و تهیه گزارش، نقاشی های روستاییان را می بیند که کماکان در راهروی دهکده نصب شده اند.

آرزو: انوار مسوول دهکده می گوید: این ها نقاشی های خود روستاییان است. آن ها در آموزش حرفه ای شرکت نکرده اند اما نقاشی های بسیار جالبی ترسیم کرده اند.

(نوار)

مژگان: انوار توضیح می دهد که آن ها در هیچ کلاس آموزشی شرکت نکرده اند و با تکیه بر توانایی های خود این نقاشی ها را کشیده اند. او به یک نقاشی اشاره می کند و توضیح می دهد که این نقاشی در مسابقه نقاشی های روستاییان سراسر شین جیانگ شرکت کرده و مقام چهارم را از آن خود کرده است. این نقاشی مردی را نشان می دهد که در حال نواختن ساز دوتار است. شکل دوتار در واقع صاف است اما نحوه ی نوازندگی نوازندگان سبب کج شدن دوتار شده است.

آرزو: تورسن امیر اشان پیرمردی اویغوری است که در میدانی مقابل دهکده نقاشی می کند. وی به خبرنگار می گوید که نقاشی کردن نه تنها درآمدش را افزایش داده بلکه دنیای درونی او را هم رنگارنگ کرده است. وی می گوید:

پیش از این چند نقاشی کشیده بودم که در شهر گوانگ جو جمعا 3000 یوان به فروش رفت. همه این پول را به یک صندوق کمک به هنرآموزان اعانه دادم. دو روز پیش هم 5 نقاشی هر کدام به مبلغ 500 یوان فروختم. با وجود آن که 500 یوان برای هر نقاشی نمی تواند زندگیم را تغییر دهد، اما از نظر روحی بسیار به من کمک کرده است. من هر زمان که وقتم آزاد باشد، نقاشی می کنم. من بسیار به این هنر علاقه دارم.

مژگان: این پیرمرد می گوید که امسال 51 ساله شده است و تا این زمان هرگز در کلاس های آموزش حرفه ای شرکت نکرده است. وی می گوید که اگر فرصت داشته باشد، برای ارتقای بیش از پیش سطح نقاشی هایش آموزش می بیند تا بتواند آثارش را در جاهایی دورتر به نمایش بگذارد.

آرزو: به توجه به آن که دهکده ابزار موسیقی قومی شین جیانگ روز به روز شهرت بیشتری پیدا می کند، در سال 2007 دهکده پس از نوسازی به پایگاهی 4200 متر مربعی تبدیل شده است که هم برای آموزش مهارت حرفه ای و هم برای جهانگردی مورد استفاده قرار می گیرد.

آرزو: ماه ژوئن سال 2008، مهارت تولید ابزار موسیقی قومی شهرستان شو فو از سوی شورای دولتی به عنوان پروژه میراث فرهنگی غیر مادی سطح ملی به تصویب رسید.

مژگان: در ماه اوت سال 2012 نیز این دهکده در فهرست پایگاه های نمونه دفاع از میراث فرهنگی غیر مادی سطح ملی که از سوی وزارت فرهنگی چین منتشر شد، قرار گرفت.

آرزو: امروز دهکده ابزار موسیقی قومی شین جیانگ به جایی برای مسافران مناطق دیگر تبدیل شده است که با فرهنگ قومی شین جیانگ آشنا شوند و همچنین این مرکز به پایگاهی مهم برای انتقال فرهنگ قومی تبدیل شده است.

مژگان: من که با شنیدن این نواهای زیبا و سازندگان آن که با اشتیاق درباره کار خود توضیح می دادند، واقعا مشتاق شدم که از این دهکده دیدن کنم.

آرزو: بله این دهکده بسیار دیدنی است. من ضمن این که آرزو می کنم که شما بتوانید از این دهکده دیدار کنید، از همه شنوندگان دعوت می کنم که در صورت امکان سری به این دهکده بزنند.

مژگان: به امید این روز، از شما اجازه می خواهم که با شنوندگان پارسی زبان خداحافظی کنم و تشکر کنم که این هفته من را پذیرفتند.

آرزو: من هم از همراهی دوستان سپاس گذارم. عزیزان تا برنامه دیگر و موضوعی دیگر خدا نگه دار.