چرا ژانویه

یک سال دیگر هم برای مردم جهان گذشت، سالی سخت که با خشونت و جنگ و درگیری در بسیاری از نقاط جهان همراه بود، گویی هرچه امکانات برای به هم نزدیک شدن و درک کامل صلح بالاتر می رود، مفاهیم ژرفی مانند دوست داشتن، عشق، صلح و احترام به حقوق آدم ها کم رنگ تر می شود. شاید همه ما گاهی در کنج خیالمان آروز می کردیم هیچ یک از این امکانات نبود و بجای آن کمی احساسات پررنگ تر می بود. اما شاید سال پیش رو سال صلح و آرامش و زیبایی برای تمام مردم بویژه کودکان جنگ باشد.

همانطور که تاریخ را ورق می زنیم و به گذشته ها باز می گردیم تا پاسخ بسیاری از سوالات خود را بگیریم، شاید بی مناسبت نباشد که گذری هم به تاریخچه سال نوی میلادی بیاندازیم، شاید برای برخی این موضوع جالب باشد که چطور سال نوی میلادی در این تاریخ ثبت شد و اصلا چرا ژانویه؟

در بسیاری از فرهنگ‌ها‌ی جهان سمبل سال نو در قالب کودکی فرشته وار ظاهر می‌شود. این سنت به زمان های گذشته و تاریخ یونان و به جشنواره «دیونیسوس» (خدای شراب، شعر و جشن) باز می گردد. در میان جشن‌ها‌ی «دیونیسوس» اغلب یک نوزاد تازه به دنیا آمده را به عنوان نماد باروری و حاصلخیزی به مراسم می‌آوردند تا باعث افزایش محصولات کشاورزی سال آینده شود.

در گذشته های بسیار دور سال نوی رومی‌ها در ماه مارس برگزار می‌شد و در پی تغییر بسیاری چیزهای دیگر، این تاریخ هم به مرور زمان در تاریخ 153 بعد از میلاد و به دلیل نشست سران کشور ها تغییر کرد. پاپ گریگوری هفتم، پدر تقویم مسیحی، سال نوی «ملی» را در سال 1582 به مسیحیان معرفی کرد.

ملت های پیرو مذهب کاتولیک تقویم مسیحی را پذیرفتند، اما این اتفاق در میان اقوام پروتستان مدت زیادی طول کشید تا پذیرفته شود. بریتانیای کبیر و مستعمراتش تا سال 1752 این تقویم را به رسمیت نشناختند و آخرین کشوری هم که این تقویم را قبول کرد، کشور سوئد بود.

در فرهنگ غرب، سال نو آخرین جشن در فصل تعطیلات پس از «جشن شکرگزاری» و کریسمس محسوب می‌شود، اما در بسیاری از کشورها آداب و رسوم مختلف و انواع گوناگونی دارد. مثلا در شهر بابل قدیم جشن های سال نو یازده روز طول می‌کشید و با اولین ماه نو و پس از اعتدال بهاری آغاز می‌شد.

سال نو در فرانسه رویداد بزرگی به شمار می رود و با نام Jour des Étrennes شناخته می‌شود، فرانسوی ها از اول تا ششم ژانویه جشن می گیرند و اغلب با شراب گرم و نیز کیک مخصوصی به نام galette des rois از مهمانان پذیرایی می کنند. این کیک از ایالتی در جنوب آمریکا به نام لویزیانا گرفته شده است.

اول ژانویه در تقویم مسیحیت به نام مهمانی the Circumcision of Christ شناخته می‌شد.

بچه‌ها‌یی که پس از سال 1975 به دنیا آمده اند، تصورشان از مفاهیم «سال نو» بیشتر بر اساس انیمیشن Shiny New Year،‌ ساخته رودولف شکل گرفته است که دنباله انیمیشن قبلی او یعنی «گوزن دماغ قرمز» ساخته شده بود. او در این انیمیشن پرنده ای بزرگ و البته ترسناک و بچه ای به نام Happy را نشان می‌دهد.

یهودیان نیز در سال نو ی خود غذایی با نام Rosh Hashana می‌خورند، در فرهنگ‌ها‌ی دیگر نیز بدین ترتیب مردم جشن هایی برگزار کرده و غذاهای مخصوصی می‌خورند و به برگزاری آداب و رسوم خود می پردازند، اما چیزی که در همه این ها مشترک بوده و هست، این است که در کنار خانواده و دوستان جشن سال نو را برگزار می کنند.

سال نو در اسکاتلند Hogmanay نامیده می‌شود. بنابر باور مردم این کشور ریشه سال نو به جشن باستانی در کشور آن ها بازمی‌گردد. Hogmanay در میان جنبش پروتستان‌ها‌ به صورت مخفیانه برگزار می‌شد، اما از قرن هجدهم به بعد جنبه عمومی‌تری به خود گرفت. یکی از سنت های دوست داشتنی در فرهنگ آنها سنت «اولین قدم» نام دارد: طبق این رسم اولین فردی که در نیمه شب از درگاه یا آستانه خانه یک دوست یا همسایه رد شود، هدایای نمادین مانند نمک، زغال سنگ، و یک نوع کیک میوه ای (به نام کلوچه سیاه) برایش می‌آورد. البته باید گفت رسم و رسوم محلی در اسکاتلند تنوع گسترده ای دارد.

Auld Lang Syn تقریبا به معنی «خیلی خیلی قدیمی» است و به صورت ناکامل توسط رابرت برنز نوشته شده است. هنگامی که برنز این ترانه را به موزه موسیقی اسکاتلند فرستاد، ‌نوشت «آهنگ پیش رو، آهنگی قدیمی،‌ مربوط به زمان های گذشته است، که هرگز چاپ نشده و حتی تا هنگامی که من آن را از پیر مردی گرفتم هنوز به صورت دستی هم نوشته نشده بود. درحالیکه در طول سال ها تن اصلی آهنگ پذیرفته نشد،‌ اما مردم غرب و مسیحیان سراسر جهان به خوبی این آهنگ را می‌شناسند.