قابلمه ای که طول عمر را زیاد می کند

نخستین روزی که همراه دوستانم به یک رستوران چینی رفتم، چیزی که نظر من را خیلی به خود جلب کرد، قابلمه های مسی روی میزهای ناهارخوری بود که دود سفیدی از دودکش استوانه ای شکلشان بیرون می زد. تقریبا سر هر میزی یکی دوتا از این قابلمه ها قرار داشت. در قسمت زیرین آن دریچه کوچکی برای ریختن زغال وجود داشت که باعث می شد آب داخل قابلمه در حال جوش باقی بماند و غلغل کند. کنار دست مشتریان ظرف هایی پر از گوشت بود که خیلی نازک برش خورده و ورقه ورقه شده بودند. وقتی که دیدم آن ها ورقه های نازک گوشت را داخل قابلمه می گذاشتند و اجازه می دادند که چند غل بخوره، تازه حکمت باریکی آن گوشت ها را فهمیدم. چون این شکل از گوشت را در همه رستوران ها و سوپرمارکت ها و قصابی ها می شود پیدا کرد. این قابلمه ها که از جنس مس ساخته شده است "گو ئو" نام دارد و غذایی که در آن طبخ می شود نیز "هو گو ئو" نامیده می شود.

این غذا در میان مردم چین بسیار محبوب است. به نظر من اصلا قرار گرفتن چنین قابلمه ای وسط میز غذا با بخار غلیظی که از آن بلند می شود، گرمی خاصی به فضا می بخشد. طوری که انگار همه با هم در طبخ یک غذا مشارکت می کنند. البته این غذا در کمتر از یک دقیقه آماده می شود. نکته قابل توجه دیگر هم این است که داخل آب در حال جوش هم تنها اندکی ادویه برای مزه دار کردن گوشت ریخته می شود. چینی ها برای مزه دار کردن غذا از نمک استفاده نمی کنند. آن ها ادویه و سبزیجات را ترجیح می دهند. به همین سبب است که اکثر مردم معتقدند غذاهای چینی، غذاهایی سالم است.

مردم چین به سس سویا خیلی علاقه دارند و تقریبا در اکثر غذاهایشان از این سس استفاده می کنند. اما برای آماده شدن "هو گو ئو" آن ها سس را داخل قابلمه نمی ریزند. چرا که این احتمال را می دهند که یک نفر از مهمانان طعم این سس را نپسندد. برای همین انواع سس تند و سس سویا و هر جور سس مخصوص دیگری را به طور جداگانه در ظروف کوچک کنار دست مهمانان و مشتریان قرار می دهند که طبق ذایقه خود از آن استفاده کنند. خب در حقیقت من هنوز خوردن این خوراک را تجربه نکرده ام. یعنی همیشه فکر می کردم داخل آن سس سویا می ریزند و من هم که طعم این سس را دوست ندارم، آن وقت یا باید گرسنه می ماندم و یا این که رو در بایستی گیر می کردم و غذا را با هر مصیبتی که شده فرو می دادم. اما خب حالا که خاطر جمع شدم انتخاب مزه غذا با خودمان است، حتما طعم این غذا را می چشم. بگذریم.

اما، معمولا "گو ئو" بعد از یک سال نیاز به تعمیر پیدا می کند. چرا که آتش ذغال داخل آن سبب ذوب شدن قسمت زیرین آن یعنی مخزن زغال، می شود. به همین علت رستوران دارها این قابلمه های مسی را جمع آوری می کنند و آن ها را سالی یک بار به دستان هنرمند افردی که متخصص تعمیر "گو ئو" هستند می سپارند.

دست بر قضا روزی که به رستوران رفته بودیم، خارج از رستوران، دو نفر از تعمیرکاران این ظروف را دیدیم که تعداد زیادی از "گو ئو" ها را دور خودشان چیده بودند و سخت مشغول کار بودند. مرد مسن تر که در واقع صاحب کار مرد جوان کنار دستش بود، مخزن زغال قابلمه ها را تعمیر می کرد و مرد جوان هم قابلمه ها را با دستگاه سنباده، ساب می زد و برق می انداخت. با این که هوا خیلی سرد بود، اما در حالی که کاملا خودشان را پوشانده بودند، سخت کار می کردند و سرشان به کار خودشان گرم بود.

من که مشغول عکس گرفتن بودم واقعا از تماشای نحوه تعمیر آن ها لذت می بردم. مخصوصا وقتی می دیدم که یک قابلمه سیاه و لهیده زیر دست آن ها تبدیل می شود به قابلمه ای براق با رنگ زیبای مسی. برای همین نزدیک تر رفتیم و از صاحب کار در مورد کارش پرسیدیم. او گفت که بیش از بیست سال است که این کار را انجام می دهد. به گفته او تنها تعمیرکار این ظروف در پکن، او و شاگردش هستند. او می گفت که همه رستوران دارها در سرتاسر شهر بزرگ پکن، او را می شناسند و سالی یک بار قابلمه هایشان را برای تعمیر به او می دهند. استاد کار می گفت: انجام چنین کاری مهارت خاصی می خواهد. هر کسی نمی تواند با این ظرافت "گو ئو" تعمیر کند.

این ظروف مسی را که دیدم یاد دوران نوجوانی خود افتادم. ما هم در خانه تعدادی تاوه و قابلمه مسی سنگین داشتیم که هربار من می خواستم آن ها را بشویم، اشکم در می آمد. برای همین هرسال که می خواستیم خانه تکانی کنیم، به مادرم التماس می کردم که این ظرف ها را بیرون بگذارد. اما مادرم آن ها را به مسگران می داد که زنگ آن را بزدایند و ساب بزنند. مادرم می گفت کمبود یون مس سبب خواب آلودگی و کرختی می شود. ولی غذایی که در ظرف مسی پخته می شود، هنگام پخت، از یون آزاد شده ظرف استفاده می کند و ما با خوردن غذای آماده شده در این نوع قابلمه ها، احساس نشاط می کنیم. خب وقتی هم که انسان شاد و سرزنده باشد، همیشه سالم و سلامت است و طول عمر بیشتری پیدا می کند. با یادآوری حرف های مادرم، به این فکر رسیدم که شاید یکی از علل طول عمر چینی ها و آمار بالای سن پیری در این کشور، استفاده از این نوع ظروف مسی باشد.