علی لِی گون، نقاش و مینیاتوریست مسلمان چینی

مینیاتور، نوعی نقاشی کوچک و ظریف ِ چهره می باشد که از ترسیم نقوش در حاشیۀ قرآن شروع شده و از هنرهای مهم ایران زمین محسوب می گردد. یک نقاش مسلمان چینی، با ارادۀ محکم خود در هنر، و علاقۀ فراوان به مینیاتور اسلامی-ایرانی، سبک و ویژگی مینیاتور چینی را با آن ترکیب نمود و هنر مینیاتور اسلامی-چینی را بوجود آورد. این هنرمند، علی لِی گون، نقاش مسلمانِ هویی چینی و عضو انجمن دوستی چین و ایران می باشد. وی نخستین نقاش مسلمان چینی است که نمایشگاه نقاشی انفرادی در ایران برگزار کرده است. در « برنامۀ مسلمانان چین» امشب، شما را با این مینیاتوریست هنرمند و مسلمان چینی آشنا می کنم.

لِی گون در سال 1954 میلادی، در یک خانواده مسلمان در پکن به دنیا آمد. به دلیل علاقه پدرش به نقاشی، با تاثیرپذیری از تشویق های وی، لِی گون از کودکی به نقاشی علاقه فراوان داشت. در سال 1962میلادی، او وارد مدرسه ابتدایی شد و استعداد او در نقاشی مورد تائید و تشویق آموزگارش قرار گرفت. او می گوید:

«من مسلمان هستم و در پکن به دنیا آمدم. پدرم نقاشی را دوست داشت و من تحت تاثیر تشویق های مثبت وی، به این هنر علاقه مند گشتم. در سال 1962 میلادی، من وارد مدرسه ابتدائی شدم و چون به خوبی نقاشی می کردم، در مدرسه معروف شدم. به همین دلیل، مسوولان مدرسه همواره از من می خواستند که کارهای مربوط به روزنامه دیواری مدرسه را انجام دهم».

وقتی لِی گون سیزده ساله شد، «انقلاب فرهنگی» در سراسر چین به اجرا در آمد. در نتیجه، وی نتوانست به ادامۀ تحصیل بپردازد، اما او هرگز از آرزوهای خود دست خود برنداشت. او می گوید:

«به نظر من تجربۀ روزهای سخت، نوعی ثروت در زندگی انسان ها می باشد. در آن زمان، برای امرار معاش و گذران زندگی، به چمن زنی و علف چینی، جمع آوری اشیاء کم ارزش و همچنین گدایی پرداختم. اما هرگز دست از قلم موی نقاشی خود نکشیدم».

در سال 1973 میلادی، لِی گون پس از اتمام دورۀ دبیرستان، در یک کارخانه در حومۀ شهر مشغول به کار شد. در سال 1989میلادی، او به عنوان مدیر هنری در روزنامه نوجوان چین، استخدام شد، اما او برای ادامۀ کار به صورت تمام وقت در رشته نقاشی، از این کار استعفا داد. وی با اشاره به این استعفا به عنوان نقطه عطفی در هنر نقاشی خود، گفت:

« در سال 1992 میلادی، من از کار خوب خود در یک موسسۀ دولتی انصراف دادم و به عنوان نقاش حرفه ای، مشغول به کار شده و با تمام توان، به خلق آثار هنری ِ شخصی ِ خود پرداختم».

وی از سال 1978 میلادی، با پان جه چی، نقاش و مینیاتوریست معروف چین آشنا شده بود. تحت راهنمائی ها و کمک دوستان وی در محافل هنری، تبحّر نقاشی لِی گون، افزایش خیره کننده ای یافت. با راهنمائی پان جه چی به عنوان استاد، لِی گون از سال 1988 میلادی، شروع به خلق مینیاتور به سبک چینی نمود. او گفت:

« من، کار هنری ام را با یادگیری مینیاتور چینی شروع کردم. مینیاتور به سبک ایرانی، نقاشی بسیار دقیق و ظریفی است و البته با مینیاتور چینی شباهت بسیار دارد. با توجه به تاریخ هنر نقاشی دو کشور، این دو سبک مینیاتور، در زمینه هایی مانند شکل، خطوط، رنگ و زمینه، وجه اشتراک فراوان دارند. استادم آقای پان، به من گفت که من یک نقاش مسلمان هستم و نیز در زمینۀ مینیاتور چینی تحقیق و مطالعه داشته ام. وی گفت که بهتر است سبک خاص خود را ایجاد کنم. به همین دلیل، در سال 1988 میلادی، من شروع به ایجاد مینیاتور چینی کرده و سعی نمودم آن را با فرهنگ اسلامی چین، تلفیق کنم. سپس، در مدت چند ماه، مینیاتوری به نام « بافندگان زن ایرانی» را به عنوان نخستین کار، خلق کردم».

پس از آن، لِی گون چندین اثر دیگر بر اساس فرهنگ چینی با ویژگی های اسلامی، ایجاد کرده است. اثری به نام« مسگر»، در چهارمین نمایشگاه مینیاتور معاصر چین و هشتمین دورۀ نمایشگاه هنرهای چینی، موفق به دریافت جایزه شد. لِی گون با اشاره به تجربیات آن دوران، می گوید:

«در میان بیش از 20 اثری که جایزه گرفتند، فقط من مسلمان بودم که با لباس سنتی مسلمانان هویی چین، در مراسم حضور داشتم. من به داشتن ِعنوان نقاش مسلمان، افتخار می کنم».

بدنبال اجرای سیاست درهای باز در سراسر چین، دولت چین، به امور فرهنگی و مذهبی، بیشتر توجه نمود. آقای لی گون نیز در فعالیت های مرتبط با تبادل فرهنگی چین و ایران شرکت کرد و با ایرانیان بسیاری، آشنا شد. وی در سال 1994 میلادی، بنا به دعوت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، با آثار خود در چهارمین نمایشگاه بین المللی هنر تذهیب شرکت کرد تا مورد ارزیابی بازدیدگان قرار گیرد. پس از آن، با کمک های هوا لی مین، سفیر پیشین جمهوری خلق چین در ایران و دوستان ایرانی خود، وی، در روز 18 ژانویه سال 1995 میلادی، نمایشگاه افرادی آثار مینیاتور خود را در تهران با موفقیت برگزار کرد. این نخستین نمایشگاه آثار یک نقاش مسلمان چینی در ایران می باشد. وی با اشاره به این نمایشگاه می گوید:

«فکر می کنم خدا به من کمک کرد. نمایشگاه بسیار موفقی بود. شخصیت های ایرانی و سفارت چین در تهران بویژه شخص ِ هوا لی مین، از من حمایت بسیاری کردند. من نخستین نقاش مسلمان چینی هستم که نمایشگاه انفرادی در ایران برگزار کرده است».

در سال های 1999 و 2001میلادی، آقای لی گون بنا به دعوت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران؛ چند بار در ایران، نمایشگاه آثار هنری برگزار کرد و سفیر مناسبات و همکاری هنری دو کشور بوده است. او، خود را در مبادلات امور فرهنگی بین چین و ایران، سهیم می داند.

در پایان مصاحبه، لی گون 55 ساله اظهار داشت که در ارتقای هنر نقاشی خود تلاش خواهد کرد و آثار بیشتری درباره مسلمانان جهان خلق خواهد نمود.