پیرمردی چینی که «پری کوچک دریایی» را به چینی ها معرفی کرد

روز 26 آوریل سال 2010، هنگامی که سالن دانمارک اکسپوی شانگهای کار خود را آغاز کرده و از مجسمه مسی پری دریایی که از کپنهاگ پس از طی راهی دور به چین آمده بود، پرده برداشته می شد، یک خانم مسن چینی در پکن از شنیدن این خبر بسیار به هیجان آمد. بین او و پری دریایی چه داستانی وجود دارد؟ در برنامه امروز این داستان را می شنویم.

«در سال 1988، مارگارت هیل، ملکه دانمارک مدالی به او اعطا کرد و من نیز به همراه او به دانمارک رفتم. مدال اعطا شده به او با مدال اعطا شده به هانس کریستین آندرسن یکسان است.»

خانمی که این اظهارات را بیان کرد، یوان ین نام دارد و 91 سال دارد، او این سخنان را درباره شوهرش یه جون چان می گوید که نویسنده و مترجم مشهور چینی و نخستین فردی است که «داستان های کودکان هانس کریستین آندرسن» را به طور کامل به زبان چینی ترجمه کرده و خود آندرسن را به چینی ها معرفی کرده است. درست به همین علت، در سال 1988، این زن و شوهر بنا به دعوت ملکه، از دانمارک دیدن کرده و مدال و پرچم ملی دانمارک را از ملکه این کشور دریافت کردند.

از آن زمان تا کنون 22 سال سپری شده و یه جون چان نیز سال ها پیش درگذشته است. به دنبال برپایی اکسپوی شانگهای و انتقال مجسمه مسی پری دریایی دانمارک به شانگهای، ظرف دو ماه اخیر یوان ین بسیار هیجان زده بود و دائما رشته افکارش به گذشته و روزگاری برمی گشت که ابتدا با پری دریایی آشنا شده بود.

یوان ین اولین بار داستان پری دریایی را در دست نوشته های شوهرش خواند. در سال 1949 ، شوهرش که برای 6 سال خانه خود را ترک کرده بود، برگشت. در جامه دانش غیر از چند لباس کهنه، دو کیف پر از دست نوشته های یک اثر دیده می شد. در 5 سال پیش از آن، یه جون چان در دانشگاه کمبریج انگلستان با جدیت به تحقیق و تحصیل ادبیات اروپا می پرداخت و دست نوشته ها متعلق به کتاب «داستان های کودکان هانس کریستین آندرسن» بود.

آندرسن در یک خانواده فقیر کفاش در دانمارک متولد شد و یه جون چان در یک روستای کوهستانی کوچک و دوردست چین متولد شد. یه جون چان نیز در خانواده ای دهقان زندگی کرده و از کودکی در حالی که به اعضای خانواده خود در پرورش خوک و علف چینی کمک می کرد، به تحصیل می پرداخت. او در زبان های زیادی از جمله انگلیسی، ژاپنی، دانمارکی، نروژی، اسپرانتو، اسپانیایی و ایتالیایی متبحر بود و به ادبیات فوق العاده علاقه داشت. به دلیل منشا طبقاتی مشابه و علاقه مشترک، یه جون چان احساسات نهفته در کلمات و جملات آندرسن را بهتر و عمیق تر درک کرده و بیشتر می خواست این آثار را به چینی ها معرفی کند. او به یوان ین گفت:

«در چین نیز قصه های زیادی وجود دارد، داستان هایی که در کودکی پدر و مادر ها برای بچه ها می گفتند و در آن زمان کسی نبود که آن ها را به صورت کتاب بنویسد. به نظر یه جون چان، کودکان چینی باید داستان های بسیار زیادی داشته باشند تا بخوانند. از این رو، او شروع به ترجمه «داستان های کودکان آندرسن» کرده بود. هدف اول او از این اقدام این بود که به ایجاد ادبیات کودکان در چین کمک کند و هدف دوم او این بود که کودکان چینی با زندگی مردم اروپای شمالی آشنا شوند.»

در مدت 5 سال تحصیل در دانشگاه کمبریج، او با استفاده از تعطیلات زمستانی و تابستانی هر سال به دانمارک می رفت و به دیدار از زادگاه آندرسن و دیدار با اهالی محلی دانمارک می پرداخت و مشغول پژوهش درباره «داستان های کودکان آندرسن» به زبان دانمارکی بود. اما این پنج سال درست زمانی بود که چین درگیر جنگ داخلی بود. بر اثر جنگ، ارتباط بین یه جون چان و یوان ین قطع شده بود. در هرج و مرج ناشی از جنگ، بار سنگین خانواده از جمله مراقبت از فرزند خردسال و مادر سالخورده بر دوش یوان ین بود و زندگی آنها بسیار سخت شده بود. با این حال او «داستان های کودکان آندرسن» را که توسط شوهرش ترجمه شده جبرانی با ارزش برای این سختی ها می دانست.

کمی پس از بازگشت یه جون چان به میهن، یوان ین مبتلا به بیماری سل ریوی تشخیص داده شد. او برای بهبودی و آرامش باید در بستر می ماند و در این زمان بار زندگی خانواده بر عهده یه جون چان بود. او روزها سرکار می رفت و شب ها پس از انجام کارهای خانگی، چراغ مطالعه را روشن می کرد و پشت میز چوبی می نشست و «داستان های کودکان آندرسن» چاپ شده به زبان دانمارکی و انگلیسی و اوراق اصلی اثر خود را به ترتیب گذاشته و جمله به جمله مقایسه می کرد. حتی گاهی نیمه شب دوباره بیدار می شد به بازبینی اثر خود ادامه می داد.

یوان ین نخستین خواننده یه جون چان بود. با وجود آنکه بیماری سل ریوی او را آزار می داد ولی او بازهم به خواندن روزانه دست نوشته های اثر شوهرش پایبند بود و احساس و نظر خود را به شوهرش می گفت. وقتی که بیماریش کمی بهبود یافت، او شروع به کمک به شوهرش برای نسخه برداری از کتابش کرد.

یوان ین پس از بهبودی کامل تمام کارهای خانگی را برعهده گرفت و با تمام نیرو از شوهرش حمایت می کرد.

زن و شوهر باهم در جهان زیبایی که پر از داستان های کودکان بود، با خیال راحت پرسه می زدند. پری دریایی به خاطر جستجوی روح انسانی و عشق به شاهزاده عمر 500 ساله و صدای خوش آواز خود را با دو پای انسانی مبادله کرد. « پری کوچک دریایی» یکی از «داستان های کودکان آندرسن» است که یه جون چان و یوان ین آن را بیش از همه دوست داشتند.

در سال 1978، نخستین مجموعه کامل آثار آندرسن به زبان چینی چاپ شد.

29 ژوئن مصادف با روز سالن ملی دانمارک است. هنگامی که این روز ویژه فرا می رسد ، ما نیز از هانس کریستین آندرسن، یه جون چان و یوان ین این آدم های خالق زیبایی یاد خواهیم کرد.