نگاهی به رویارویی چین و آمریکا در منطقه آسیا و اقیانوس آرام در 10 سال آینده

تمرکز راهبرد خارجی آمریکا به تدریج به منطقه آسیا و اقیانوس آرام معطوف شده است.

گائو جو گوئه، استاد پژوهشگاه راهبرد بین المللی آموزشگاه کمیته مرکزی حزب کمونیست چین، در مقاله ای اظهار داشت: "در 10 سال آینده، رویارویی چین و آمریکا در منطقه آسیا و اقیانوس آرام در 3 زمینه اقتصاد، امنیت و دیپلماسی صورت می گیرد و پس از 5 تا 10 سال تعامل و رویارویی دو کشور، مناسبات باثبات نسبی بین دو کشور در منطقه یاد شده شکل خواهد گرفت."

آمریکا راهبرد خارجی خود را به تدریج به منطقه آسیا و اقیانوس آرام معطوف کرده است. به طوری که باراک اوباما رییس جمهور آمریکا این کشور را یک کشور منطقه آسیا و اقیانوس آرام اعلام کرده و هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه بار دیگر بر تقویت رهبری این کشور در این منطقه تأکید کرده است.

آمریکا به طور واضح به جهانیان نشان می دهد که در 10 سال آینده و یا در مدت زمانی طولانی تر، محور راهبرد خارجی آن، منطقه آسیا و اقیانوس آرام است. آمریکا با توجه به ارتقای جایگاه منطقه در اوضاع سیاسی جهان و توجه دیگر قدرت های جهان به این منطقه و نیازمندی خود به توسعه اقتصادی با بهره مندی از رشد سریع اقتصادی منطقه و نیز جست و جوی اهدافی مبنی بر حفظ جایگاه رهبری خود در منطقه، اقدام یاد شده را صورت داده است.

آنچه مهم تر است این است که آمریکا به زودی ارتش خود را از عراق تخلیه خواهد کرد، ضمن اینکه ارتش این کشور شروع به خروج از افغانستان کرده است. این امر برای انتقال راهبرد خود به منطقه یاد شده امکاناتی فراهم کرده است.

یکی از اهداف مهم آمریکا از معطوف کردن راهبرد خود به منطقه یاد شده مقابله با رستاخیز چین است. با این هدف آمریکا در زمینه های سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک و نظامی اقدام خواهد کرد که به این ترتیب رویارویی دو کشور شکل می گیرد.

اخیراً آمریکا در نشست سازمان همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام موسوم به اپک در شهر هاوایی، مذاکراتی درباره پیمان روابط شرکای اقتصادی فرا اقیانوس آرام با شرکت 10 کشور مانند آمریکا، ژاپن، استرالیا و سنگاپور را انجام داده است که گام نخست آمریکا در این راستا به شمار می رود. سپس، باراک اوباما در دیدار از استرالیا از افزایش نظامیان در استرالیا خبر داد. این در حالی است که هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه این کشور در دیدار از فیلیپین بار دیگر منازعات مربوط به دریای جنوبی را مطرح کرد. این نشانگر آن است که آمریکا قصد دارد با تقویت همکاری با هم پیمانان خود در منطقه آسیا و اقیانوس آرام و استفاده از منازعات دریای جنوبی بین چین و کشورهای منطقه از نفوذ چین جلوگیری کند. افزون براین، باراک اوباما فعالانه در نشست سران آسیای شرقی در جزیره بالی اندونزی شرکت کرده و برای بهبود روابط آمریکا با کشورهایی چون ویتنام و برمه و تقویت همکاری با کشورهای حوضه پایین رودخانه "میکونگ" اقدام کرده است که در روابط چین با این کشورها تأثیرات منفی برجای گذاشته است.

در 10 سال آینده، به دنبال کم شدن تدریجی قدرت دو کشور، به طور احتمال قدرت اقتصادی چین از آمریکا پیشی خواهد گرفت. آمریکا در این روند، مقابله با چالشی ناشی از رستاخیز چین را به عنوان نخستین هدف خود در زمینه راهبرد خارجی تلقی کرده و اقداماتی در این راستا اتخاذ خواهد کرد. هدف آمریکا از این اقدامات حفظ جایگاه خود در منطقه و جهان و نیز جلوگیری از کاهش سریع نفوذ خود است. با توجه به این نکته، برخوردها و اصطکاک ها بین دو کشور در آینده بیشتر خواهد شد.

به منظور جلوگیری از بروز عواقب غیر قابل تحمل، دو کشور بر اساس منافع مشترک موجود، به رایزنی و گفت و گو از طرق مختلف خواهند پرداخت تا از سوء تفاهم و بروز بحران جلوگیری کنند. در چنین صورتی کشورهای دیگر به ویژه طرفین مربوطه مسایل منطقه ای با استفاده از اختلافات چین و آمریکا به جست و جوی منافع خود مبادرت می ورزند و به این ترتیب، مناسبات و اوضاع منطقه پیچیده تر خواهد شد. با این حال، پس از 5 و یا 10 سال آینده تعاملات پیچیده بین کشورهای مربوط، چین و آمریکا مناسبات باثبات نسبی در منطقه ایجاد خواهند کرد.

نویسنده: گائو جو گوئه استاد پژوهشگاه راهبرد بین المللی آموزشگاه کمیته مرکزی حزب کمونیست چین